«Το ασυνήθιστο, ακόμη κι αν μας προκαλεί ανησυχία, είναι συχνά το σωστό. Μήπως ζούμε σε συνηθισμένη εποχή; Ένα συμβόλαιο άλλωστε έχει μερικές φορές σημασία, ακόμη κι όταν δεν διεκπεραιώνεται δικαστικά ή δεν εκτελείται».

Το μυθιστόρημα του Γερμανού συγγραφέα Bernhard Schlink, με τίτλο Η γυναίκα στη σκάλα που κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Κριτική, είναι αφιερωμένο στην επίδραση που ασκεί ο έρωτας σε κάθε του μορφή και την οδύνη που προκαλεί η προδοσία. Είναι όλες αυτές οι μικρές ακίδες που κουβαλάμε στις ψυχές μας, οι μικρές ήττες που αφήνουν ανεξίτηλα τα σημάδια στις ζωές μας.

Τον ρόλο του αφηγητή αυτής της ιδιαίτερης ιστορίας, τον έχει αναλάβει ένας επιτυχημένος δικηγόρος που αρνήθηκε από πείσμα, στα νεανικά του χρόνια, να ακολουθήσει το όνειρό του και να γίνει δικαστής. Όλα όσα μας εξιστορεί είναι βιωματικά και το ερέθισμα για να τα ξεθάψει από τα βάθη της μνήμης του, δίνεται από έναν πίνακα του Καρλ Σβιντ με τίτλο: Η γυναίκα στη σκάλα. Ενώ για πολλά χρόνια τον θεωρούσε χαμένο όταν τον βλέπει ξαφνικά μπροστά του σε μια έκθεση ζωγραφικής στην Αυστραλία, το παρελθόν του ξυπνά και τον χτυπά με σαρωτική δύναμη. Αυτός ο πίνακας, είναι και ο συνδετικός κρίκος ανάμεσα στον δικηγόρο, τον ζωγράφο που τον δημιούργησε, τον αγοραστή του έργου και το μοντέλο που πόζαρε για να γίνει. Κάθε ένας από τους τρεις αυτούς άντρες διεκδίκησε με τον δικό του τρόπο και όπλα την γοητευτική Ιρένε. Είτε ως τρόπαιο, είτε ως μούσα, είτε ως πριγκίπισσα η επιρροή αυτής της γυναίκας πάνω στις ζωές τους ήταν εξαιρετικά έντονη και τόσο βαθιά ώστε να τους οδηγήσει στα όρια της παράνοιας.

Η ιστορία που μας αφηγείται ο Bernhard Schlink δεν είναι από τις συνηθισμένες ούτε ως προς το περιεχόμενό της αλλά ούτε και ως προς τον τρόπο που επιλέγει ο συγγραφέας να την συστήσει στους αναγνώστες του. Σ’ αυτό το μικρό σε έκταση σελίδων μυθιστόρημα, ο Bernhard Schlink, με τον υψηλής δεξιότητας χαρακτήρα της γραφής του, καταφέρνει να ενσωματώσει τρεις διακριτές χρονικές φάσεις όπου τα πρόσωπα-κλειδιά βιώνουν τη δική τους πραγματικότητα με τελείως διαφορετικό τρόπο και ένταση. Ο αφηγητής, στο πρώτο μέρος, προσπαθεί να εισάγει τον αναγνώστη στην υπόθεση του έργου συστήνοντάς του πρόσωπα και καταταστάσεις, στο δεύτερο μέρος, όπως ακριβώς και στο παραμύθι Τζακ και η φασολιά, ακολουθώντας όλα εκείνα τα στοιχεία που άφησε σκόπιμα πίσω του ο Schlink, προσπαθεί να παρασύρει τον αναγνώστη σε μια πορεία αναζήτησης για τον εντοπισμό της ηρωίδας του έργου: την famme fatale Ιρένε, ενώ στο τρίτο και τελευταίο μέρος αφού την εντοπίσει ο αφηγητής μας, αποφασίζει να ακολουθήσει προσωρινά τον τρόπο που εκείνη επέλεξε να ζήσει σε μια ύστατη προσπάθεια κατανόησης όλων όσων συνέβησαν στο παρελθόν. Κύριος σκοπός του είναι να φτάσει σε μια κορύφωση εσωτερικής ειρήνης και να καταφέρει να απαλλαγεί από τις ερινύες που τον καταδιώκουν σε όλη του τη ζωή.

Τα όρια μεταξύ μυθοπλασίας και ρεαλισμού είναι δυσδιάκριτα, όμως αυτό αποτελεί και ένα από τα γοητευτικότερα σημεία της εξιστόρησης. Ο επιμερισμός του έργου σε μικρά κεφάλαια προσφέρει μια ώθηση προκαλώντας τον αναγνώστη να πάει παρακάτω ώστε να ανακαλύψει άλλο ένα στοιχείο της ιστορίας και μετά άλλο ένα και άλλο ένα… Προσωπικά βρήκα εξαιρετικές τις προβληματικές που θέτει ο συγγραφέας σχετικά με τα πνευματικά δικαιώματα ενός έργου αλλά και την αβασάνιστη αποδοχή των ρόλων που μπορεί να αποδίδουμε αυθαίρετα στο αντικείμενο του πόθου μας. Είναι χωρίς αμφιβολία ένα ξεχωριστό δείγμα λογοτεχνικής γραφής που βρήκα απολαυστικό μέχρι το τέλος του.

Η γυναίκα στη σκάλα_6-2016

facebookShare on Facebook
TwitterTweet
FollowFollow us
PinterestSave