Συγγραφέας του βιβλίου «Σιωπή από μετάξι» – Εκδόσεις «ΕΞΗ»
Ένα κορίτσι που δεν αγαπήθηκε από την οικογένειά του. Ένα κορίτσι που δεν ένιωσε ποτέ την πατρική στοργή επειδή δε γεννήθηκε αγόρι. Ένα κορίτσι που έκανε όπλο τη σιωπή και την υπομονή! Αυτή είναι η Ηρώ. Η ηρωίδα της Ελένης Κοτσόβολου είχε πάντα στο σιωπηλό της πρόσωπο ζωγραφισμένη την απογοήτευση και την άρνηση. Βρήκε όμως τη δύναμη να βγει από το νοσηρό οικογενειακό της περιβάλλον, να πάρει τη ζωή στα χέρια της, ακόμη και να αγαπήσει. Το κυριότερο; Να αγαπηθεί. Θα τη δούμε να βιώνει άσχημες καταστάσεις, θα τη δούμε να επιβιώνει από τις παγίδες της ζωής, θα τη δούμε και να συγχωρεί όταν βρεθεί σ’ ένα περιβάλλον αγάπης, που δε γνώρισε ποτέ όσο ήταν παιδί. Όπως λέει στο Vivlio-life η συγγραφέας, «η άρνηση αποτελούσε την πιο ανώδυνη αντίδραση που απέκλειε εντάσεις και συγκρούσεις. Επιπλέον, η σιωπή αποτέλεσε και την άμυνά της στο άγνωστο που θα ακολουθούσε».
«Ήρθα στη ζωή παρά τη θέληση του πατέρα μου», μας λέει η Ηρώ όταν μας συστήνεται στο οπισθόφυλλο. Πόσο βάρος έχει η ψυχή ενός κοριτσιού όταν γνωρίζει μια τόσο άσχημη αλήθεια για την ύπαρξή της;
Η διαπίστωση αυτή επέρχεται μέσα στο χρόνο και σίγουρα η απογοήτευση που ακολουθεί είναι μεγάλη. Χρειάζεται να υπάρξουν παράλληλες προϋποθέσεις, όμορφες συγκυρίες για να αναπληρώσουν τη σημαντική αυτή έλλειψη της γονεϊκής αγάπης. Σε διαφορετική περίπτωση ισοδυναμεί με ψυχικό ακρωτηριασμό που ακολουθεί και επηρεάζει τη μετέπειτα διαδρομή μας.
Η ηρωίδα σας προτίμησε τη σιωπή από την αλήθεια. Σ’ αυτή τη σιωπή στηρίζεται και το μυθιστόρημά σας. Μιλήστε μας, λοιπόν, για την Ηρώ. Γιατί σωπαίνει;
Η σιωπή της Ηρώς μεταφράζεται ταυτόχρονα σε άρνηση και άμυνα. Η άρνηση αφορούσε την επαναφορά στην «τάξη», αφού η οικογένεια για εκείνη δεν στάθηκε ποτέ στήριγμα. Στη διαπίστωση ότι δεν αγαπήθηκε, ειδικά από τον πατέρα της, η άρνηση αποτελούσε την πιο ανώδυνη αντίδραση που απέκλειε εντάσεις και συγκρούσεις. Επιπλέον, η σιωπή αποτέλεσε και την άμυνά της στο άγνωστο που θα ακολουθούσε. Η ζωή στη φυλακή και οι κίνδυνοι που εγκυμονούσε, μόνο διαμέσου της σιωπής θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με ασφάλεια. Και όλα αυτά, βέβαια, προϋπέθεταν υπομονή και θέληση που συνέθεσαν και το «κουκούλι» για την ψυχική της μεταμόρφωση.
Είναι πολλοί εκείνοι που πιστεύουν πως όταν μια γυναίκα παραμένει σιωπηλή καλά θα κάνεις να ακούσεις προσεκτικά τη σιωπή της. Εφόσον κρατά τα χείλη σφαλιστά τι θα διαβάσουμε στα μάτια της ηρωίδας σας;
Θα διαβάσουμε τον πόνο που της επιφύλαξαν οι συγκυρίες ως απόρροια της ανάγκης της για αγάπη. Η ανάγκη αυτή την οδήγησε στην απόδραση από την αφιλόξενη οικογενειακή «φωλιά» και σε μια σειρά από λάθη που οφείλονταν, κυρίως, στην αθωότητα και στην παρόρμηση. Θα διακρίνουμε, όμως, και τη δυναμική του χαρακτήρα της που θα οδηγήσει στην αυτόβουλη απομόνωση, όπου θα ερμηνεύσει με ασφάλεια τα γεγονότα και θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για την προσωπική της εξέλιξη.
Ο πατέρας της είναι ένα πρόσωπο, καθόλου άγνωστο στην ελληνική κοινωνία. Η απογοήτευσή του όταν η γυναίκα του γεννά το δεύτερο κορίτσι είναι μεγάλη. Μεγάλος και ο πόθος να αποκτήσει ένα γιο… Μιλήστε μας για τον Στράτο.
Πραγματικά, ο Στράτος είναι οικείο πρόσωπο στην ελληνική κοινωνία και όχι μόνο. Είναι η αυτονόητη εξέλιξη στην πατριαρχική γαλούχηση, όπου η αξία του άνδρα κρίνεται από την κληρονομιά που καλείται να διαιωνίσει. Δεν μπορούμε να κατηγορούμε πρόσωπα, αλλά κατεστημένα. Όσο δεν αλλάζει η παιδεία, οι αντιλήψεις αυτές θα οδηγούν πάντοτε σε γεννήματα τύπου «Στράτου» και θα αναπαράγουν άρρωστες και καταστροφικές συμπεριφορές.
Καθόλου άγνωστο πρόσωπο και η Κατερίνα, η μητέρα της. Ο άνθρωπος που υπομένει και παραμένει στη γωνία της ζωής και στη σκιά ενός άνδρα. Έχει κι εκείνη τη δική της σιωπή;
Κι εκείνη εκπροσωπεί μια αντίστοιχη μικρογραφία κοινωνιών που αναπαράγουν και επιβεβαιώνουν το πρότυπο του άνδρα-αρχηγού. Μόνο που η δική της σιωπή υποκρύπτει φόβο. Είναι διαφορετική από τη σιωπή της Ηρώς, η οποία ερμηνεύεται ως αντίδραση στο συμβιβασμό της μητέρας. Η Κατερίνα αντιπροσωπεύει τη γενιά του φόβου, ενώ η Ηρώ της διεκδίκησης. Σιωπές και οι δύο, αλλά με διαφορετικές όψεις και αποχρώσεις.
«Από μικρό παιδί φορτώθηκα στους αδύναμους ώμους μου τα απωθημένα όνειρα του πατέρα μου. Όνειρα που δεν επέτρεπαν ανθρώπινες αδυναμίες», μας λέει η Ηρώ. Τι περιλάμβαναν αυτά τα όνειρα;
Κάθε γονιός, ασυναίσθητα θεωρώ, ως απαύγασμα των δικών του βιωμάτων, αντιλαμβάνεται τις προσωπικές του προσδοκίες ως φροντίδα για το παιδί του. Συμβαίνει συχνά, οι γονείς να οραματίζονται το μέλλον των παιδιών τους κάνοντας το λάθος να του επιβάλλουν επιλογές «για το καλό του». Σπάνια αντιλαμβάνονται ότι το παιδί είναι μια αυτόνομη προσωπικότητα, που έχει δικαίωμα σε επιλογές και λάθη-απαραίτητες προϋποθέσεις ωρίμανσης και εξέλιξης. Επίσης, σπάνια αντιλαμβάνονται ότι το παιδί δεν είναι συνέχεια της δικής τους ιστορίας αλλά μια αυθύπαρκτη οντότητα, που οφείλουν να ακολουθήσουν υποστηρικτικά και όχι να επιβληθούν ως αυτονόητοι καθοδηγητές.
Θα έρθει η ώρα που η καρδιά της πρωταγωνίστριάς σας θα χτυπήσει στους ρυθμούς του έρωτα. Η ζωή της χρωστούσε, άλλωστε. Μιλήστε μας γι’ αυτόν τον έρωτα.
Ο έρωτας δεν χτύπησε μόνο μια φορά την πόρτα της, αλλά δύο. Η μία ως εφηβική παρόρμηση εκφράζοντας την ανάγκη για απόδραση από ένα νοσηρό οικογενειακό περιβάλλον και η δεύτερη στην ώριμη εκδοχή του, όταν, πλέον η ζωή τής έδωσε την ευκαιρία να αυτονομηθεί και να σταθεί στα πόδια της ξανά. Ο Μάρκο ήταν για την Ηρώ το υποκατάστατο της οικογένειας που την περιέβαλε με σεβασμό και αγάπη. Ήταν εκείνος που επιχείρησε να θυσιάσει ακόμη και τη δική του αγάπη, αφήνοντας την Ηρώ ελεύθερη να επιλέξει. Ήταν εκείνος που μετουσίωσε την αγάπη, την απαλλαγμένη από εγωιστικές διεκδικήσεις, η οποία ελευθέρωσε την Ηρώ από την απομόνωση και τη σιωπή και την οδήγησε ξανά στη ζωή. Και, δικαίως, ήταν η αγάπη που τελικά την κέρδισε για πάντα…
Ένα κεφάλαιο που μας αγγίζει ως αναγνώστες είναι όταν βλέπουμε την Ηρώ σε μοναστήρι. Και βέβαια εξοργιζόμαστε όταν διαπιστώνουμε πως ο εγκλεισμός αυτός είναι απόφαση του Στράτου. Θα βοηθήσει αυτή η απομόνωση την ηρωίδα σας;
Παρά το γεγονός ότι οδηγήθηκε εκεί χωρίς τη θέλησή της, το μοναστήρι ήταν το πρώτο περιβάλλον αληθινής φροντίδας που αγκάλιασε την κακοποιημένη της ψυχή. Εκεί αισθάνθηκε για πρώτη φορά την ανιδιοτελή αγάπη, χωρίς να είναι υπόλογη για τις πράξεις της. Από εκεί άντλησε τη δύναμη για να αποδράσει και να διεκδικήσει με τις όποιες συνέπειες τη ζωή της. Και γι’ αυτό, εκεί επέστρεψε αργότερα προκειμένου να εκφράσει την ευγνωμοσύνη της.
Θεοφανία. Μιλήστε μας γι’ αυτή τη μοναχή. Πόσο θα ελαφρύνει το βάρος της ψυχής της ηρωίδας σας το γαλήνιο βλέμμα και η βελούδινη φωνή της;
Η Θεοφανία είναι το θεϊκό πρόσωπο στη γήινη ζωή μας. Είναι ο άνθρωπος που επέλεξε συνειδητά την απομόνωση και το μοναχισμό, επιλογή, που με ακρίβεια οδηγεί κάθε ανθρώπινη ύπαρξη σε πνευματική ανάταση και τελείωση. Και είναι το πρόσωπο που θα αποτελεί παντοτινά την κολυμβήθρα του Σιλωάμ για κάθε απελπισμένη ψυχή που προστρέχει στην ανάγκη του, χωρίς «κατηγορώ» και καταδίκες.
Εκτός από τα πρόσωπα που θα βρεθούν δίπλα ή απέναντι στην Ηρώ υπάρχει και η τέχνη της Αγιογραφίας που θα μπει στη ζωή της. Θα λειτουργήσει λυτρωτικά πάνω της αυτή η ενασχόληση;
Η γαλήνη και η κατάνυξη που βίωσε στο μοναστήρι αποτέλεσαν το κίνητρο να ασχοληθεί, έγκλειστη πια, με την αγιογραφία εκφράζοντας με τον τρόπο αυτό την εσωτερική της ανάγκη να βιώσει και πάλι τα ίδια συναισθήματα και να αντλήσει δύναμη. Η αγιογραφία υπήρξε η πιο ασφαλής προσφυγή στο αδιέξοδο της φυλακής και της απομόνωσης.
Γράφοντας για τη δύσκολη ζωή της πώς αποδώσατε τα συναισθήματά της; Τι αισθάνεται για τον πατέρα της. Θα μπορούσε ποτέ να τον συγχωρήσει;
Θεωρώ ότι όσο αντιπαλεύουμε τρικυμίες είναι αδύνατο να συγχωρέσουμε. Αντίθετα έχουμε διαρκώς μνήμες που αποδίδουν ευθύνες σε όσους μας έβλαψαν. Χρειάζεται να περάσουμε σε στάδιο νηνεμίας, να έρθουν τα πρώτα καλά στη ζωή μας για να αναδυθεί η συγχώρεση. Με το δεδομένο αυτό, η Ηρώ θα συγχωρέσει όσο θα θεραπεύεται και η ίδια σε περιβάλλον αγάπης.
Το βιβλίο σας ίσως είναι ένα καλό μάθημα για τους γονείς που βάζουν πρώτα απ’ όλα και πάνω απ’ όλα τον εγωισμό τους. Ήταν αυτό το κοινωνικό μήνυμα ένας λόγος που συνέβαλε στην απόφαση να γράψετε για τη σιωπή της Ηρώς;
Κάθε βιβλίο, θεωρώ, είναι μια ανάγκη του δημιουργού να αποδώσει εμπειρίες, ακούσματα, ενίοτε και βιώματα, που αποτελούν τους ανέμους του στο ταξίδι αυτό και το λιμάνι που θα αγκυροβολήσει αποτελεί τον απολογισμό του. Το κοινωνικό μήνυμα προκύπτει από τον απολογισμό αυτό και δεν υπάρχει ως αρχικό ζητούμενο, αλλά αναδύεται ως καλοδεχούμενο ευεργέτημα.
Σας ευχαριστώ πολύ για τη φιλοξενία!
Λίγα λόγια για το βιβλίο
«Ήρθα στη ζωή παρά τη θέληση του πατέρα μου. “Ηρώ” ήταν η πρώτη λέξη που ψιθύρισε τρυφερά η μάνα μου, μόλις αντίκρισα τον κόσμο. Από μικρό παιδί φορτώθηκα στους αδύναμους ώμους μου τα απωθημένα όνειρα του πατέρα μου. Όνειρα που δεν επέτρεπαν ανθρώπινες αδυναμίες. Ούτε καν το πρωτόγνωρο σκίρτημα του έρωτα. Όμως εγώ τόλμησα να τον ζήσω».
Όταν η αλήθεια αποκαλύπτεται, ο πατέρας της εξοργισμένος κλείνει την Ηρώ σε μοναστήρι. Απομονωμένη, προσπαθεί να βρει τον εαυτό της και να σταθεί ξανά στα πόδια της, μέχρι τη στιγμή που συνειδητοποιεί ότι δεν είναι μόνη. Στα σπλάχνα της μεγαλώνει το παιδί του ανθρώπου που την έκανε να νιώσει έστω για λίγο τι σημαίνει αγάπη. Η μόνη λύση είναι να εξαφανιστεί και να ξεκινήσει από την αρχή. Μόνη και με μοναδικό της σύμμαχο τη σιωπή, υπομένει τη σκληρή της μοίρα.
«Έπρεπε να φύγω. Άλλωστε, ποιος υπήρχε δίπλα μου για να με νοιαστεί; Όταν απομακρύνθηκα από ό,τι με κράταγε πίσω, νόμιζα ότι είχα γλιτώσει. Δεν μπορούσα ποτέ να φανταστώ ότι η ζωή μου τώρα θα ξεκινούσε και η διαδρομή θα ήταν ακόμα πιο δύσκολη».
Κι εκεί… θα χρειαστεί ο πόνος να χαράξει τις ματωμένες του διαδρομές, μέχρι να γίνει σιωπή. Μια σιωπή από μετάξι, που θα υφάνει το πολύτιμο πέπλο της, ώσπου από την πρώτη χαραμάδα να ξεπηδήσει η ελπίδα για την αληθινή αγάπη… για την αληθινή ζωή…
«Τα όσα πέρασα δεν θέλω ούτε σαν ανάμνηση να τα ξαναζήσω».
Βιογραφικό
Η Ελένη Κοτσοβόλου γεννήθηκε στις Σέρρες, τόπος μητρικής καταγωγής, η δε πατρική καταγωγή είναι από την Κρήτη. Στη διπολική αυτή προέλευση, πιθανώς, οφείλονται και οι ακραίες διαδρομές της, βιωματικές και ψυχικές, οι οποίες αποτελούν και τα δακτυλικά αποτυπώματα των έργων της. Αγαπημένη της διαδρομή, αυτή ανάμεσα στο “ποτέ” και στο “για πάντα”, χωρίς να διακρίνει την ενδιάμεση “λογική”. Άλλωστε, η ίδια πιστεύει ακράδαντα πως στην απολυτότητα και στο ακραίο υπάρχει και το πιο δυνατό συναίσθημα, πιστός προσκυνητής του οποίου παραμένει καταβάλλοντας διαρκώς το τίμημα…
Καλοτάξιδο!