Στέλιος Παπαδόπουλος: συνέντευξη στη Μαρία Τσακίρη

Ποιητική συλλογή Εν αμύνη – Εκδόσεις Συρτάρι

Μια ιδιαίτερη ποιητική συλλογή με στίχους που προκαλούν ερωτηματικά αλλά και δεύτερες σκέψεις μας έδωσε ο Στέλιος Παπαδόπουλος. Πώς επιλέχθηκε ο τίτλος της συλλογής; Άραγε «Τέτοια σελήνη ποιος την αντέχει;” Θέλει κάποιος από εμάς να μάθει τον λόγο που “Χαρίζονται αμήχανα όνειρα”; Είναι σίγουρο πως “Αν θες να ξυπνήσεις το πρωί σε άλλη ζωή, το βράδυ πρέπει να πεθάνεις”; Και, τελικά, μήπως «Όλοι κρύβουμε μια σιωπή μέσα μας»; Κρύβει και ο ίδιος ο ποιητής μέσα του σιωπές; Όπως λέει στο Vivlio- life «όλα αρχίζουν από μια σιωπή και σ’ αυτήν ολοκληρώνονται. Η ζωή, ο έρωτας, τα ποιήματα, τα τραγούδια… Η σιωπή, άλλοτε ως παύση, άλλοτε ως συνενοχή ή βία, άλλοτε ως παραίτηση κι άλλοτε ως χώρος δημιουργίας, μας βοηθάει να συνθέσουμε τη μουσική του βίου μας. Έτσι κι εγώ, κουβαλάω τις σιωπές μου».

• Αναρωτιόμουν για την επιλογή του τίτλου της συλλογής σας, μέχρι που διάβασα το ομότιτλο ποίημα:
  Έστρεφε το βλέμμα αλλού κι έβγαζε μικρές κραυγές,
  άλλοτε λέξεις νεογέννητες.
  Σπανίως άνοιγε τα χέρια του φτερά και τα χτυπούσε.
  Όχι για να πετάξει, μα ήταν η μόνη του άμυνα στη βίαιη σιωπή μας.
  Είχατε αποφασίσει εξαρχής τον τίτλο σας;
  Όχι. Υπήρξαν δυο τρεις προτάσεις για τον τίτλο της συλλογής. Η τελική απόφαση για τον τίτλο της, λήφθηκε με το σκεπτικό ότι το ομότιτλο ποίημα είχε να κάνει με την ανάγκη άμυνας, μέσω του ποιητικού λόγου, στην κάθε είδους βία που δέχεται ο σημερινός άνθρωπος. Θεωρώ πως πολλά από τα ποιήματα της συλλογής εκφράζουν την ανάγκη αυτή.
• H σιωπή, φαίνεται πως σας εμπνέει αρκετά, επειδή τη συναντούμε και ως ποίημα. “Όλοι κρύβουμε μια σιωπή μέσα μας…”, γράφετε. Κρύβετε κι εσείς μία σιωπή μέσα σας κύριε Παπαδόπουλε;
  Πιστεύω πως όλα αρχίζουν από μια σιωπή και σ’ αυτήν ολοκληρώνονται. Η ζωή, ο έρωτας, τα ποιήματα, τα τραγούδια… Η σιωπή, άλλοτε ως παύση, άλλοτε ως συνενοχή ή βία, άλλοτε ως παραίτηση κι άλλοτε ως χώρος δημιουργίας, μας βοηθάει να συνθέσουμε τη μουσική του βίου μας. Έτσι κι εγώ, κουβαλάω τις σιωπές μου.
• Για μια μυρωδιά από θυμάρι,
  ένα βότσαλο αλμυρό,
  για έναν ίλιγγο,
  δυο αγκαλιές
  και μισό ψωμί καρβέλι
  θα πολεμήσω,
  τ’ άλλα σας τα χαρίζω.
  Είναι οι στίχοι σας από το ποίημα “Αιτίες πολέμου”. Θα ήταν όντως για σας αιτίες πολέμου όλα αυτά που γράφετε;
  Οι μόνες. Δεν θα πολεμούσα για κανένα οικονομικό συμφέρον, όπως κι αν το ονόμαζαν (εθνικό, πατριωτικό, λαϊκό, κ.λπ.). Θα μπορούσα όμως να πολεμήσω για το χώμα που γεννά, για μια ακρογιαλιά, για τον ίλιγγο της αγάπης, για τα παιδιά μας, την ίση μοιρασιά.
• Το ποίημα “Αυτοεξόριστοι” έχει τον υπότιτλο: “Στους κήπους δε ζούνε ποιητές». Μιλήστε μας για τη σκέψη σας πίσω από τις πέντε αυτές λέξεις.
  Είμαι πενήντα εφτά ετών, γεννημένος στην Κοκκινιά, γιος φτωχών ανθρώπων και άθεος, νομίζω από παιδί. Είχα κι εγώ την ανάγκη όταν ήμουν μικρός, να πιστέψω σε έναν παράδεισο (κήπο). Βρήκα κι εγώ μία από τις μεγάλες ιδεολογίες του 20ου αιώνα να ακουμπήσω. Μέχρι που το ’89 έπεσε το τείχος και μαζί του πολλά άλλα γύρω του. Έτσι κατάλαβα πως όποιον παράδεισο κι αν φτιάξουμε, για τους ποιητές θα είναι μια κόλαση.
• Έχετε σκεφτεί ποτέ ποιος τόπος είναι ιδανικός για να ζουν οι ποιητές;
  Σε ισόγεια, με εύκολη πρόσβαση στον δρόμο. Με τις πόρτες τους ξεκλείδωτες και ανοιχτά παράθυρα.
• Σύμφωνα με τον Ευριπίδη “Ο έρωτας διδάσκει τον ποιητή, ακόμα και αν αυτός δεν είχε ιδέα από ποίηση”. Πιστεύετε τη ρήση του αρχαίου τραγικού μας;
  Ο έρωτας έχει την ιδιότητα να αλλάζει τον κόσμο μέσα μας. Ποιο καλύτερο μέσο για να εκφραστεί από την ποίηση; Άλλωστε, εγώ στην ποίηση μυήθηκα από έναν ακριβό φίλο και υπέροχο ποιητή, που πάντα έλεγε πως όλα τα ποιήματα είναι ερωτικά.
• Ποιο από τα ποιήματά σας θεωρείτε πιο ερωτικό;
  Ο τρελός.
• Στο ποίημά σας “Βόλτα στο πάρκο” γράφετε πριν τον πρώτο στίχο: “Αν θες να ξυπνήσεις το πρωί σε άλλη ζωή, το βράδυ πρέπει να πεθάνεις”. Το θεωρείτε απαραίτητο;
  Όταν κάποιος άνθρωπος αποφασίσει να αλλάξει ζωή, το οποίο συμβαίνει συνήθως σε ακραίες καταστάσεις και είναι σημαντικό μα και συνάμα οδυνηρό, πιστεύω ότι είναι απαραίτητο, με πλήρη συνείδηση να «σκοτώσει» τον παλιό του εαυτό και να προσπαθήσει, με όλες τις αναμενόμενες δυσκολίες που έχει μία τέτοια προσπάθεια, να φτιάξει έναν νέο. Αλλιώς, απλά συνεχίζει την ίδια ζωή με όποιες αλλαγές αντέχει.
• Στη “Μικρή αγγελία” ξεκινάτε ως εξής: “Χαρίζονται αμήχανα όνειρα” Έχω την αίσθηση πως οι τρεις αυτές λέξεις είναι ένας υπέροχος τίτλος για ποιητική συλλογή, για συλλογή διηγημάτων ακόμη και για μυθιστόρημα. Μήπως να το σκεφτείτε;
  Τώρα που το λέτε, έχω πολλά από δαύτα. Ναι, θα μπορούσα να τα μοιραστώ. Μακάρι να μπορούσα και να τα χαρίσω. Με εκδότες σαν τον Πάνο Αντωνόπουλο, με τον οποίον είχα την ευτυχία να συνεργαστώ, ποτέ δεν ξέρεις.
• “Τέτοια σελήνη ποιος την αντέχει;” Πόσο χάλια μπορεί να είναι κάποιος ώστε να… ψάχνει λίγο σκοτάδι για να κρυφτεί από τα φτιασίδια της σελήνης;
  Τόσο, που να μην αντέχει τους γκρεμούς σκιάς που φτιάχνουν τα καλοφωτισμένα σχήματα μιας αλήθειας και ψάχνει σκοτεινές διαφάνειες αυταπάτης για να κρυφτεί.
• Θέλετε να κλείσουμε τη συνομιλία μ’ ένα ποίημα που γράψατε μετά την έκδοση της συλλογής σας;
  Βεβαίως. Είναι κάτι που έγραψα προσφάτως, για την γυναίκα που τα τελευταία είκοσι οκτώ χρόνια μοιραζόμαστε ζωή.

Να γίνω πάλι
Έχεις στο βλέμμα τις απαντήσεις
Αλλού δεν έχω και προσεύχομαι
στα μάτια σου ν’ ανοίξουν
Να γίνω πάλι ότι ήμουν
έστω να μοιάσω
σ’ αυτόν που πίστεψε
στα ταξίδια των ακροδάκτυλών του στο σώμα
στις ανάσες που ανταλλάξαμε
στην ηδονή

Ξύπνα και δώσε μου πίσω τ’ όνομα.

Από την ποιητική συλλογή
Όταν τα σκοτάδια πήραν φωτιά,
τα σώματά μας έφεγγαν σε κοινή θέα,
οι κτίστες έφυγαν κι άφησαν το τείχος μισό,
ο φόβος είχε ήδη μπει στην πόλη καιρό τώρα,
μαζί κι η σιωπή.

Βιογραφικό

Ο Στέλιος Παπαδόπυλος γεννήθηκε στον Πειραιά το 1966. Ποιήματά του έχουν δημοσιευτεί σε έντυπα και ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά. Αυτή είναι η πρώτη του ποιητική συλλογή.

Share on Facebook

Tweet

Follow us

Save