Συγγραφέας του βιβλίου «Σαράγεβο» – Εκδόσεις «Υδροπλάνο»

Ήταν ακριβώς τριάντα χρόνια πριν, όταν ξεκινούσε η πολιορκία του Σαράγεβο. Σ’ αυτή τη μαύρη ιστορική περίοδο, που πλήγωσε βαθιά τα Βαλκάνια, μας μεταφέρει με το βιβλίο της η Κωνσταντίνα Μπάρλα. Ένα βιβλίο αφιερωμένο στον έρωτα του Μπόσκο και της Αντμίρα που δολοφονήθηκαν από ελεύθερους σκοπευτές ενώ προσπαθούσαν να φύγουν από την πόλη για να μπορούν να είναι μαζί. Η συγκινητική ιστορία τους έχει γίνει θρύλος της μαρτυρικής πόλης, που έχει μείνει στις συνειδήσεις όλων ως ο Ρωμαίος και η Ιουλιέτα του Σαράγεβο. Όπως λέει στο Vivlio-life η συγγραφέας «Στο τέλος του βιβλίου, ο αναγνώστης μπορεί να βρει αναλυτικά τις πηγές και να κάνει και ο ίδιος τη δική του έρευνα σχετικά με τα τραγικά γεγονότα της πόλης του Σαράγεβο. Τα δικά μου ταξίδια στην πόλη πριν τη συγγραφή του βιβλίου, κατά τη διάρκεια της έρευνας ήταν άλλο ένα στοιχείο που με έκανε να δεθώ ακόμα περισσότερο με τα γεγονότα και να ταυτιστώ με τους ανθρώπους και τα βιώματά τους».

Το βιβλίο σας μας ταξιδεύει στο Σαράγεβο τριάντα χρόνια πριν. Την περίοδο που ένας παράλογος πόλεμος μαίνονταν στα Βαλκάνια και οι κάτοικοι της πόλης ζούσαν υπό καθεστώς πολιορκίας. Δώστε μας σε τίτλους λεπτομέρειες από αυτό το καθεστώς.
Τον Απρίλιο του 1992, όταν η Γιουγκοσλαβία «έσπασε» σε ανεξάρτητα κράτη, το Σαράγεβο περικυκλώθηκε από τον γιουγκοσλαβικό εθνικό στρατό και ύστερα από τον νεοσύστατο σερβοβοσνιακό στρατό. Τις δύο αυτές δυνάμεις πλαισίωσε και ένας αριθμός Σέρβων παραστρατιωτικών. Ο στρατός αυτός ήταν υπό την κυριαρχία των Σέρβων και τασσόταν κατά της ανεξαρτησίας των Βόσνιων. Η πόλη βομβαρδίστηκε από το πυροβολικό, ενώ ελεύθεροι σκοπευτές, κρυμμένοι στους γύρω λόφους και σε ψηλά κτίρια, έβαζαν στόχο τους κατοίκους που περπατούσαν στους δρόμους. Η πολιορκία και ο καθημερινός βομβαρδισμός του Σαράγεβο διήρκεσε μέχρι τον Οκτώβριο του 1995 και προκάλεσε ανυπολόγιστες καταστροφές. Ήταν η μεγαλύτερη πολιορκίας πόλης μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.

Ο πολεμικός ανταποκριτής Κερτ Σορκ βρίσκεται εκεί για να καλύψει τον πόλεμο της Βοσνίας. Μιλήστε μας για τον πρωταγωνιστή σας.
Ο Κερτ είναι ένας άνθρωπος με σθεναρή προσωπικότητα, έντονο ταμπεραμέντο, γεμάτος πάθος για όλα όσα τον γοητεύουν. Με σπουδές σε κορυφαία πανεπιστήμια, έχει διαγράψει σπουδαία πορεία ως διευθυντής επιχειρήσεων, μέχρι που μια μέρα, αποφασίζει να αλλάξει ριζικά τη ζωή του ξεκινώντας μία νέα καριέρα στην πολεμική δημοσιογραφία, ακολουθώντας το κρυφό όνειρό του. Κάνει τα πάντα ώστε να αποκαλύπτεται η πραγματική διάσταση της ιστορίας που οφείλει να καταγράψει. Αν και πρέπει να συμπεριφέρεται ως ένας αντικειμενικός πολεμικός ανταποκριτής που διατηρεί την ψυχραιμία του, εκείνος παραμένει συμπονετικός και ιδεαλιστής. Ο αντικομφορμισμός, η γενναιοδωρία και ο ρομαντισμός που υιοθέτησε ως τυπικός έφηβος της γενιάς των λουλουδιών τον ακολουθούν και στη μετέπειτα πορεία του.

Μπόσκο και Αντμίρα. Ερωτευμένοι και γεμάτοι όνειρα για ένα κοινό μέλλον. Χριστιανός Ορθόδοξος εκείνος, Μουσουλμάνα εκείνη. Ο πόλεμος τους θέλει εχθρούς. Αποφασίζουν να δραπετεύσουν από το Σαράγεβο και να μην υποταχθούν στους κανόνες. Θα θέλαμε να μάθουμε περισσότερα γι αυτή την τρυφερή σχέση.
Όλο το βιβλίο είναι αφιερωμένο σε αυτή τη σχέση που έμελλε να περάσει στην ιστορία ως η πιο δυνατή αντιπολεμική φωνή των δυτικών Βαλκανίων και να εμπνεύσει αμέτρητους καλλιτέχνες ώστε να γράψουν ποιήματα, τραγούδια ή κείμενα που εξυμνούν το μεγαλείο αυτών των δυο νεαρών ανθρώπων. Ο θρύλος του «Ρωμαίου και της Ιουλιέτας» του Σαράγεβο χτίστηκε ως φόρο τιμής σε αυτό το ζευγάρι που παρά τις κακουχίες και όλα τα δεινά του πολέμου κατάφεραν να κρατήσουν ψηλά τα πανανθρώπινα ιδανικά και την αξία του σεβασμού στον συνάνθρωπο, της αλληλεγγύης, της προσφοράς και πάνω απ’ όλα, την αξία της αγάπης. Η ιστορία τους, όπως και η σχέση τους, είναι μία ιστορία αντίστασης, μία ιστορία που αποδεικνύει πως σε κανέναν πόλεμο, κανένας άνθρωπος δεν βγαίνει πραγματικά νικητής.

Οι ελεύθεροι σκοπευτές της πόλης έχουν πάρει εντολή να μην αφήσουν κανέναν να βγει από το μαρτυρικό Σαράγεβο. Εκείνοι τόλμησαν να κάνουν το βήμα προς την ελευθερία. Δεν την άγγιξαν ποτέ. Μιλήστε μας για κείνη τη δραματική μέρα.
Σε αυτό το βιβλίο, οι αναγνώστες γνωρίζουν από την αρχή το τέλος, μαθαίνουν πως οι δύο τους αποφασίζουν να δραπετεύσουν. Με θάρρος και πίστη κάνουν όνειρα για την κοινή τους πορεία, για ένα μέλλον μακριά από αιματοχυσίες και βιαιότητες. Μία γέφυρα είναι η μόνη διέξοδος προς την ελευθερία. Όμως, μία σειρά πυροβολισμών σκοτώνει ακαριαία τον Μπόσκο και τραυματίζει σοβαρά την Αντμίρα. Εκείνη, αν και έχει πνευματική διαύγεια και δυνάμεις, αρνείται να οπισθοχωρήσει ώστε να ζητήσει βοήθεια και να σώσει τη ζωή της. Προτιμάει να συρθεί μπροστά, να φτάσει δίπλα στον νεκρό αγαπημένο της, να κουλουριαστεί πάνω του και να πεθάνει στην αγκαλιά του, μερικά λεπτά αργότερα. Η συγγραφή του βιβλίου ήταν η ανάγκη μου να ερευνήσω και να αποτυπώσω στο χαρτί όλα τα γεγονότα που σχετίζονται με αυτό το τραγικό ζευγάρι, γεγονότα δραματικά που αποδεικνύουν πως η ίδια η ζωή τελικά πλέκει τις πιο δυνατές ιστορίες. Όλα όσα προκάλεσαν τα γεγονότα εκείνης της δραματικής ημέρας αποδεικνύονται κομμάτια ενός ευρύτερου πάζλ, μίας γενικευμένης αλληλεπίδρασης ανθρώπων που αποτυπώνεται και στο διαπροσωπικό επίπεδο των ηρώων αλλά και στο ιστορικό πλαίσιο.

Η ιστορία του Μπόσκο και της Αντμίρα άγγιξε τον Κερτ Σορκ. Τι ήταν εκείνο που τον έκανε να αναζητήσει πληροφορίες για τη ζωή και το τέλος τους;
Το πρώτο στοιχείο που τον άγγιξε και υπήρξε και το έναυσμα να ξεκινήσει να ερευνά την υπόθεση, ήταν το ίδιο το ζευγάρι, που ρίσκαρε τα πάντα ώστε να κερδίσει την ελευθερία του και τελικά να πέσει νεκρό, στη μέση του πεδίου βολής. Αυτή η εικόνα, δύο νεαρών ανθρώπων, αγκαλιασμένων, δυο ασάλευτων σωμάτων περιτριγυρισμένων από κάννες όπλων με δάχτυλα στη κάθε σκανδάλη ήταν μία πολύ έντονη εικόνα, ήταν κάτι που στάθηκε αδύνατον να τον αφήσει ασυγκίνητο!

Στην πλοκή πώς θα δούμε να βιώνει την εμπόλεμη κατάσταση ο Κερτ Σορκ;
Αυτό το στοιχείο είναι ένα από τα πολύ ενδιαφέροντα κομμάτια του βιβλίου επειδή ο Κερτ είναι Αμερικανός, είναι κοσμοπολίτης και βλέπει τα πράγματα από μία διαφορετική σκοπιά, φιλτράρει τα γεγονότα με βάση τις δικές του εμπειρίες, με έναν πιο ανοιχτόμυαλο τρόπο. Δεν έχει συναισθηματικούς δεσμούς με τα Βαλκάνια, οπότε βιώνει τον πόλεμο ως μία ανθρωπιστική κρίση, ως μία αρρώστια που δηλητηριάζει τους ανθρώπους, θεωρεί τον πόλεμο την προσωποποίηση όλων των ανθρώπινων δεινών και ενδόμυχα ταυτίζεται και συμπάσχει με τους αδύναμους. Σε πολλά κομμάτια του έργου νιώθει ότι θέλει να μοιραστεί τα δικά του βιώματα με τους αναγνώστες και έτσι αποκαλύπτει κομμάτια της προσωπικότητάς του και της σκέψης του, διανθίζοντας την αφήγηση.

Στο πλευρό του θα δούμε την Άμρα. Πόσο σημαντικό ρόλο θα παίξει στη ζωή του ήρωά σας αυτή η γυναίκα;
Η Άμρα, η μεταφράστρια και βασική συνεργάτιδα στην έρευνα του Κερτ ώστε να αποκαλύψει όλα τα στοιχεία της ζωής του τραγικού ζευγαριού, είναι το πρόσωπο κλειδί της ιστορίας. Ο συμπονετικός χαρακτήρας της, τα βιώματά της, η διαφορετική οπτική της είναι τα στοιχεία που την κάνουν ανεκτίμητη. Χωρίς την Άμρα, ο Κερτ δεν θα ήταν ο ίδιος, χωρίς εκείνη, η ιστορία του «Ρωμαίου και της Ιουλιέτας» του Σαράγεβο ίσως έμενε για πάντα στην αφάνεια.

Κάθε αληθινή ιστορία που γίνεται βιβλίο περιλαμβάνει και ένα ποσοστό μυθοπλασίας. Η ιστορία του Σορκ ανήκει σ’ αυτήν ή υπήρξε πράγματι ένας πολεμικός ανταποκριτής που βίωσε όσα μας περιγράφετε στο βιβλίο;
Όλα τα πρόσωπα, καθώς και όλα τα γεγονότα που παρουσιάζονται στο βιβλίο είναι πραγματικά. Η μυθοπλασία του έργου είναι ελάχιστη και έχει χρησιμοποιηθεί ως όχημα ώστε να αποτυπώσει την ιστορία και να παρουσιάσει με τον καλύτερο τρόπο τις συνθήκες διαβίωσης των ανθρώπων κατά την περίοδο της πολιορκίας. Η ιστορία του Κερτ, και ο τρόπος που το Σαράγεβο άφησε το ξεχωριστό του αποτύπωμα στην ψυχή και στη ζωή του, βασίστηκε εξολοκλήρου στα αληθινά γεγονότα.

Η ιστορία του ζευγαριού δημιούργησε τον θρύλο του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας του Σαράγεβο. Έχει όμως στοιχεία από την τραγωδία του Ουίλιαμ Σαίξπηρ;
Σίγουρα δεν υπάρχει μέτρο σύγκρισης ανάμεσα στις δυο αυτές ιστορίες, όσον αφορά τις καταστάσεις και τα ίδια τα γεγονότα. Το κοινό συστατικό, όμως, είναι ότι και στις δυο περιπτώσεις το ανυπέρβλητο συναίσθημα της αγάπης και η θυσία είναι το διαχρονικό στοιχείο που συνδέει τα δυο έργα.

Πόση απήχηση συνεχίζει να έχει αυτός ο θρύλος είκοσι χρόνια μετά στο Σαράγεβο;
Από την πρώτη στιγμή της δολοφονίας τους, οι φωτογραφίες τους, νεκροί πάνω στη γέφυρα, χρησιμοποιήθηκαν από μέσα μαζικής ενημέρωσης ανά τον κόσμο και έγιναν σύμβολο του πόνου που προκαλείται σε όλες τις πλευρές από μία ένοπλη σύγκρουση. Η ιστορία τους, το πάθος, τα όνειρα που θυσίασαν, η αγάπη τους έγιναν πηγή έμπνευσης για αμέτρητα έργα τέχνης. Ο κοινός τους τάφος στο Σαράγεβο, που δεν περιλαμβάνει κανένα θρησκευτικό σύμβολο παρά μόνο μία καρδιά, υπάρχει για να θυμίζει πως τριάντα χρόνια μετά η πιο δυνατή αντιπολεμική φωνή των Βαλκανίων παραμένει ακόμα δυνατή! Ένα πανανθρώπινο σύμβολο συμφιλίωσης, αγάπης και αλληλεγγύης που φέρνει ρίγη συγκίνησης.

Ο ευαίσθητος τρόπος που γράψατε το βιβλίο σας μαρτυρά πως η τρυφερή ιστορία του Μπόσκο και της Αντμίρα σας άγγιξε πολύ. Από πού αντλήσατε πληροφορίες και πόσο κοντά σας έφερε η έρευνα στην ιστορική περίοδο που πραγματεύεστε;
Η αναζήτηση των αληθινών γεγονότων είναι πάντα μία επίπονη διαδικασία για κάθε συγγραφέα που αποφασίζει να γράψει μία αληθινή ιστορία. Στη δική μου περίπτωση το υλικό αντλήθηκε από ντοκιμαντέρ με αληθινές μαρτυρίες, από το αρχειακό υλικό διεθνών περιοδικών που κάλυπταν τα γεγονότα των Γιουγκοσλαβικών πολέμων, από ιστορικά βιβλία σχετικά με την πολιορκία της πόλης και βέβαια από το ίδιο το αρχειακό υλικό του Κερκ Σορκ, καθώς ένα μεγάλο μέρος του είναι διαθέσιμο στο διαδίκτυο. Στο τέλος του βιβλίου, ο αναγνώστης μπορεί να βρει αναλυτικά τις πηγές και να κάνει και ο ίδιος τη δική του ερεύνα σχετικά με τα τραγικά γεγονότα της πόλης του Σαράγεβο. Τα δικά μου ταξίδια στη πόλη πριν τη συγγραφή του βιβλίου, κατά τη διάρκεια της έρευνας ήταν άλλο ένα στοιχείο που με έκανε να δεθώ ακόμα περισσότερο με τα γεγονότα και να ταυτιστώ με τους ανθρώπους και τα βιώματά τους.

Όλα τα συγγραφικά κέρδη, από το βιβλίο σας θα κατατεθούν στο σωματείο «ΦΛΟΓΑ» προς ενίσχυση του έργου τους στον αγώνα κατά του παιδικού καρκίνου. Μιλήστε μας γι αυτή την απόφαση.
Νομίζω πως ήταν μία απόφαση που είχε παρθεί από τη στιγμή που το πρώτο πλήκτρο έδωσε ώθηση στη διαδικασία της συγγραφής. Αυτή η απόφασή μου, να μην κρυφτώ πίσω από τη μυθοπλασία και να αποκαλύψω την ιστορία στη ρεαλιστική της διάσταση έγινε ο οδηγός. Σκέφτηκα πως οι μαρτυρίες των ανθρώπων του Σαράγεβο μπορούσαν να γίνουν τρόπος ώστε να βοηθηθούν άλλοι άνθρωποι που υποφέρουν και παλεύουν το ίδιο επάξια σήμερα. Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον εκδοτικό οίκο Υδροπλάνο που αμέσως αγκάλιασε αυτό το βιβλίο και ένθερμα στηρίζει αυτή την απόφασή μου.

Λίγα λόγια για το βιβλίο
Η πολιορκία της πόλης έχει ήδη συμπληρώσει έναν χρόνο. Οι μάχες στην πιο επικίνδυνη ζώνη του μετώπου μαίνονται αδυσώπητες. Ένα ζευγάρι, ο Μπόσκο και η Αντμίρα, αποφασίζει να δραπετεύσει δίνοντας οριστικό τέλος στο μαρτύριο των στερήσεων και των κακουχιών που είναι αναγκασμένοι να υποστούν. Εκείνος είναι Χριστιανός Ορθόδοξος. Εκείνη είναι Μουσουλμάνα. Ο πόλεμος τούς θέλει εχθρούς, ο έρωτάς τους όμως δεν υποτάσσεται σε κανόνες. Είναι και οι δυο εικοσιπέντε ετών, είναι και οι δυο θύματα ενός αδίστακτου ελεύθερου σκοπευτή που τους καταδικάζει σε θάνατο στη μέση του πεδίου βολής λίγο πριν αγγίξουν την ελευθερία…
Ο πολεμικός ανταποκριτής Κερτ Σορκ θέλει να μάθει τα πάντα για το τραγικό ζευγάρι. Η ιστορία του Ρωμαίου και της Ιουλιέτας του Σαράγεβο αναδύεται συγκινώντας και συγκλονίζοντας την παγκόσμια κοινή γνώμη…
Ένα μυθιστόρημα που φωτίζει τα πραγματικά γεγονότα της πολιορκίας της πόλης και αποκαλύπτει την πιο δυνατή αντιπολεμική ιστορία των δυτικών Βαλκανίων

Βιογραφικό
H Κωνσταντίνα Μπάρλα γεννήθηκε στην Τρίπολη το 1981. Ανήσυχο πνεύμα, από μικρή αγαπούσε την ενασχόληση με τις ξένες γλώσσες, τη λογοτεχνία, την ποίηση και τους πολιτισμούς του κόσμου. Σπούδασε αγγλική φιλολογία και πολιτικές επιστήμες. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου στην αγγλική λογοτεχνία. Έχει εργαστεί διδάσκοντας την αγγλική γλώσσα σε μαθητές όλων των ηλικιών. Κατοικεί μόνιμα στη Μεγαλόπολη Αρκαδίας. Είναι παντρεμένη και έχει έναν γιο. Η συγγραφή πάντα ήταν ανάγκη και απελευθέρωση. Το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο «Φόβος ή Έρωτας» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ωκεανός.