Γιώργος Πολυμενάκος: συνέντευξη στη Μαρία Τσακίρη

Συγγραφέας του βιβλίου «Σκοτεινό φως»- Εκδόσεις Γραφή

Είναι κάποια εξώφυλλα, που δεν μπορείς να τα προσπεράσεις έτσι απλά. Το εξώφυλλο που επέλεξε για το μυθιστόρημά του ο Γιώργος Πολυμενάκος είναι ένα από αυτά. Ο φάρος που χτυπιέται από την ανταριασμένη θάλασσα είναι ο φάρος μπροστά από τον οποίο γεννήθηκε στο Γύθειο και όπως λέει στο Vivlio-life «Η τρικυμία που φαίνεται στη φωτογραφία συνέβη όταν ήμουν σε ηλικία οκτώ μηνών». Ήρωές του στην ιστορία που θα φωτίσει ο φάρος κατά την ανάγνωση, ο Άγις και η Λίγια. «Μπορούν να χαρακτηριστούν από τη φράση: «Η ιστορία δύο ανθρώπων που κινούνται σε διαφορετικές τροχιές, πάνω στον ίδιο ουρανό απόγνωσης». Πρωταγωνίστρια και η «Νέα Τάξη», «ένα νεοναζιστικό μόρφωμα που έχει ως προτεραιότητα την «κάθαρση του κοινωνικού ιστού» στην οποία «Οι κάθε λογής έγχρωμοι, οι σωματικά ανάπηροι, οι ψυχικά ασθενείς, αντιμετωπίζονται ως μολύνσεις που πρέπει να απομακρυνθούν»…

• Μετά το «Σημείο Εξόδου Ένα» κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Γραφή, το δεύτερο βιβλίο σας «Σκοτεινό φως» που αποτελεί το δεύτερο μέρος της «Τριλογίας των Φάρων». Δύσκολα αναγνώσματα, με κοινό στοιχείο την προσέγγιση σύγχρονων κοινωνικών προβλημάτων. Θέλετε να προβληματίσετε, να αφυπνίσετε ή να τρομάξετε τους αναγνώστες σας;
  Από πλευράς ροής και πλοκής και τα δύο βιβλία διαβάζονται πολύ εύκολα. Πολλοί αναγνώστες μου έχουν πει για το «Σημείο Εξόδου Ένα» ότι «δεν μπορούσαν να το αφήσουν από τα χέρια τους μέχρι να το τελειώσουν» και ελπίζω ότι το ίδιο θα ισχύσει για το «Σκοτεινό φως», γιατί είναι γραμμένο με παρόμοιο τρόπο. Η λογοτεχνική προσέγγιση σύγχρονων κοινωνικών προβλημάτων δεν κάνει (κατά τη γνώμη μου) ένα βιβλίο «δύσκολο», αν είναι βέβαια δομημένο και γραμμένο σωστά. Υπάρχουν δύο είδη λογοτεχνικών βιβλίων, ανεξαρτήτως θέματος: σε αυτά που έχουν λογοτεχνική αξία και σε αυτά που δεν έχουν. Ο απόλυτος κριτής και στις δύο περιπτώσεις είναι οι αναγνώστες.
• Παρατηρώντας το εξώφυλλο, σε συνδυασμό βέβαια με το βιογραφικό αλλά και την πλοκή της υπόθεσης, αντιλαμβανόμαστε πως ο “φάρος” κατέχει σημαντική θέση στη ζωή σας. Άραγε ο φάρος της φωτογραφίας είναι ο φάρος δίπλα στο σπίτι που γεννηθήκατε στο Γύθειο, αυτός που βρίσκεται απέναντι από το Πέραμα όπου ζείτε ή μια φωτογραφία που εξυπηρέτησε τις ανάγκες της πλοκής;
  Ο φάρος στο εξώφυλλο του βιβλίου είναι ο φάρος μπροστά από τον οποίο γεννήθηκα. Η τρικυμία που φαίνεται στη φωτογραφία συνέβη όταν ήμουν σε ηλικία οκτώ μηνών.
• «Νέα Τάξη». Είναι η οργάνωση που γνωρίζουμε στην πλοκή της υπόθεσης η οποία έχει καταλάβει την εξουσία σε κάποιες περιοχές και θέλει να επικρατήσει παντού. Δώστε μας κάποιες από τις βασικές της αρχές και ένα στοιχείο που θα μας οδηγήσει σ’ αυτούς που κρύβονται πίσω της.
  Η οργάνωση «Νέα Τάξη» που αναφέρω στο βιβλίο μου είναι ένα νεοναζιστικό μόρφωμα που έχει ως προτεραιότητα την «κάθαρση του κοινωνικού ιστού». Δεν κρύβεται κανείς πίσω της. Είναι μια οργάνωση που στα πρώτα της βήματα συμμετείχε φανερά στις κοινοβουλευτικές διαδικασίες με απώτερο σκοπό βέβαια να τις καταλύσει.
• Όλα αυτά συμβαίνουν «είκοσι χρόνια μετά τη Μεγάλη Καταστροφή». Ας μάθουμε, λοιπόν, ποιο είναι το μεγάλο γεγονός που σας ενέπνευσε.
  Η «Μεγάλη Καταστροφή» που αναφέρεται στο «Σκοτεινό φως» είναι το θέμα του προηγούμενου βιβλίου μου του «Σημείου Εξόδου Ένα». Δεν θα σας πω τι είναι ακριβώς γιατί θα έκανα spoiler στον εαυτό μου…
• «Οι κάθε λογής έγχρωμοι, οι σωματικά ανάπηροι, οι ψυχικά ασθενείς, αντιμετωπίζονται ως μολύνσεις που πρέπει να απομακρυνθούν», γράφετε και το μυαλό μας πάει σε εποχές και τακτικές που ακόμη και η Ιστορία θα ήθελε να διαγράψει. Μήπως η «Ιστορία επαναλαμβάνεται» και καλό θα ήταν να ανατρέψουμε τον ρου της;
  Ο συσχετισμός με τις ναζιστικές πρακτικές αυτού του τύπου είναι προφανής. Το αν θα αντισταθούμε ή όχι και με ποιο τρόπο σε μια όχι και τόση απίθανη επικράτηση παρόμοιων ιδεολογιών είναι ζήτημα του καθενός από εμάς ξεχωριστά αλλά και της κοινωνίας ως σύνολο.
• Συρματοπλέγματα, ένοπλοι φρουροί, αγκαθωτός φράχτης, ρακένδυτη μάζα μεταναστών. Λέξεις που δημιουργούν εικόνες, εικόνες που γεννούν συναισθήματα, συναισθήματα που θέλουν να εκτονωθούν. Νιώσατε κάποια συναισθηματική αποφόρτιση όταν ολοκληρώσατε το μυθιστόρημά σας;
  Η συναισθηματική φόρτιση στην οποία αναφέρεστε, υπήρχε κατά τη συγγραφή κάθε σελίδας του βιβλίου. Αν ένας συγγραφέας δεν «πάσχει» την ώρα που γράφει δεν μπορεί να έχει καμία απαίτηση (και καμία ελπίδα) ότι θα συγκινήσει τον πιθανό μελλοντικό αναγνώστη του βιβλίου του.
• Μέσα σ’ αυτό το άγριο τοπίο που κρύβεται πίσω από το «Σκοτεινό φως» του φάρου του εξωφύλλου θα ανθίσει μια αγάπη. Η μυθοπλασία τη θέλει απαγορευμένη… Πείτε μας δυο λόγια για τους κεντρικούς ήρωές σας.
  Ο Άγις και η Λίγια μπορούν να χαρακτηριστούν από τη φράση: «Η ιστορία δύο ανθρώπων που κινούνται σε διαφορετικές τροχιές, πάνω στον ίδιο ουρανό απόγνωσης».
• Λίγια. «το πρόσωπό της είναι στραμμένο προς τον Νότο, προς τα κει που ξέρει ότι βρίσκεται μια πατρίδα προς την οποία δεν υπάρχει επιστροφή…». Δεν είναι απλά μία πρόταση που τα λέει όλα, είναι μια πρόταση γεμάτη νοσταλγία. Τι θέλετε να κρατήσουμε ως αναγνώστες από τη Λίγια που, όμως, εκπροσωπεί χιλιάδες ανθρώπους που απλά τόλμησαν να ονειρευτούν ένα καλύτερο αύριο;
  Ότι μπορεί κι εμείς (ο μη γένοιτο) να βρεθούμε σε κάποια στιγμή στη θέση τους. Δεν είναι, δυστυχώς για μας, εντελώς απίθανο. Είδαμε τα τελευταία χρόνια να συμβαίνουν «σημεία και τέρατα» που μόλις μία ημέρα πριν συμβούν, ήταν αδιανόητα.
• «Αλλά ακόμη και σ’ αυτόν τον ζοφερό κόσμο, μπορεί να υπάρξει μια ρωγμή στο σκοτάδι». Να κρατήσουμε αυτό το αισιόδοξο μήνυμα από την τελευταία πρόταση του οπισθόφυλλού σας;
  Να το κρατήσετε, γιατί η το άνοιγμα μιας ρωγμής στο σκοτάδι βρίσκεται πάντοτε στα δικά μας χέρια.
• Έχετε σκεφτεί πώς θα ολοκληρώσετε την τριλογία σας;
  Ναι. Θα έχει σχέση με την κλιματική αλλαγή και μια πιθανή παγκόσμια οικολογική καταστροφή.

Λίγα λόγια για το βιβλίο
Το συρματόπλεγμα εκτείνεται σε όλο το μήκος του νησιού. Μέσα από το συρματόπλεγμα, βρίσκονται τα άθλια παραπήγματα των προσφύγων. Ένοπλοι φρουροί επιτηρούν τη ρακένδυτη μάζα των μεταναστών που είναι στοιβαγμένοι πίσω από τον ψηλό αγκαθωτό φράχτη.
Είκοσι χρόνια μετά τη Μεγάλη Καταστροφή, η “Νέα Τάξη” επιχειρεί να επικρατήσει σε ολόκληρη τη χώρα. Σε κάποιες περιοχές έχει καταλάβει ήδη την εξουσία. Πρώτιστο μέλημά της είναι η κάθαρση του κοινωνικού ιστού. Οι κάθε λογής έγχρωμοι, οι σωματικά ανάπηροι, οι ψυχικά ασθενείς, αντιμετωπίζονται ως μολύνσεις που πρέπει να απομακρυνθούν.
Το πρόσωπό της είναι στραμμένο προς τον Νότο, προς τα κει που ξέρει ότι βρίσκεται μια πατρίδα προς την οποία δεν υπάρχει επιστροφή. Το δικό του είναι στραμμένο προς το μέρος της, προς την αγαπημένη του, προς τη μοναδική χώρα που του απέμεινε για να ζήσει. Το πρόσωπο του αδερφού του, που έχει διαγνωσθεί με ψυχική ασθένεια, είναι στραμμένο προς τις αναλαμπές του σκοταδιού πίσω από την κορυφή του φάρου.
Το δεύτερο βιβλίο της “Τριλογίας των Φάρων” (πρώτο βιβλίο “Σημείο Εξόδου Ένα”) καταγράφει την ιστορία μιας ομάδας ανδρών και γυναικών που προσπαθούν να επιβιώσουν δίνοντας εξετάσεις υπακοής, ή αντίστασης, σε αυτή τη νέα, αμείλικτη τάξη πραγμάτων, ανάμεσα στα σωριασμένα ερείπια των μύθων του παρελθόντος. Αλλά ακόμη και σ’ αυτόν τον ζοφερό κόσμο, μπορεί να υπάρξει μια ρωγμή στο σκοτάδι.

Βιογραφικό
Ο Γιώργος Πολυμενάκος γεννήθηκε στο νησάκι Κρανάη, σε ένα σπίτι δίπλα στον φάρο του Γυθείου. Μεγάλωσε στο Πέραμα απέναντι από τον φάρο της Ψυττάλειας. Τον Νοέμβριο του 2021 εκδόθηκε το μυθιστόρημά του «Σημείο Εξόδου Ένα», το οποίο επιλέχθηκε ως ένα από τα δέκα καλύτερα μυθιστορήματα εκείνης της χρονιάς στα λογοτεχνικά βραβεία του περιοδικού «Ο Αναγνώστης». Ξεκίνησε την «Τριλογία των Φάρων» με το μυθιστόρημα «Σημείο Εξόδου Ένα» και τη συνέχισε με το «Σκοτεινό Φως». Γράφει στίχους από το 1985. Τραγούδια του, όπως «Χειμωνιάτικα μπαρ», «Παραισθήσεις», «Ο τόπος που μεγάλωσα», «Πίνω, πίνω», και πολλά άλλα έχουν μελοποιήσει και ερμηνεύσει διάφοροι Έλληνες καλλιτέχνες. Έχει δημιουργήσει το ντοκιμαντέρ «Ο ΤΟΠΟΣ».
https://vimeo.com/495479443

Share on Facebook

Tweet

Follow us

Save