“KONSTANTINIYYE OTELI”

Ζουλφι Λιβανελί Zülfü Livaneli

Εκδόσεις Πατάκη

Μετάφραση Νίκη Σταυριδη

Ο γνωστός φιλέλληνας, ποιητής, πεζογράφος και μουσικοσυνθέτης κάνει την λογοτεχνική του εμφάνιση με ένα βιβλίο διαφορετικό από τα συνηθισμένα του έργα και με μία απεύθυνση κυρίως στο Τουρκικό και το ελληνικό αναγνωστικό κοινό, όπως ο ίδιος δηλώνει στον πρόλογο. Παραμερίζει τη δομή του σύγχρονου μυθιστορήματος με τις επιρροές από τη Δύση και υιοθετεί την αφηγηματική παράδοση της Ανατολής, θυμίζοντας την ισχυρή απήχηση που είχαν τα παραμύθια

Χίλιες και μία νύχτες” στον Δυτικό κόσμο. Τα χιλιοειπωμένα αυτά παραμύθια που αναδύονται το ένα μέσα από το άλλο εμπνέουν την ιδέα της αφήγησης πολλών άνθρωποκεντρικών ιστοριών.

Το “ΟΤΕΛ ΚΟΝΣΤΑΝΤΙΝΙΓΕ” είναι ένα μυθιστόρημα πόλης και ανήκει στο είδος αυτό του ανατολίτικου αφηγηματικού λόγου, του λεγόμενου

Σεχρενγκίζ” που άνθησε στην Ιστανμπούλ / Κονταντίνιγε από τον 16ον μέχρι τον 18ον αιώνα και αφορά “πρόσωπα και γεγονότα της πόλης“.

Μία σειρά από αναρίθμητες, λεπτομερείς, αυτοτελείς ιστορίες τέμνονται έντεχνα με μία ολιστική μυθιστορηματική ροή.

Ως μουσικός, ο Λιβανελί διαθέτει το χάρισμα να παίζει με τις λέξεις σαν σε νότες μιας πρωτότυπης παρτιτούρας. Τοποθετεί στο κέντρο βάρους την Κωνσταντινούπολη και συνδέει ιστορικά το αυτοκρατορικό Βυζάντιο με την Οθωμανική αυτοκρατορία και την σύγχρονη δημοκρατία. Γεφυρώνει το παρελθόν με το παρόν μιας πόλης που μεταμορφώνεται, μεταβάλλεται η πολυπολιτισμικότητα της σε μουσουλμανική, αλλάζοντας ονόματα ανά τους αιώνες από Βασιλεύουσα σε Νέα Ρώμη, Κονσταντίνιγε μετά την άλωση και τέλος Ιστανμπούλ.

Ορόσημο στην υπόθεση του μυθιστορήματος είναι χρονικά το τέλος του έτους 2014, τη στιγμή που λαμβάνουν χώρα τα εγκαίνια ενός επτάστερου, πολυτελούς ξενοδοχείου, το οποίο έχει οικοδομηθεί επάνω στα ερείπια ενός παλιού βυζαντινού ανακτόρου. Εν προκειμένω, είναι αλληγορικά η νέα Ιστανμπούλ οικοδομημένη επάνω στη παλιά της ιστορία με τους καλεσμένους και τις προσωπικές τους ζωές να συμβολίζουν αυτή την ιστορία της. Στον ίδιο χρόνο και σε ένα μεταφυσικό περιβάλλον, πραγματοποιείται μία συνάντηση κάποιων εδώ και περίπου 1500 χρόνια νεκρών με τους νεόφερτους στο επέκεινα.

Προσκεκλημένοι στο λαμπερό γεγονός των εγκαινίων του μεγαλοπρεπούς ξενοδοχείου είναι πολλοί ευυπόληπτοι πολίτες, η αφρόκρεμα των κατοίκων της, η άρχουσα τάξη, η τάξη των νεόπλουτων με τα ιδιωτικά τζετς και τις θαλαμηγούς που έρχεται σε αντίθεση με την εργατική τάξη. Ανάμεσα τους ο Ορθόδοξος Πατριάρχης, ένας μεγιστάνας που τον αποκαλούν αυτοκράτορα, δημοσιογράφοι, καναλάρχες, συγγραφείς και κατασκευαστές που απαρτίζουν τις παρέες που κάθονται στα αριθμημένα τραπέζια. Ο κόσμος τους εγκιβωτίζεται στον ευρύτερο κόσμο της κοινωνίας.

Ο Ζουλφί Λιβανελί αντλεί αφορμές από πολιτικές παθογένειες και κοινωνικές ανισότητες και τροφοδοτεί την σκέψη του. Οι εξεγέρσεις της νεολαίας στην πλατεία Ταξίμ της Πόλης και η άγρια καταστολή τους από την αστυνομία, η εκμετάλλευση των εργαζόμενων και η εξαγορά συνειδήσεων, η διάβρωση της κρατικής μηχανής και η γραφειοκρατία, ο θρησκευτικός φανατισμός και η στρατολόγηση στο Ισλαμικό κράτος, η βία κατά των γυναικών και η απαγωγή παιδιών είναι πολλά από τα θέματα που άπτονται του ενδιαφέροντος του για καταγραφή.

Η κοφτερή, σαρκαστική καθώς και χιουμοριστική γλώσσα που χρησιμοποιεί ο συγγραφέας δημιουργεί αντιφατικά συναισθήματα με τις συνειρμικές διαδικασίες του νου κατά την αναβίωση της οικουμενικότητας της αιώνιας πόλης, της πόλης των πόλεων μέσα στον χρόνο.

➖”Αν όλος ο κόσμος ήταν μία χώρα και μοναδική, πρωτεύουσα της θα ήταν η Κωνσταντινούπολη“.

ΝΑΠΟΛΕΩΝ ΒΟΝΑΠΑΡΤΗΣ