Οι εκδόσεις Γραφή εγκαινιάζουν την σειρά “Αρχαία Σοφία και σύγχρονος κόσμος” με δύο νέους τίτλους:

  1. Μέγας Βασίλειος “Γιατί υπάρχει το κακό στον κόσμο;
  2. Πλούταρχος – Μέγας Βασίλειος, “Παρηγορητικοί λόγοι. Για τη διαχείριση του πένθος και της απώλειας”

Εισαγωγή – Μετάφραση – Σχόλια: Ιωάννης Πλεξίδας

Γιατί υπάρχει το κακό στον κόσμο;

ΣΕΙΡΑ: Αρχαία Σοφία και σύγχρονος κόσμος – I
Συγγραφείς: Μέγας Βασίλειος
Εισαγωγή-Μετάφραση-Σχόλια: Ιωάννης Πλεξίδας
Σελίδες 84
Μαλακό εξώφυλλο
ISBN: 978-618-5638-70-2
Τιμή: 8,90€

Ο Μ. Βασίλειος στο συγκεκριμένο κείμενο επιχειρεί να εξηγήσει πώς μπορεί να συμβιβαστεί το κακό στον κόσμο, ενώ υπάρχει ένας παντοδύναμος, πάνσοφος και πανάγαθος Θεός. Επιχειρεί, δηλαδή, να δώσει μία απάντηση σε αυτό που αιώνες αργότερα ο Leibniz ονόμασε «πρόβλημα της θεοδικίας». Η απάντηση του Μ. Βασιλείου εστιάζεται στον άνθρωπο και ειδικότερα στην ελευθερία που του δόθηκε από τον Θεό. Ο άνθρωπος, ως ον αυτεξούσιο, δηλαδή ελεύθερο και πλασμένο κατά την εικόνα του δημιουργού του, μπορεί είτε να στραφεί προς το αγαθό είτε προς το κακό. Είναι ο άνθρωπος, επομένως, ένας δημιουργημένος συνδημιουργός που μπορεί να εμφανίζει το κακό και να το διαχέει στην αγαθή δημιουργία. Το κακό, δηλαδή, δεν προέρχεται από τον αγαθό Θεό, αλλά από τη δράση του ανθρώπου ο οποίος στρέφεται προς το κακό. Σε κάθε περίπτωση, όμως, ο Μ. Βασίλειος δεν ενοχοποιεί τον άνθρωπο. Ο άνθρωπος πράττει το κακό, αλλά δεν το κάνει επειδή είναι ο ίδιος κακός, καθώς ως δημιούργημα του αγαθού Θεού είναι αγαθός. Το πράττει λόγω κακής κρίσης και αστοχίας σε ό,τι έχει να κάνει με τις επιλογές του. Το κακό, λοιπόν, δεν είναι φύση, δεν είναι ουσία, δεν έχει ύπαρξη, θα πει ο ιερός συγγραφέας. Είναι ανυπόστατο και εμφανίζεται μόνο όταν αναχωρήσει ο άνθρωπος από τον χώρο του αγαθού, όπως συμβαίνει με το σκοτάδι που έρχεται όταν σβήσει κάποιος το φως.

Οπισθόφυλλο
Στο σύντομο κείμενο που παρουσιάζεται στον παρόντα τόμο, ο Μ. Βασίλειος επιχειρεί να εξηγήσει πώς μπορεί να συμβιβαστεί η παρουσία του κακού στον κόσμο με την ύπαρξη ενός πανάγαθου και παντοδύναμου Θεού. Στην προσπάθειά του να επιλύσει αυτή την αντινομία, ο ιερός συγγραφέας θα αναπτύξει τα επιχειρήματά του με όρους αμιγώς ανθρωπολογικούς. Ο άνθρωπος, δηλαδή, είναι η εκείνος που εμφανίζει και διαχέει το κακό στην αγαθή δημιουργία και όχι ο Θεός. Ως ελεύθερο δημιούργημα του Θεού και ως τρεπτή ύπαρξη, ύπαρξη, δηλαδή, που μπορεί να στραφεί είτε προς αγαθό είτε προς το κακό, μπορεί να παρέμβει βλαπτικά στην αγαθή δημιουργία του Θεού και να τη διαστρέψει, ακόμη και να την καταστρέψει. Και αυτή ακριβώς η ελευθερία του ανθρώπου, το αυτεξούσιο, θα πει ο ιερός συγγραφέας, είναι που καθιστά τον άνθρωπο πηγή και η ρίζα του κακού του κακού στον κόσμο, αν και ο πυρήνας της ύπαρξής του είναι αγαθός, καθώς δημιουργήθηκε από τον αγαθό Θεό.

Βιογραφικό Ιωάννη Πλεξίδα
Ο Ιωάννης Πλεξίδας γεννήθηκε στα Τρίκαλα το 1972. Πραγματοποίησε σπουδές Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Θεολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Είναι κάτοχος ενός μεταπτυχιακού διπλώματος στη Φιλοσοφία, κάτοχος ενός διδακτορικού διπλώματος στη Φιλοσοφική Ανθρωπολογία (Φιλοσοφική Σχολή) και ενός δεύτερου διδακτορικού διπλώματος στη Βυζαντινή Φιλοσοφία (Θεολογική Σχολή). Στα κύρια ερευνητικά του ενδιαφέροντα ανήκουν η φιλοσοφική και χριστιανική ανθρωπολογία, η φιλοσοφική ερμηνευτική, η φιλοσοφική συμβουλευτική, η φαινομενολογία και η εγκληματολογία.
Οι κυριότερες μελέτες του στην ελληνική γλώσσα είναι οι εξής: «Πρόσωπο και φύση. Προβληματισμοί για την έννοια του προσώπου στη σκέψη του Ιωάννη Δαμασκηνού» (Νησίδες, 2001), «Ο άνθρωπος ενώπιον του θανάτου» (Αρμός, 2006) «Η μετασκευή του ανθρώπου. Εισαγωγή στην ανθρωπολογική σκέψη του Νικολάου Καβάσιλα» (Πρότυπες Θεσσαλικές Εκδόσεις, 2007), «Γρηγόριος Νύσσης. Λόγοι για τον θάνατο και το πένθος» (Ζήτρος, 2004) «Λόγοι χριστιανών κατά εθνικών» (Ζήτρος, 2004), «Νεμέσιος Εμέσης. Περί φύσεως ανθρώπου» (Ζήτρος, 2006), «Ο Ηγεμών» (Αρμός, 2007), «Περί Θεού και Θεανθρώπου», (Πρότυπες Θεσσαλικές Εκδόσεις, 2009), «Η ανθρωπολογία του κακού. Μία ανάγνωση του Γρηγορίου Νύσσης» (λογεῖον, 2013), «Άνθρωπος και θάνατος. Απόπειρα χριστιανικής ανθρωπολογίας» (λογεῖον, 2015), «Μετάνθρωπος. Ζώντας σ’ έναν ψηφιακό κόσμο» (Αρμός, 2018/Συλλογικό), «Επίκτητος. Εγχειρίδιον» (Αρμός, 2020), «Επιστολή προς Διόγνητον» (Αρμός, 2020), «Πλούταρχος. Περί της πνευματικής γαλήνης» (Αρμός, 2020), «Αθηναγόρας. Για την υπεράσπιση των χριστιανών» (Αρμός, 2023), «Ιωάννης Δαμασκηνός. Μία υπόσταση, δύο φύσεις. Τρία κείμενα για το πρόσωπο του Χριστού» (Αρμός, 2023).
Έχει συμμετάσχει σε παγκόσμια και πανελλήνια συνέδρια Φιλοσοφίας, Θεολογίας, Παιδαγωγικής και Ψυχιατρικής. Κείμενά του έχουν δημοσιευθεί σε ακαδημαϊκά περιοδικά, ενώ έχει μεταφράσει και επιμεληθεί βιβλία φιλοσοφικού, θεολογικού και λογοτεχνικού ενδιαφέροντος.

ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΙΚΟΙ ΛΟΓΟΙ
Για τη διαχείριση του πένθους και της απώλειας.

ΣΕΙΡΑ: Αρχαία Σοφία και σύγχρονος κόσμος – II
Συγγραφείς: Πλούταρχος – Μέγας Βασίλειος
Εισαγωγή-Μετάφραση-Σχόλια: Ιωάννης Πλεξίδας
Σελίδες 88
Μαλακό εξώφυλλο
ISBN: 978-618-5638-71-9
Τιμή: 8,90€

Ο θάνατος αποτελεί κοινό τόπο για όλους τους ανθρώπους. Το άφευκτο του θανάτου σκεπάζει με την αχλή του κάθε ανθρώπινη ύπαρξη. Σε κάποια δεδομένη στιγμή ―χρονικά αβέβαιη και απροσδιόριστη― όλοι θα βρεθούμε αντιμέτωποι τόσο με την απώλεια των αγαπημένων μας προσώπων όσο και με τον δικό μας αφανισμό. Τα κείμενα που παρουσιάζονται στην παρούσα έκδοση, το κείμενο του Πλούταρχου και οι δύο επιστολές του Μ. Βασιλείου, δεν είναι δυσνόητοι και θεωρητικοί ακαδημαϊκοί λόγοι που ελάχιστα έχουν να προσφέρουν στον άνθρωπο που βίωσε το τραγικό συμβάν του θανάτου. Πρόκειται, αντίθετα, για λόγια βγαλμένα μέσα από την καρδιά των συγγραφέων που έχουν ως σκοποθεσία τους να απαλύνουν τον πόνο των πενθούντων, να τους βοηθήσουν να συνειδητοποιήσουν τον πεπερασμένο χαρακτήρα της ανθρώπινης ζωής, να κρατήσουν ζωντανή τη μνήμη των αγαπημένων τους και να συνεχίσουν τη ζωή τους. Τέλος, οι λόγοι αυτοί επιδιώκουν να μας κάνουν να κατανοήσουμε την αξία της ζωής και να γευτούμε τις χαρές που μας προσφέρει για όσο διάστημα βαδίζουμε στο μονοπάτι του αναπόφευκτου αφανισμού.

Οπισθόφυλλο
Τα κείμενα του Πλούταρχου και του Μ. Βασιλείου που παρουσιάζονται στον παρόντα τόμο εντάσσονται στην κατηγορία των παρηγορητικών (παραμυθητικών) λόγων. Πρόκειται, δηλαδή, για κείμενα τα οποία γράφτηκαν με σκοπό να παρηγορήσουν εκείνους που έχασαν αγαπημένα τους πρόσωπα, να απαλύνουν τον πόνο τους και να τους δώσουν δύναμη και ελπίδα αυτή τη δύσκολη στιγμή που έχουν πληγεί από ένα τραγικό συμβάν, ώστε να συνεχίσουν τη ζωή τους. Δεν πρόκειται, επομένως, για πραγματείες, αλλά για λόγια βγαλμένα μέσα από τη ζωή, λόγια βγαλμένα μέσα από την καρδιά, λόγια που λειτουργούν ως φωτοστάτες στα σκοτεινά μονοπάτια της απώλειας και του πένθους φωτίζοντας τις ψυχές εκείνων που θρηνούν για τους αγαπημένους τους.

Βιογραφικό Ιωάννη Πλεξίδα
Ο Ιωάννης Πλεξίδας γεννήθηκε στα Τρίκαλα το 1972. Πραγματοποίησε σπουδές Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Θεολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Είναι κάτοχος ενός μεταπτυχιακού διπλώματος στη Φιλοσοφία, κάτοχος ενός διδακτορικού διπλώματος στη Φιλοσοφική Ανθρωπολογία (Φιλοσοφική Σχολή) και ενός δεύτερου διδακτορικού διπλώματος στη Βυζαντινή Φιλοσοφία (Θεολογική Σχολή). Στα κύρια ερευνητικά του ενδιαφέροντα ανήκουν η φιλοσοφική και χριστιανική ανθρωπολογία, η φιλοσοφική ερμηνευτική, η φιλοσοφική συμβουλευτική, η φαινομενολογία και η εγκληματολογία.
Οι κυριότερες μελέτες του στην ελληνική γλώσσα είναι οι εξής: «Πρόσωπο και φύση. Προβληματισμοί για την έννοια του προσώπου στη σκέψη του Ιωάννη Δαμασκηνού» (Νησίδες, 2001), «Ο άνθρωπος ενώπιον του θανάτου» (Αρμός, 2006) «Η μετασκευή του ανθρώπου. Εισαγωγή στην ανθρωπολογική σκέψη του Νικολάου Καβάσιλα» (Πρότυπες Θεσσαλικές Εκδόσεις, 2007), «Γρηγόριος Νύσσης. Λόγοι για τον θάνατο και το πένθος» (Ζήτρος, 2004) «Λόγοι χριστιανών κατά εθνικών» (Ζήτρος, 2004), «Νεμέσιος Εμέσης. Περί φύσεως ανθρώπου» (Ζήτρος, 2006), «Ο Ηγεμών» (Αρμός, 2007), «Περί Θεού και Θεανθρώπου», (Πρότυπες Θεσσαλικές Εκδόσεις, 2009), «Η ανθρωπολογία του κακού. Μία ανάγνωση του Γρηγορίου Νύσσης» (λογεῖον, 2013), «Άνθρωπος και θάνατος. Απόπειρα χριστιανικής ανθρωπολογίας» (λογεῖον, 2015), «Μετάνθρωπος. Ζώντας σ’ έναν ψηφιακό κόσμο» (Αρμός, 2018/Συλλογικό), «Επίκτητος. Εγχειρίδιον» (Αρμός, 2020), «Επιστολή προς Διόγνητον» (Αρμός, 2020), «Πλούταρχος. Περί της πνευματικής γαλήνης» (Αρμός, 2020), «Αθηναγόρας. Για την υπεράσπιση των χριστιανών» (Αρμός, 2023), «Ιωάννης Δαμασκηνός. Μία υπόσταση, δύο φύσεις. Τρία κείμενα για το πρόσωπο του Χριστού» (Αρμός, 2023).
Έχει συμμετάσχει σε παγκόσμια και πανελλήνια συνέδρια Φιλοσοφίας, Θεολογίας, Παιδαγωγικής και Ψυχιατρικής. Κείμενά του έχουν δημοσιευθεί σε ακαδημαϊκά περιοδικά, ενώ έχει μεταφράσει και επιμεληθεί βιβλία φιλοσοφικού, θεολογικού και λογοτεχνικού ενδιαφέροντος.