Το βιβλίο αυτό κυκλοφόρησε το 1985 , αλλά η φήμη του βιβλίου εκτοξεύτηκε από τις ποικίλες μεταφορές του (κινηματογραφική ταινία το 1990, όπερα το 2000, κ.α.) και κυρίως με την τελευταία τηλεοπτική του μεταφορά από την υπηρεσία streaming Hulu, που κέρδισε οκτώ βραβεία Έμμι.
Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που φωτίζει εξαιρετικά κάποιες από τις πιο σκοτεινές πλευρές της σχέσης πολιτικής και σεξ. Η Μάργκαρετ Άτγουντ συνδύασε δύο στοιχεία, το στοιχείο της δυστοπικής επιστημονικής φαντασίας και εκείνο του φεμινισμού.
Βρισκόμαστε στις ΗΠΑ, που όμως τώρα λέγονται Δημοκρατία του Γαλαάδ, και πιο συγκεκριμένα στη Μασαχουσέτη, στο Πανεπιστήμιο Χάρβαντ -που κάποτε, όχι τυχαία, ήταν θεολογική σχολή των Πουριτανών. Η Δημοκρατία του Γαλαάδ είναι κτισμένη πάνω στα θεμέλια των πουριτανικών αρχών του 17ου αιώνα τα οποία πάντα υπήρχαν, κάτω από τη σύγχρονη Αμερική, που όλοι νομίζαμε ότι ξέρουμε.
Σύνταγμα και Κογκρέσο έχουν καταργηθεί, επικρατεί μια νέα τάξη πραγμάτων και η ηρωίδα που αφηγείται όλα αυτά λέγεται Τουφρέντ, δηλαδή ιδιοκτησία του Φρεντ. Ανήκει στην τάξη των λίγων γυναικών που έχουν ακόμα υγιές αναπαραγωγικό σύστημα και, ως εκ τούτου, εξαναγκάζονται να γεννούν για την άρχουσα τάξη. Είναι οι «Θεραπαινίδες».
Οι Θεραπαινίδες, όλες με ονόματα «Του –Κάποιου», παραπέμπουν στη βιβλική ιστορία της Ραχήλ και της θεραπαινίδας της, Βαλλά. Η γαλααδιανή κοινωνία αντιμετώπιζε τρομερές πιέσεις, δημογραφικής και άλλης φύσεως.

Οι φοβερές «Μυστικές Υπηρεσίες του Γαλαάδ» στεγάζονται στη διάσημη Βιβλιοθήκη Widener όπου, όχι τυχαία, η Άτγουντ πέρασε πολλές ώρες ερευνώντας τους προγόνους της, μια εκ των οποίων, η Μαίρη Ουέμπστερ, κατηγορήθηκε ως μάγισσα στις περίφημες δίκες του Σάλεμ και γλίτωσε από απαγχονισμό.
Πρωταγωνίστρια του βιβλίου είναι η Τουφρέντ, θεραπαινίδα στη φανταστική Δημοκρατία του Γαλαάδ. Εκεί στη Γαλαάδ δεν υπάρχει έρωτας, υπάρχει μόνο μία ιδεολογία στην οποία όλοι οφείλουν πίστη, υπάρχει επίσης η Βίβλος ως το μόνο βιβλίο αναφοράς. Η Τουφρέντ, όπως και οι άλλες γυναίκες, δεν επιτρέπεται να διαβάζουν. Η Τουφρέντ βγαίνει μόνο για να ψωνίσει και τον υπόλοιπο χρόνο της τον περνάει έγκλειστη στο σπίτι του Κυβερνήτη με τον οποίο, μια φορά τον μήνα, πρέπει να κάνει σεξ. Η Τουφρέντ θυμάται την προηγούμενη ζωή της, πριν από την επανάσταση, τότε που ο κόσμος ήταν φυσιολογικός, τότε που ήταν ερωτευμένη, είχε ένα παιδί, είχε δουλειά, δικά της χρήματα, δυνατότητα να σπουδάσει.
Ιράν και Γαλαάδ: δύο μονοθεοκρατίες στα τέλη του 20ου αιώνα. Η Γαλαάδ υπήρξε κοινωνία ακραίου βυζαντινισμού, και κάθε παράβαση των νόμων μπορεί να χρησιμοποιούνταν απ΄τους ακήρυχτους εχθρούς σου εντός του καθεστώτος. Γυναίκες και άντρες στη Γαλαάδ, βασανίζονται, κρεμιούνται, γεννούν τέρατα, γίνονται τέρατα.

Ένα κύμα γυναικών που επιστρατεύτηκαν για αναπαραγωγικούς σκοπούς και μοιράστηκαν μεταξύ των μελών μιας ελίτ. Το καθεστώς δημιούργησε ένα άμεσο απόθεμα τέτοιων γυναικών με την απλή τακτική της κήρυξης όλων των δεύτερων γάμων και σχέσεων εκτός γάμου ως τέλεση μοιχείας, συλλαμβάνοντας τις γυναίκες των ζευγαριών, και, κρίνοντας ότι ήταν ηθικώς αξιόμεμπτες, συλλαμβάνοντας τα παιδιά που ήδη είχαν, τα οποία υιοθετούνταν από άτεκνες οικογένειες των ανώτερων κοινωνικών στρωμάτων, που ήταν πρόθυμες για απογόνους με κάθε τρόπο. Οι υψηλά ιστάμενοι άντρες του καθεστώτος είχαν ως εκ τούτου τη δυνατότητα να επιλέξουν μεταξύ των γυναικών που είχαν καταδείξει την αναπαραγωγική τους ικανότητα έχοντας γεννήσει ένα ή περισσότερα υγιή παιδιά, ένα χαρακτηριστικό λίαν επιθυμητό σε μια περίοδο ραγδαίας πτώσης του δείκτη γεννήσεων στη λευκή φυλή –φαινόμενο που παρατηρήθηκε όχι μόνο στη Γαλαάδ αλλά και στις περισσότερες βόρειες κοινωνίες εκείνης της περιόδου.

Η ανάγκη γι΄αυτό που θα αποκαλούσαμε «αναπαραγωγικές υπηρεσίες» είχε ήδη αναγνωριστεί κατά την προ-γαλααδιανή περίοδο, οπότε και αντιμετωπίστηκε ελλιπώς μέσω της «τεχνητής γονιμοποίησης», των «κλινικών γονιμότητας» και τη χρήση «παρένθετων μητέρων», που προσλαμβάνονταν γι΄αυτό τον σκοπό. Η Γαλαάδ απαγόρευσε δια νόμου τα πρώτα δύο ως άθρησκα, αλλά νομιμοποίησε και επέβαλε την τρίτη μέθοδο, η οποία θεωρήθηκε πως είχε βιβλικό προηγούμενο, ως εκ τούτου αντικατέστησαν την κατά συρροήν πολυγαμία που ήταν διαδεδομένη κατά την προ-γαλααδιανή περίοδο με την παλαιότερη μορφή ταυτόχρονης πολυγαμίας που ασκούνταν τόσο κατά την πρώιμη περίοδο που ιστορεί η Παλαιά Διαθήκη όσο και στην πρώην πολιτεία της Γιούτα κατά τον δέκατο ένατο αιώνα. Όπως γνωρίζουμε από τη μελέτη της Ιστορίας, κανένα νέο σύστημα δεν μπορεί να επιβληθεί σε ένα προηγούμενο χωρίς να ενσωματώνει πολλά από τα στοιχεία που απαντούν σ΄αυτό, όπως καταμαρτυρούν τα παγανιστικά στοιχεία του μεσαιωνικού χριστιανισμού και η εξέλιξη της ρωσικής ΚαΓκεΜπε από την τσαρική υπηρεσία πληροφοριών που προηγήθηκε και η Γαλαάδ δεν αποτέλεσε εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα. Οι ρατσιστικές πολιτικές της, λόγω χάρη, εδράζονταν σθεναρά στην προ-γαλααδιανή περίοδο, και οι ρατσιστικοί φόβοι προμήθευσαν εν μέρει το συναισθηματικό καύσιμο που επέτρεψε στην κατάληψη του καθεστώτος από τους Γαλααδιανούς να αποβεί τόσο επιτυχής.

Τα ονόματα «Τουφρέντ», «Τουγκλέν» και «Τουγουόρεν» αποδίδονταν στις Θεραπαινίδες κατά την είσοδό τους σε μια σχέση με το νοικοκυριό ενός συγκεκριμένου Κυβερνήτη, και τα εγκατέλειπαν όταν έφευγαν από αυτό.
Ο Τζαντ φαίνεται πως δεν ενδιαφερόταν τόσο για το περιτύλιγμα όσο για τη στρατηγική .Αυτός ήταν που πρότεινε τη χρήση ενός ελάχιστου γνωστού φυλλαδίου της CIA για την αποσταθεροποίση ξένων κυβερνήσεων ως εγχειρίδιο στρατηγικήςε για τους Υιούς του Ιακώβ , κι αυτός, επιπλέον, κατέστρωσε τις πρώτες λίστες δολοφονίας επιφανών «Αμερικανών» της επεριόδου εκείνης. Επίσης είναι ο βασικός ύποπτος για την ενορχήστρωση του Μακελειού της Ημέρας του Προέδρου.Οι Εθνικές Πατρίδες και το σχέδιο αποστολής των Εβραίων με πλωτά μέσα ήταν αμφότερες δικές του ιδέες , όπως και η ανάθεση του σχεδίου επαναπατρισμού των Εβραίων σε ιδιώτες , με αποτέλεσμα πολλά από τα σκάφη που μετέφεραν Εβραίους απλώς να τους πετάξουν στη θάλασσα καταμεσής του Ατλαντικού, ώστε να μεγιστοποιήσουν τα κέρδη.
Στον Τζαντ αποδίδεται και η μορφή, αν και όχι η ονομασία της τελετής για τη Βιασμοκτονία, με το επιχείρημα πως ήταν όχι μόνον ένας εξόχως φρικιαστικός κι αποτελεσματικός τρόπος απαλλαγής από ανατρεπτικά στοιχεία, αλλά ότι επιπλέον θα λειτουργούσε ως βαλβίδα εκτόνωσης για τον γυναικείο πληθυσμό της Γαλαάδ.

Η ομάδα αμέσου ελέγχου και καταστολής που ήταν γνωστή με το όνομα «Θείες» ήταν ο ιδανικός και λιγότερο δαπανηρός τρόπος ελέγχου των γυναικών για αναπαραγωγικούς και άλλους σκοπούς και γινόταν μέσω των ίδιων των γυναικών. Στην περίπτωση της Γαλαάδ, υπήρχαν πολλές γυναίκες πρόθυμες να υπηρετήσουν ως Θείες, είτε λόγω της ειλικρινούς τους πίστης σ΄αυτό που αποκαλούσαν «παραδοσιακές αξίες», είτε για τα οφέλη που θα μπορούσαν να αποκομίσουν μέσω αυτής της ιδιότητας. Όταν η εξουσία σπανίζει, έστω κι ένα κομμάτι της καθίσταται δελεαστικό. Υπήρχε, επιπλέον, και το στοιχείο της αρνητικής προτροπής: οι άτεκνες ή στείρες ή μεγαλύτερης ηλικίας γυναίκες που ήταν ανύπαντρες μπορούσαν να υπηρετήσουν ως Θείες και ως εκ τούτου να γλιτώσουν απ΄το να χαρακτηριστούν περιττές και να σταλούν, κατά συνέπεια, στις διαβόητες Αποικίες, οι οποίες ήταν συντεθειμένες από φορητούς πληθυσμούς που χρησιμοποιούνταν κατά κύριο λόγο ως αναλώσιμες μονάδες καθαρισμού τοξικών αποβλήτων, αν και με λίγη τύχη μπορούσαν να σου ανατεθούν λιγότερα επικίνδυνα καθήκοντα, όπως το μάζεμα βαμβακιού και η συγκομιδή φρούτων. Η ιδέα ανήκει στον Τζαντ, αλλά η εφαρμογή της φέρει τη σφραγίδα του Ουότερφορντ. Ποιος άλλος από το επιτελείο των Υιών του Ιακώβ θα σκαρφιζόταν την ιδέα ότι οι Θείες θα ΄πρεπε να έχουν ονόματα που προέρχονταν από εμπορικά προϊόντα διαθέσιμα στις γυναίκες της ύστερης προ-γαλααδιανής περιόδου, τα οποία ως εκ τούτου θα τους ήταν οικεία και καθησυχαστικά -ονόματα από φίρμες καλλυντικών, από έτοιμα μείγματα για κέικ, από κατεψυγμένα επιδόρπια, ή ακόμα κι ονόματα φαρμάκων και προϊόντων υγείας; Ήταν μια μεγαλοφυής πινελιά του Ουότερφορντ, όπως βεβαίως ευφυής υπήρξε και ο Τζαντ. Και οι δύο αυτοί ήταν γνωστό πως δεν είχαν παιδιά, και ως εκ τούτου ήταν δικαιούχοι μιας σειράς από Θεραπαινίδες.
Η ηρωίδα του βιβλίου η Τουφρέντ είναι υποταγμένη, απελπισμένη, παθητική κι αδρανής. Όταν ξαφνικά η απάθεια της τρομοκρατημένης ηρωίδας σπάει, τότε γίνεται κάτι σαν εξέγερση και αυτό προκαλείται από έρωτα, για τον γοητευτικό Νικ…

Έφτασε η αφηγήτρια μας στον έξω κόσμο ασφαλής κι έφτιαξε εκεί μια νέα ζωή; Ή μήπως την ανακάλυψαν στην κρυψώνα της στη σοφίτα, τη συνέλαβαν, την έστειλαν στις Αποικίες ή στη λέσχη Ιεζαβέλ ή ακόμα και την εκτέλεσαν; Η μαρτυρία μας σ΄αυτά τα ζητήματα παραμένει βουβή. Μπορούμε να αναστήσουμε την Ευρυδίκη απ΄τον Άδη, αλλά δεν μπορούμε να την αναγκάσουμε να μας απαντήσει κι όταν γυρίσουμε να την κοιτάξουμε, τη βλέπουμε κλεφτά μόνο για μια στιγμή προτού χαθεί μέσα απ΄τα χέρια μας κι εξαφανιστεί. Το παρελθόν είναι ένα μεγάλο σκοτάδι, γεμάτο απόηχους. Μπορεί να ακούμε φωνές από μέσα του, μα αυτά που λένε είναι γεμάτα με το σκοτάδι του κόσμου απ΄τον οποίο πηγάζουν, κι όσο κι αν προσπαθήσουμε, δεν μπορούμε πάντα να τα αποκρυπτογραφήσουμε επακριβώς, στο λαμπερότερο φως της δικής μας εποχής…
Μήπως σήμερα, παγκοσμίως, έρχεται απίθανος μισογυνισμός, φανατική θρησκοληψία και κατάλυση όλων των ελευθεριών μας;
Μια μεγαλοφυής, συγκλονιστική δυστοπία για το κακό που παραμονεύει στην ανθρώπινη φύση.
Διαβάστε το.


Η ΜΑΡΓΚΑΡΕΤ ΑΤΓΟΥΝΤ γεννήθηκε στην Οτάβα του Καναδά το 1939 και μεγάλωσε στο βόρειο Οντάριο, το Κεμπέκ και το Τορόντο. Σπούδασε στο Κολέγιο Βικτόρια του Πανεπιστημίου του Τορόντο και απέκτησε μεταπτυχιακό από το Κολέγιο Ράντκλιφ. Έχει γράψει περισσότερα από 40 μυθιστορήματα, ποιήματα, παιδικά βιβλία και δοκίμια. Κατά τη διάρκεια της συγγραφικής της καριέρας έχει βρεθεί υποψήφια ή έχει τιμηθεί με πολυάριθμα βραβεία στον Καναδά και στο εξωτερικό, όπως το βραβείο Premio Mondello (1997), το Commonwealth (1987, 1994), το Booker (1989, 1996, 2000, 2003, 2005, 2007) και το Orange (2001, 2004). Τα βιβλία της έχουν μεταφραστεί σε περισσότερες από 40 γλώσσες και συγκαταλέγεται στις σημαντικότερες πεζογράφους και κριτικούς του Καναδά. Σήμερα ζει στο Τορόντο με τον σύντροφο της, τον συγγραφέα Γκρέιμι Γκίμπσον.

facebookShare on Facebook
TwitterTweet
FollowFollow us
PinterestSave