Χρυσή Λάσπη: Συμβολικός ο τίτλος του βιβλίου. Ένα σχήμα λόγου, μια αντίθεση…

Έχετε δει εσείς χρυσή λάσπη;
Η συγγραφέας πιθανόν να θέλει κάνει αισθητές πριν καν αρχίσει η ανάγνωση τις ακραίες και δραματικές καταστάσεις που θα ζήσουν οι ήρωες του βιβλίου.
Ξεκίνησα την ανάγνωση με πολλές επιφυλάξεις. Η συγγραφέας άγνωστη σε μένα και μια ιστορία που αφορά τους Ρομά, μια κοινωνική ομάδα που όσο άνετοι κι αν δείχνουμε, μας είναι δύσκολο τόσο να την αποδεχθούμε όσο και να συνυπάρξουμε. Πόσο συναρπαστική μπορεί να είναι η διαδρομή μαζί τους;
Σκέφτηκα ότι η «Χρυσή Λάσπη» είναι μια καλή ευκαιρία να γνωρίσω (θεωρητικά) και να κατανοήσω, αυτή την απομονωμένη και απορριπτέα από το κοινωνικό σύνολο, ομάδα.
Παρά τις δυσκολίες που συνάντησα στις περίπου δέκα πρώτες σελίδες, από τον τρόπο γραφής και τις ακατανόητες εικόνες που παρατίθενται η μια δίπλα στην άλλη, δεν εγκατέλειψα την προσπάθεια.
Σιγά σιγά η γραφή, σε τρίτο πρόσωπο, αποκτά ροή και κάνει τον αναγνώστη μάρτυρα της σκληρής και αδυσώπητης ζωής της Καρμελίτα, σ’ έναν καταυλισμό τσιγγάνων στους πρόποδες της Πίνδου, τόσο μακριά από τη δική του καθημερινότητα που είναι γεμάτη ανέσεις και ζεστασιά.
Η Καρμελίτα, ένα πλάσμα χαρισματικό κι εξωτικό, μαριονέτα στα χέρια των μεγαλύτερων ομοεθνών της –παιδική εργασία, ζητιανιά, βιασμοί, εκτρώσεις, υπομένει στωικά αμέτρητες αντιξοότητες. Μέχρι που η μοίρα φέρνει τα πάνω κάτω στην ανυπόφορη και δυσβάσταχτη ζωή της. Εκείνη αρπάζει την ευκαιρία που της παρουσιάζεται, το σκάει και παίρνει τη μέχρι τότε μίζερη ζωή της στα χέρια της. Δουλεύει στο τσίρκο «ΡΟΜΑ», διακρίνεται χάρη στο ταλέντο της στο χορό, ταξιδεύει στα Βαλκάνια, στις παραδουνάβιες χώρες, στο Βυζάντιο και βρίσκει τη στοργή και την αγάπη που της έλλειπαν ανάμεσα στους ανθρώπους του τσίρκου.
Όταν αποφασίζεται η μόνιμη εγκατάσταση του τσίρκου στην Κωνσταντινούπολη μια απρόσμενη φωτιά προκαλεί άλλη μια ανατροπή στην πολυκύμαντη ζωή της Καρμελίτα. Για άλλη μια φορά το ταλέντο και η αποφασιστικότητα της να ζήσει το όνειρο – που δεν είναι άλλο από μια φυσιολογική – αξιοπρεπή και μη στιγματισμένη – ζωή, τη βγάζουν από το τέλμα και την οδηγούν στην πραγματοποίησή του, χωρίς ποτέ να ξεχάσει την καταγωγή της.
Στο τελευταίο κομμάτι της ιστορίας κάποιοι από τους πρωταγωνιστές παίρνουν τα ηνία της αφήγησης και ο καθένας μας αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο τη δική του οπτική. Κάπως έτσι ολοκληρώνεται μια μοναδική και συνάμα συναρπαστική διαδρομή.
Κλείνοντας τη «Χρυσή Λάσπη» η Ελισάβετ Ιακωβίδου κατάφερε, με την παραστατική αφήγησή της, έκτος από το όμορφο ταξίδι, να αγγίξει την ψυχή μου και να δω με περισσότερη συμπάθεια τους απάτριδες και περιφρονημένους Ρομά. Αν και, η πραγματικότητα μας λέει πως για να καταφέρουν να απαλλαγούν από το στιγματισμό και να ενταχθούν στην κοινωνία μας, σύμφωνα με τον ποιητή «……θέλει δουλειά πολύ».
Μυθιστόρημα αντιρατσιστικό, τολμά να περιγράψει σαν οδοιπορικό τον αγώνα επιβίωσης αλλά και διατήρησης του δικού της πολύχρωμου πολιτισμού που δίνει στο πέρασμα των αιώνων η φυλή «των ανέγγιχτων».
Τολμήστε και σεις να το διαβάσετε, πιστεύω δεν θα χάσετε……

(μάλλον δεν πήρε τυχαία το Α’ βραβείο Μυθιστορήματος της Πανελλήνιας Ένωσης Λογοτεχνών 2014)

xrush lasph