HOMAGE TO CATALONIA

Τζώρτζ Όργουελ (George Orwell)

(Ψευδώνυμο του Eric Blair)

Εκδόσεις ΚΑΚΤΟΣ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ Κλαίρη Καλαϊτζίδου

Πολλοί λογοτέχνες έχουν διεθνοποιήσει τον Ισπανικό εμφύλιο πόλεμο μέσα από τα έργα τους, εντοπίζοντας την αγριότητα του με τις τραγικές συνέπειες, και ένας από αυτούς, ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ στο πασίγνωστο μυθιστόρημα “ΓΙΑ ΠΟΙΟΝ ΚΤΥΠΑΕΙ Η ΚΑΜΠΑΝΑ” καταγράφει μία βιωματική εμπειρία με την πρόθεση να αναδείξει ότι κανείς δεν πρέπει να μένει αμέτοχος σε κρίσιμες ιστορικές στιγμές.

Ο Τζωρτζ Όργουελ επισκέπτεται την Βαρκελώνη στην Ισπανία το 1936, την εποχή που μαίνεται ο εμφύλιος πόλεμος, μέσα στα πλαίσια της ιδιότητας του ως πολεμικός ανταποκριτής και αρθρογράφος σε πολλές αγγλικές εφημερίδες. Ενστερνίζεται την άποψη για μία ιδεολογική μάχη κατά του φασισμού, την επανάσταση όπως λέει, και στρατολογείται ως εθελοντής στην Πολιτοφυλακή, στον “Στρατώνα του Λένιν”, όπως συνηθίζει να την αποκαλεί και συγκεκριμένα στο παρακλάδι της το P.O.U.M. (Partido Obrero de Unification Marxista)

Με αυτόν τον τρόπο αρχίζει μία προσωπική περιπέτεια την οποία καταγράφει με λεπτομέρειες περίπου δύο χρόνια αργότερα το 1938, μετά την επιστροφή του στην Αγγλία.

Με την αρχική άφιξη του στην Βαρκελώνη, το 1936, αντιμετωπίζει για πρώτη φορά μία ασυνήθιστη για εκείνον ατμόσφαιρα καθώς στην πόλη η εργατική τάξη κρατάει τα ηνία. Σημαίες κόκκινες ή κοκκινόμαυρες των Αναρχικών κυματίζουν σε όλα τα κτίρια που είναι επιταγμένα από τους εργάτες. Οι εκκλησίες είναι κατεδαφισμένες και τα καταστήματα έχουν κολεκτιβοποιηθεί. Η προσφώνηση “Κύριε” ή “Δον” έχει αντικατασταθεί από το “σύντροφε” και ο χαιρετισμός

Buenos Dias” από το “Salud“.

Στην αναστατωμένη πόλη αρχίζει ο Όργουελ να διακρίνει τις συνήθειες των Ισπανών που διαφοροποιούνται από εκείνες των Άγγλων. Συνηθισμένος από την σημασία που δίνουν οι Άγγλοι στην ακρίβεια και στη συνέπεια του λόγου τους, που τηρούν σε κάθε δραστηριότητα στην καθημερινότητα τους, παραξενεύεται από την ανοργάνωση που τηρούν με την αναβλητικότητα τους οι ντόπιοι.

Στην Βαρκελώνη η εκπαίδευση τους καθυστερεί και η αναχώρηση για το μέτωπο αναβάλλεται συνεχώς.

Η πρώτη από τις λέξεις που μαθαίνει ο ξένος είναι “maniana” δηλαδή

αύριο“.

➖”Όποτε το μπορούν, η δουλειά του σήμερα αναβάλλεται για “maniana”.

Στον στρατώνα η εκπαίδευση αρχίζει με σκηνές χάους, η πειθαρχία είναι ανύπαρκτη και τα όπλα λιγοστά. Οι νεοσύλλεκτοι είναι κυρίως αγόρια 16-17 χρονών από τις φτωχογειτονιές της Βαρκελώνης γεμάτοι από την επαναστατική νεανική φλόγα, αλλά “τελείως ανίδεοι για το τι είναι πόλεμος“. Οι γονείς φέρνουν τα παιδιά τους για κατάταξη μόνο και μόνο για τα δέκα πεσέτας την ημέρα που είναι ο μισθός στην Πολιτοφυλακή.

Ο Όργουελ εντάσσεται στις δυνάμεις που τοποθετούνται στην περιοχή της Αραγονίας όπου ο χειμώνας είναι πολύ βαρύς και το καλοκαίρι απίστευτα ζεστό. Τραυματίζεται δύο φορές στον πόλεμο, με την δεύτερη φορά να είναι αρκετά σοβαρή με το τραύμα στον λαιμό. Νοσηλεύεται για μεγάλο διάστημα και για δύο μήνες χάνει σχεδόν την φωνή του. Προσπαθεί να βρει το νόημα στον παραλογισμό του πολέμου και αντιλαμβάνεται το μάταιο του πράγματος που τον κάνει να επισπεύσει την επιστροφή του μέσω της Γαλλίας στην πατρίδα.

Το “ΠΕΘΑΙΝΟΝΤΑΣ ΣΤΗΝ ΚΑΤΑΛΩΝΙΑ” είναι ένα δοκιμιακού χαρακτήρα βιωματικό ντοκουμέντο. Είναι μια λιτή, προσωπική μαρτυρία καταγραφής εμπειριών και της τελικής απογοήτευσης του συγγραφέα που αισθάνεται προδομένος από το όραμα του σε μία ουτοπική συνθήκη. Η ενεργή συμμετοχή του στην πρώτη γραμμή του πολέμου ενάντια στον φασισμό τον απομακρύνει από τα δημοσιογραφικά στερεότυπα και την αντικειμενικότητα που επιτάσσει ο ρόλος του δημοσιογράφου.

➖”Αν δεν το έχω ξαναπεί πιο πριν στο βιβλίο, το λέω τώρα: Να προσέχετε τη μεροληψία μου, τα λάθη για γεγονότα και την παραμόρφωση που δημιουργείται μοιραία από το γεγονός ότι είδα μόνo ένα κομμάτι απ’ όσα συνέβησαν. Και να προσέχετε ακριβώς τα ίδια πράγματα, όταν διαβάζετε οποιοδήποτε βιβλίο γι’ αυτή την περίοδο του ισπανικού πολέμου“.

➖➖➖➖➖

Τζώρτζ Όργουελ,ψευδώνυμο του Έρικ Άρθουρ Μπλαιρ.

(George Orwell 1903- 1950)

Η εφημερίδα “Times“κατατάσσει τον George Orwell στους κορυφαίους

Βρετανούς συγγραφείς με τον όρο “Οργουελικός” να εντάσσεται στο παγκόσμιο λεξιλόγιο περιγράφοντας ολοκληρωτικές καταστάσεις, καταστροφικές για την ελεύθερη κοινωνία.

Μεταξύ των άλλων, τα βιβλία του “1984” και “Η Φάρμα των Ζώων” έχουν γίνει bestsellers.