«Το τσίρκο των θαυμάτων» είναι μια ενδιαφέρουσα ιστορία που μιλάει για την εξουσία και την ιδιοκτησία, τη δόξα και τον κίνδυνο να περνάς απαρατήρητος. Είναι, μεταξύ πολλών άλλων, ένα βιβλίο που ερευνά την πολυπλοκότητα της αφήγησης.
Το βιβλίο αναφέρεται για το τσίρκο της βικτοριανής εποχής, τη βιομηχανία των θεαμάτων με «ανθρώπινα τέρατα» και τον Κριμαϊκό Πόλεμο.
Τη δεκαετία του 1860 τα βικτοριανά σόου με «ανθρώπινα τέρατα» που εμπορεύονταν τη σωματική διαφορετικότητα, ως μορφή διασκέδασης ανθούσαν. Η «παραμορφωσιομανία» σάρωνε τον πλανήτη με αδιάπτωτη ορμή. Η βασίλισσα Βικτόρια, που χαρακτηρίστηκε «η μεγαλύτερη λάτρης των ανθρώπινων τεράτων και των παράξενων θεαμάτων», υπήρξε όντως ο μεγαλύτερος θιασώτης τους και βοήθησε στην αύξηση της δημοφιλίας τους προσκαλώντας αναρίθμητα «ανθρώπινα θαύματα» και γνωστούς ιδιοκτήτες θεαμάτων στο ανάκτορο του Μπάκιγχαμ.


Η Ελίζαμπεθ Μακνίλ θέλει με αυτό το βιβλίο να φωτίσει τη ζωή ατόμων που συμμετείχαν σ΄ αυτόν τον κόσμο. Το ερώτημα που θέλει να διαπραγματευτεί είναι το πώς μπορεί να ένιωθαν αυτοί οι άνθρωποι; Πώς ένα νεαρό κορίτσι όπως η Νελ, θα βίωνε τον καταναγκασμό τις ευκαιρίες που της ανοίγονταν, τη φήμη και το γεγονός ότι οι άλλοι την αντιμετώπιζαν σαν ένα αντικείμενο; Πώς θα κατόρθωνε να πορευτεί μέσα σ΄ αυτά διατηρώντας συγχρόνως την αίσθηση της ατομικής της υπόστασης;
Δύο αδέλφια ο Τζάσπερ και ο Τόμπι Μπράουν που πολέμησαν στον Κριμαϊκό Πόλεμο, είδαν την φρίκη του πολέμου και ήταν πολύ αγαπημένα μεταξύ τους, αποφασίζουν μετά το τέλος του πολέμου να δημιουργήσουν ένα τσίρκο.
Ο Τζάπερ και ο Τόμπι ήταν αδέλφια ενωμένα για πάντα. Ήταν «οι αδελφοί Γκριμ». Είναι βαθιές οι κοινές τους ρίζες είναι κλαδιά από το ίδιο δέντρο…
Από μικρά παιδιά ο Τζάσπερ ασχολούνταν με το μικροσκόπιο, που του είχε χαρίσει ο πατέρας του και ο Τόμπι με τη φωτογραφική μηχανή.
Έχοντας μαζί τους κάποια ρωσικά άλογα, κλονισμένα από τη φρίκη του πόλεμου, τελικά έφτιαξαν σιγά σιγά ένα πολύ καλό τσίρκο, «Το τσίρκο των θαυμάτων του Τζάσπερ Τζούπιτερ». Το μικρότερο μουσείο αξιοπερίεργων στον κόσμο.
Είχαν μαζί τους μια γυναίκα με γένια τη «Στέλλα το Αηδόνι», τη «Μίνι το περίφημο μεγαθήριο», την «Μελαχρινή, Ουαλή γιγάντισσα», «τον Τομπάιας Μπράουν, φωτογράφο του Κριμαϊκού Πολέμου», εξωτικά ζώα, μαϊμούδες, λιοντάρι, ακροβάτες, ζογκλέρ, ταχυδακτυλουργούς, νάνους, κανίς να χορεύουν, σαράντα αμάξια, δέκα καλλιτέχνες, ένα θηριοτροφείο που ολοένα μεγαλώνει, δεκαοχτώ εργάτες και ιπποκόμους και πολλά παιδιά. Είναι όλα δικά τους. Είναι ένα χωριό που μετακινείται συνεχώς, μια ολόκληρη κοινότητα που υπακούει στα προστάγματα του Τζάσπερ. Αυτός είναι ο σόουμαν του τσίρκου.

1866. Σε ένα παραθαλάσσιο χωριό στη Νότια Αγγλία, η νεαρή δεκαεννιάχρονη Νελ ζει απομονωμένη από την υπόλοιπη κοινότητα λόγω των εκ γενετής σημαδιών στο δέρμα της. Έχει στο σώμα της, στα πόδια και τα χέρια της, στίγματα ή κηλίδες στο μέγεθος μια μικρής φακίδας. Μαζεύει βιολέτες για να ζήσει και όλος της ο κόσμος είναι ο λατρεμένος της αδελφός Τσάρλι και η θάλασσα.
Όταν όμως το Τσίρκο των Θαυμάτων του Τζάσπερ Τζούπιτερ φτάνει στο χωριό, η Νελ πέφτει θύμα απαγωγής. Ο πατέρας της την έχει πουλήσει, για 20 λίρες στον σόουμαν παρουσιάζοντάς την ως το κορίτσι-λεοπάρδαλη, σαν ένα ζωντανό αξιοπερίεργο, ένα ανθρώπινο θαύμα ένα τέρας της φύσης. Την αγόρασαν σαν κομμένη βιολέτα. Οργή βράζει στο στήθος της. Σφίγγει τις γροθιές της. Θα το σκάσει από εδώ, και σύντομα.
Είναι η μεγαλύτερη προδοσία στη ζωή της Νελ, ωστόσο καθώς η φήμη της μεγαλώνει και γίνεται φίλη με τα άλλα μέλη του Τσίρκου, όπως και με τον ευγενικό αδελφό του Τζάσπερ, τον Τόμπι, αρχίζει ν’ αναρωτιέται μήπως η απαγωγή της ήταν το καλύτερο πράγμα που της συνέβη ποτέ. Μπορούσαν στο τσίρκο να την κάνουν να λάμψει.
Ο Τζάσπερ έχει σχεδιάσει την επέλασή του για να κατακτήσει το Λονδίνο προσεκτικά -θα του χρειαστεί ένας χρόνος αν μπορέσει να εξασφαλίσει χώρους για να δώσουν παραστάσεις σε κάποιες από τις μεγαλύτερες πόλεις και ίσως και μπροστά στην βασίλισσα.


Ο Τζάσπερ είναι ευχαριστημένος. Το μόνο που σκέφτεται είναι χρήματα. Το μόνο που σκέφτεται είναι φήμη, επιτυχία. Το σόου του, τριπλάσιο σε μέγεθος, να αποκαλύπτει μια μοναδική ποικιλία από θαύματα της φύσης. Παράξενα ζώα, ανθρώπινα θαύματα και τη Νελ, το αστέρι της παράστασής του. Αιωρούνταν πάνω από τη στρογγυλή πίστα του τσίρκου σαν να έσκιζε το νερό, σαν να δραπέτευε από μια δύναμη που θα μπορούσε να την καταπιεί. Είχε μια μαχητικότητα, μια ζωντάνια, μια λαχτάρα που αντικατόπτριζαν τη δική του φιλοδοξία. Καθώς στεκόταν από κάτω της και την κοιτούσε, σκεφτόταν, Είμαστε ίδιοι. Η Νελ ήταν ο Ίκαρος κι αυτός της είχε φτιάξει εκείνα τα σιδερένια φτερά. Με την Νελ θα κάνει πάταγο.
Η Νελ κλείνει την παράσταση, πετώντας ψηλά, με τα μεταλλικά φτερά να ανοιγοκλείνουν στην πλάτη της και τα χέρια της ανοιχτά, τεντωμένα, ως Βασίλισσα του Φεγγαριού και των Αστεριών.
Οι χωριανοί αντιμετώπιζαν τα σημάδια της Νελ σαν ένα πρόβλημα που έπρεπε να διορθωθεί, μια ανωμαλία ,ακόμα και σαν κακοσημαδιά. Στο χωριό ήταν καταδικασμένη να μείνει για πάντα γεροντοκόρη και η ζωή δε θα της επιφύλασσε τίποτα καλύτερο. Όμως εδώ στο τσίρκο μπορεί να μεταμορφωθεί σε οτιδήποτε. Σε νεράιδα, σε βασίλισσα. Σ΄ ένα πλάσμα που πετάει στον ουρανό και εκατοντάδες μάτια να είναι καρφωμένα πάνω της. Μπορεί να βγάλει δικά της χρήματα, και μάλιστα πολλά, να χτίσει μια ζωή πιο λαμπερή και πιο σημαντική απ΄ ό,τι θα έλπιζε οποιαδήποτε γυναίκα της δικής της κοινωνικής θέσης.


Στο Λονδίνο, οι εφημερίδες περιγράφουν τη Νελ ως το όγδοο θαύμα του κόσμου. Φτιάχνονται αγαλματίδια με τη μορφή της και τα πλήθη συρρέουν για να τη θαυμάσουν να σκίζει τον αέρα.
Τελικά η βασίλισσα έρχεται να δει στο σόου του Τζάσπερ! Το σόου ήταν άψογο. Η βασίλισσα κάλεσε στα ανάκτορα τη Νελ του Φεγγαριού…
Όμως ποιος θα πει την ιστορία της Νελ; Τι θα συμβεί όταν η δόξα της απειλεί να εξαφανίσει τη δόξα του σόουμαν που την αγόρασε; Και ενώ είναι ερωτευμένη με τον Τόμπι, θα καταφέρει εκείνος να απομακρυνθεί από το παρελθόν του και από το φρικτό μυστικό που τον δένει με τον αδελφό του; Πώς η κοινωνία διαχειρίζεται τη διαφορετικότητα; Ποιο το τίμημα της εξουσίας και της ματαιοδοξίας;
Από τους τερπνούς κήπους του βικτοριανού Λονδίνου στα αιματοβαμμένα πεδία μάχης της Κριμαίας, το Τσίρκο των Θαυμάτων είναι μια καταπληκτική ιστορία για την εξουσία και την ιδιοκτησία, τη δόξα και τον κίνδυνο να περνάς απαρατήρητος.
Ένας λύκος δεν μπορεί να πάψει να είναι λύκος. Το ένστικτο δεν μπορεί να καταπνιγεί…
Το όνειρό τους απειλεί να τους στραγγαλίσει…
Ο Τζάσπερ θα διαλύσει το κοινό τους όνειρο;
Ο Τζάσπερ είχε τις δικές του τύψεις, αλλά είχε υποτιμήσει την αφοσίωση του Τόμπι. Ο Τόμπι θα έμενε δίπλα του, πειθήνιος και αφοσιωμένος σαν σκιά. Ήμουν καλός και αγαθός, η δυστυχία με έκανε δαίμονα. Ο Τζάσπερ σκέφτεται τον Βικτόρ Φραγκενστάιν και το τέρας του. Τόσα βιβλία, τόσα ποιήματα προειδοποιούν για τις συνέπειες μιας τέτοιας ύβρης…
Ένα βιβλίο που πραγματεύεται το εφήμερο και το μάταιο της ανθρώπινης εξουσίας και των μεγαλείων.
Σκοτεινό όσο και χαρούμενο, τρομακτικό όσο και σπαρακτικό το «Τσίρκο των θαυμάτων» είναι ένα καθηλωτικό ανάγνωσμα.
Διαβάστε το.


Η ΕΛΙΖΑΜΠΕΘ ΜΑΚΝΙΛ γεννήθηκε στη Σκοτία και σήμερα ζει στο Ανατολικό Λονδίνο. Είναι συγγραφέας και κεραμίστρια. Σπούδασε αγγλική φιλολογία στην Οξφόρδη και δούλεψε στο Σίτι του Λονδίνου για αρκετά χρόνια. Το 2017 πήρε μάστερ στη δημιουργική γραφή από το Πανεπιστήμιο της Ιστ Άνγκλια, όπου και απέσπασε την υποτροφία Malcolm Bradbury. ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΕ ΤΙΣ ΚΟΥΚΛΕΣ, το πρώτο της μυθιστόρημα, κέρδισε το Βραβείο Μυθιστορήματος Caledonia 2018, και ανακηρύχθηκε από τους Times Βιβλίο του Μήνα. Ήταν για εβδομάδες μπεστ σέλερ στο Ηνωμένο Βασίλειο, και μάλιστα στο Top Ten των Sunday Times, ενώ ήταν επίσης ένα από τα έξι βιβλία που επιλέχθηκαν για να παρουσιαστούν από το BBC Radio 2 Book Club. Πρόκειται να κυκλοφορήσει συνολικά σε 30 χώρες, ενώ έχουν αγοραστεί τα κινηματογραφικά και τηλεοπτικά δικαιώματα του έργου. Η Μακνίλ χαρακτηρίστηκε από τον Observer «μια από τις πιο ξεχωριστές πρωτοεμφανιζόμενες συγγραφείς του 2019».

facebookShare on Facebook
TwitterTweet
FollowFollow us
PinterestSave