Συγγραφέας του βιβλίου «Επικίνδυνες λέξεις» – Εκδόσεις Ψυχογιός

Δεκαπέντε χρόνια μετά την πρώτη εκδοτική τους επιτυχία, οι «Επικίνδυνες λέξεις» της Φιλομήλας Λαπατά, απέκτησαν καινούρια ζωή μέσα από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Ηρωίδες της οι όμοιες σαν δυο σταγόνες νερό αλλά διαφορετικές δίδυμες αδελφές, Μυρσίνη και Αταλάντη. Είναι πολλά αυτά που μπήκαν ανάμεσά τους αλλά η συγγραφέας τα συγκέντρωσε σε επτά λέξεις. Ποια απ’ όλες, περισσότερο από κάθε άλλη, θα ποτίσει με μίσος αδελφική σχέση; Η λέξη «οικογένεια». Όπως λέει στο Vivlio-life «Οικογένεια είναι οι ρίζες μας. Είναι ο χάρτης πλεύσης μας στη μετέπειτα ζωή μας. Από εκεί ξεκινούν όλα. Από την πρώτη μας οικογένεια. Από τις εμπειρίες μας μεγαλώνοντας με τους γονείς μας και από τη σχέση που είχαν οι δυο τους μεταξύ τους και εμείς με τον καθένα χωριστά. Η οικογένεια είναι ένα δίχτυ από γερές θηλειές, όπου είναι αδύνατο να κουνήσουμε μια θηλειά δίχως ν’ αλλάξει θέση ολόκληρο το δίχτυ».

  • Όμοιες σαν δυο σταγόνες νερό, εντελώς ανόμοιες στον χαρακτήρα. Είναι οι δίδυμες που μας υποδέχονται στο μυθιστόρημά σας για να μας μάθουν τις «Επικίνδυνες λέξεις» της ζωής τους. Ποια είναι η μεγαλύτερη αντίθεση που πιστεύετε θα εντοπίσουμε ανάμεσα στη Μυρσίνη και την Αταλάντη;
    Η Μυρσίνη έχει διαλέξει από μικρή το ρόλο της «καλής» κόρης, ενώ η Αταλάντη αντίθετα το ρόλο της «κακής» κόρης. Η «καλή» κόρη θα σπουδάσει Ιστορία της Τέχνης (πολύ δημοφιλείς σπουδές τη δεκαετία του ’80 για τις κόρες των μεγαλοαστικών οικογενειών της εποχής!), θα μοιάσει στην καλλονή μητέρα της που υπήρξε μοντέλο διεθνών οίκων μόδας (επώνυμα ρούχα, κομψά συνολάκια, liftings, κλπ), θα ερωτευθεί, θα παντρευτεί, θα πάρει διαζύγιο. Η «κακή» κόρη θα γίνει εθελόντρια σε διάφορες ανθρωπιστικές οργανώσεις (σπάνια επιλογή για την εποχή). Ζει όχι επιλέγοντας, αλλά αντιδρώντας. Θα κάνει επιπόλαιες ερωτικές σχέσεις, θα χαθεί κάπου στην υφήλιο, θα τρέχει να ειρηνεύσει τον κόσμο, γιατί ειρήνη δεν μπορεί να κάνει με τον εαυτό της. Και οι δυο αδελφές είναι αντίθετες στα πάντα εκτός από ένα: και οι δυο κουβαλούν στο βιογραφικό τους μεγάλο πόνο, γιατί ο πόνος δεν παλιώνει. Αν δεν αναγνωριστεί στην πηγή του, γίνεται φάντασμα στη ζωή μας.
  • Αλήθεια υπάρχουν επικίνδυνες λέξεις ή μήπως εμείς τις κάνουμε επικίνδυνες;
    Όχι, βέβαια. Όλες οι λέξεις είναι αθώες και έχουν εξαιρετική δύναμη. Εμείς τις κάνουμε επικίνδυνες όταν δεν έχουμε συμφιλιωθεί με τη σημασία τους, όταν δεν έχουμε αποδεχτεί το νόημά τους.
  • Δε χρειάζεται να αναζητήσουμε τις «Επικίνδυνες λέξεις» που σας ενέπνευσαν. Μας τις δίνετε στο οπισθόφυλλο: οικογένεια, εξ αδιαιρέτου, ζήλια, γάμος, διαζύγιο, φυγή και συγνώμη. Αναρωτιόμαστε ποια είναι εκείνη που περισσότερο από κάθε άλλη, θα ποτίσει με μίσος αυτή την αδελφική σχέση.
    Η λέξη «οικογένεια». Είναι οι ρίζες μας. Είναι ο χάρτης πλεύσης μας στη μετέπειτα ζωή μας. Από εκεί ξεκινούν όλα. Από την πρώτη μας οικογένεια. Από τις εμπειρίες μας μεγαλώνοντας με τους γονείς μας και από τη σχέση που είχαν οι δυο τους μεταξύ τους και εμείς με τον καθένα χωριστά. Η οικογένεια είναι ένα δίχτυ από γερές θηλειές, όπου είναι αδύνατο να κουνήσουμε μια θηλειά δίχως ν’ αλλάξει θέση ολόκληρο το δίχτυ. Η αδελφική σχέση καθώς και η ερωτική (δυστυχώς) έχουν και οι δυο πολλές αναλογίες με τη γονεϊκή.
  • Ποιοι είναι οι άντρες ήρωες της ιστορίας σας; Και μήπως ανάμεσά τους πρέπει να αναζητήσουμε το πρόβλημα;
    Έβαλαν και αυτοί το… χεράκι τους! Βοήθησαν με διάφορες άρρωστες και ανάρμοστες συμπεριφορές ώστε πολύπλοκοι και υποσυνείδητοι μηχανισμοί να μπουν στη μέση και να οδηγήσουν τις δυο αδελφές στο να θυσιάσουν την αδελφική τους αγάπη στο βωμό ενός ανεξήγητου μίσους (υπάρχει άραγε τίποτα ανεξήγητο στη ζωή μας;), το οποίο θα τις κρατήσει σε συναισθηματική απόσταση με αποτέλεσμα, μεγαλώνοντας, να μπλεχτούν σε έναν αγώνα αλληλοεξόντωσης, ο οποίος και θα τις ωθήσει σε ακραίες επιλογές ζωής. Όλα τα πρόσωπα παίζουν το ρόλο τους στο μυθιστόρημα.
  • Η διαπίστωση πως η λέξη “αγάπη” λείπει από τη λίστα των επικίνδυνων λέξεων, μας κάνει να ελπίζουμε πως στην περιπετειώδη ζωή της οικογένειας Κορωναίου, κάπου θα τη βρούμε τρυπωμένη. Ή μήπως όχι;
    Τη βρίσκουμε στο τέλος του μυθιστορήματος μαζί με τις δυο πρωταγωνίστριες, όταν η κάθε μια για λογαριασμό της αρχίζει μια προσωπική σχέση με τον ανατέλλοντα εαυτό της. Κάποια στιγμή θα «συναντηθούν» (όχι κατ’ ανάγκη φυσικά) γιατί κάτι σπουδαίο θα τις ενώσει, που είναι και η ανατροπή του μυθιστορήματός μου.
  • Πάντως, αυτό που προκύπτει από την ανάγνωση του μυθιστορήματός είναι πως από τις «Επικίνδυνες λέξεις» σας, πλημμυρίζουν πολλά συναισθήματα. Όχι μόνο των ηρώων σας αλλά και δικά σας. Έχει η ιστορία σας κάτι από εσάς;
    Πολλά στοιχεία είναι δικά μου, ασφαλώς. Και αναφέρω θέματα τα οποία με απασχολούσαν εκείνον τον καιρό της συγγραφής του μυθιστορήματος. Συνηθίζω να γράφω πάντα για συναισθήματα τα οποία έχω βιώσει η ίδια στο πετσί μου. Όμως, δεν έχω στη ζωή μου την εμπειρία του διαζυγίου και τα συναισθήματα που το συνοδεύουν. Έχω μόνο την εμπειρία χωρισμών. Ζήτησα, λοιπόν, τη βοήθεια των φιλενάδων μου που είχαν βιώσει διαζύγια, και στις οποίες αφιερώνω και το μυθιστόρημα. Πολλά σημεία του μυθιστορήματος αφορούν στις δικές τους ζωές. Τους είμαι ευγνώμων. Οι φίλες μου είναι το… εθνικό μου κεφάλαιο.
  • Τελικά, θα απαντήσουμε εύκολα στο ερώτημα που θέτετε στην αρχή του βιβλίου: «Πού βρίσκεται το λάθος σε αυτό τον τέλειο οικογενειακό πίνακα;»
    Βέβαια. Μέσα στο μυθιστόρημα μπορούμε όχι μόνο να αναγνωρίσουμε το λάθος, αλλά και να το αλλάξουμε με επίγνωση. Βλέπετε, εγώ οδηγώ τον αναγνώστη να το πράξει. Το ερώτημά μου είναι και παραμένει αν και στην προσωπική μας ζωή μπορούμε να κάνουμε το ίδιο. Δεν είναι εύκολο. Θέλει κουράγιο και απόφαση να αλλάξουμε τα κακώς κείμενα μέσα στην οικογένειά μας, και, βέβαια, να υποστούμε και τις συνέπειες που συνεπάγεται η αλλαγή. Ιδού άλλη μια πολύ επικίνδυνη λέξη.
  • Το βιβλίο σας είχε κυκλοφορήσει το 2007 από τις εκδόσεις Καστανιώτη και επανακυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Ψυχογιός. Έχετε κάνει παρεμβάσεις στο αρχικό σας κείμενο, πέρα από την αλλαγή του εξωφύλλου;
    Όχι δεν έχω κάνει καμία παρέμβαση στο κείμενο. Με τον επιμελητή μου το αφήσαμε έτσι όπως το είχα γράψει, αυτούσιο. Διαβάζοντάς το ξανά, είδα πόσο διαχρονικό είναι. Και πόσα θέματα θίγω (και μην το πάρετε ως ματαιοδοξία και κομπασμό από μέρους μου) το 2007, τα οποία, φαίνεται, πως πάντα θα είναι επίκαιρα, δυστυχώς, και θα βασανίζουν τη ζωή μας μέχρι να επέλθει η επίγνωση και τα αλλάξουμε προς όφελός μας.
  • Οι αναγνώστες σας ακολουθούν πιστά εδώ και χρόνια περιμένοντας πάντα με ενδιαφέρον το νέο σας ιστορικό μυθιστόρημα. Οι «Επικίνδυνες λέξεις», ωστόσο, δεν ανήκουν σ’ αυτή τη λογοτεχνική κατηγορία. Ποια εσωτερική ανάγκη σας οδήγησε στη συγγραφή μιας σύγχρονης ιστορίας;
    Είμαι συγγραφέας ιστορικών μυθιστορημάτων. Οι ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΛΕΞΕΙΣ γράφτηκαν σε μια περίοδο δικής μου υπαρξιακής κρίσης και μετακινήσεων από χώρα σε χώρα. Εκείνη την εποχή πέρασα κάποιες δυσκολίες προσαρμογής οι οποίες με δυσκόλεψαν, και για τις οποίες τώρα είμαι ευγνώμων, διότι το αποτέλεσμά τους είναι το μυθιστόρημά μου ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΕΣ ΛΕΞΕΙΣ. Έχουμε πάντα την επιλογή να δώσουμε όποιο νόημα θέλουμε σε αυτά που μας συμβαίνουν.
  • Είναι μόνο η εκδοτική επιτυχία ενός βιβλίου που κάνει τον συγγραφέα να συμφωνήσει στην επανακυκλοφορία του ή μήπως επειδή συνεχίζει να ανασαίνει παρέα με τις ανάσες των ηρώων που ζουν στις σελίδες του;
    Τα βιβλία μου συνεχίζουν να εκδίδονται εδώ και είκοσι τρία χρόνια. Ως συγγραφέας μπορώ να σας βεβαιώσω πως προσωπικά συνεχίζω να ανασαίνω μαζί με όλους τους ήρωές τους. Νομίζω, όμως, πως πρακτικά ισχύει το πρώτο περισσότερο. Το συγκεκριμένο βιβλίο μου υπήρξε εκδοτική επιτυχία στην εποχή που εκδόθηκε από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ. Λήγοντας το συμβόλαιό του μετά από δεκαπέντε χρόνια, αποφασίσαμε με τον σημερινό εκδότη μου, τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΨΥΧΟΓΙΟΣ, να του δώσουμε καινούργια ζωή. Και είμαι ευγνώμων γι’ αυτό.

Πόσο ωραίες και ενδιαφέρουσες οι ερωτήσεις σας, κα. Τσακίρη.
Σας ευχαριστώ πολύ για αυτή τη… συζήτηση.

Λίγα λόγια για το βιβλίο
«…Οι λέξεις έχουν δύναμη. Οι λέξεις έχουν δική τους ζωή. Λέξεις μετρημένες, ημιτελείς, ξεκάρφωτες, επίμαχες, αδέσποτες. Λέξεις άτυχες, λυπητερές, ραγισμένες, σκόρπιες, μυγιάγγιχτες, ανυπόταχτες. Λέξεις φορτισμένες και απόκρυφες. Λέξεις ατσαλάκωτες και υπερβολικές. Λέξεις νοσηρές. Λέξεις επικίνδυνες. Οι λέξεις είναι αθώες, αλλά γίνονται επικίνδυνες όταν δεν έχουμε συμφιλιωθεί με τη σημασία τους…»

Οι δίδυμες Μυρσίνη και Αταλάντη Κορωναίου, όμοιες σαν δυο σταγόνες νερό, αλλά εντελώς ανόμοιες στον χαρακτήρα, διαλέγουν από μικρές τους ρόλους της καλής και της κακής κόρης, αντίστοιχα, και θυσιάζουν, με γρήγορες μαχαιριές στον βωμό του μίσους, την αδελφική τους αγάπη. Καθώς μεγαλώνουν, μπλέκονται σ’ έναν αγώνα αλληλοεξόντωσης, ο οποίος θα τις οδηγήσει σε ακραίες επιλογές ζωής και στην τραγωδία, μέχρι να συμφιλιωθούν με τη σημασία που έχουν οι επικίνδυνες λέξεις: οικογένεια, εξ αδιαιρέτου, ζήλια, γάμος, διαζύγιο, φυγή και συγγνώμη.

Ένα μυθιστόρημα για τον ρόλο της οικογένειας πάνω στο πεπρωμένο μας, τα όρια της αντοχής, τη χαμένη αθωότητα, τις μικρές και μεγάλες τραγωδίες της ζωής, την επιβίωσή μας από αυτές, και, πάνω απ’ όλα, τις απεριόριστες ποιότητες της ελπίδας, της αγάπης και της συγγνώμης.

Βιογραφικό
Η Φιλομήλα Λαπατά γεννήθηκε στην Αθήνα και είναι ο καρπός μιας Μακεδόνισσας κι ενός πολίτη του κόσμου. Σπούδασε δημόσιες σχέσεις και εργάστηκε στον ιδιωτικό τομέα. Παραμένει, όμως, μόνιμη μαθήτρια της ζωής. Η πολυπλοκότητα των διαπροσωπικών σχέσεων την απασχολεί από πολύ παλιά, και αυτός ο προβληματισμός της αποτυπώνεται στα βιβλία της. Καθώς αγαπά την ποικιλία, ζει μεταξύ δύο κόσμων: της Ελλάδας και της Ιταλίας. Από τις Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ κυκλοφορούν τα δύο πρώτα μυθιστορήματα της τριλογίας ΟΙ ΚΟΡΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ: Η ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ και Ο ΔΙΧΑΣΜΟΣ, καθώς και η ΤΡΙΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΣΠΟΡΑΣ: ΟΙ ΚΟΡΕΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ, ΤΟ ΔΑΚΡΥ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ και ΕΙΣ ΤΟ ΟΝΟΜΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΣ.