Συγγραφέας του βιβλίου «Ημερολόγιο δημιουργικής γραφής» – Εκδόσεις «Γράφημα»

Μ΄ ένα βιβλίο γεμάτο από κείμενα τριακοσίων τριάντα οκτώ πεζογράφων, ποιητών, σκηνοθετών, ζωγράφων, συνθετών αλλά και δημοσιογράφων που τον έχουν επηρεάσει και εμπνεύσει, ο Διονύσης Λεϊμονής δημιούργησε το δικό του «Ημερολόγιο δημιουργικής γραφής», με την ελπίδα πως οι αναγνώστες του θα ανταποκριθούν στο συγγραφικό του κάλεσμα και θα κάνουν το ίδιο. Μιλώντας στο Vivlio-life o συγγραφέας, διευκρινίζει πως η δημιουργική γραφή δεν είναι άσκηση συγγραφής. Όπως λέει «Απευθύνεται σε εκείνους που χρησιμοποιούν τη γραφή ως μέσο λύτρωσης, έκφρασης, εξωτερίκευσης συναισθημάτων και σκέψεων και όχι για αυτούς που φιλοδοξούν να γίνουν συγγραφείς». Από τη συνομιλία μας κράτησα τη συμβουλή «Να ακούς, να μαθαίνεις, να γράφεις ακόμα κι αν νομίζεις πως δεν έχεις τίποτα να γράψεις».

Ένα διαφορετικό βιβλίο. Δεν είναι μυθιστόρημα, ούτε διήγημα, ούτε φυσικά και αφήγημα. Μέσα από αυτό το βιβλίο όμως μπορούν να ξεπηδήσουν υπέροχα κείμενα. Μιλήστε μας γι’ αυτό σας το εγχείρημα.
Ναι έχετε δίκιο. Πρόκειται για ένα «συντροφικό», θα έλεγα, βιβλίο, όπου κανείς μπορεί με αφόρμηση την υπόθεση ενός βιβλίου Έλληνα ή ξένου συγγραφέα, μια ρήση, ένα ποίημα, μια λογοτεχνική φράση, να δημιουργήσει ο ίδιος έχοντας την αφόρμηση, να εκφραστεί, να «παίξει» ένα παιχνίδι λέξεων. Στο «Ημερολόγιο» μπορεί να συναντήσει κανείς καταξιωμένους συγγραφείς αλλά και πρωτόπειρους νέους λογοτέχνες, αρκεί να υπάρξει πνευματική διάδραση, αυτό είναι το ζητούμενο…

Ας αναλύσουμε τις δυο λέξεις του εξωφύλλου σας. Τι είναι για σας δημιουργική γραφή;
Το «δημιουργική» σημαίνει αυτενέργεια, κινητοποίηση, παραγωγή και η «γραφή» είναι η λεκτική αποτύπωση του νοητικού και ψυχικού ερεθίσματος που επέρχεται από μια ουσιαστική, «δημιουργική ανάγνωση». Ουσιαστικά μιλάμε για μια όχι τρεχαλητή ανάγνωση αλλά μια συνομιλία με το κείμενο που στη συνέχεια μας ελευθερώνει να πρωτοτυπήσουμε να διασκευάσουμε και στο τέλος να αξιοποιήσουμε προς όφελός μας το κείμενο αναφοράς πάντα με απόλυτο σεβασμό προς αυτό και τον δημιουργό του.

Με το βιβλίο σας απευθύνεστε μόνο σ’ εκείνους που σκέφτονται να μπουν στον χώρο της συγγραφής;
Όχι ίσα ίσα η δημιουργική γραφή δεν είναι άσκηση συγγραφής. Απευθύνεται σε εκείνους που χρησιμοποιούν τη γραφή ως μέσο λύτρωσης, έκφρασης, εξωτερίκευσης συναισθημάτων και σκέψεων και όχι για αυτούς που φιλοδοξούν να γίνουν συγγραφείς. Με γεμίζει χαρά η προσφυγή στα εργαστήρια γραφής ανθρώπων κάθε ηλικίας, μορφωτικού επιπέδου και επαγγέλματος με συστολή αρχικά δειλά ομολογώντας πως «Πάντα έγραφαν» και αναζητούν συνοδοιπόρους σ’ αυτό το μονοπάτι, φίλους και συναθλητές σε ένα ευγενές αγώνισμα γραφής.

Χρησιμοποιώντας ρήσεις Ελλήνων και ξένων συγγραφέων ο αναγνώστης καλείται να γράψει το δικό του κείμενο. Εσείς γίνεστε γνώστης της προσπάθειάς του ώστε να αξιολογήσετε την προσπάθειά του;
Δεν αξιολογώ την προσπάθεια, συμμετέχω σ’ αυτήν, παρωθώντας τους συμμετέχοντες στη γραφή, ανταλλάσσοντας μαζί τους ιδέες, δίνω μια δική μου πρόταση με τη γνώση και την εμπειρία στη γραφή, δεν υπάρχει κριτής και κρινόμενος, δάσκαλος και μαθητής, δίνω και παίρνω ιδέες κι αυτό νομίζω είναι που κάνει τους ανθρώπους ενώ προσέρχονται διστακτικά με ενδοιασμούς να απελευθερώνονται στη συνέχεια συχνά εκπλήσσοντας την ομάδα γραφής με την ευαισθησία, την κρυμμένη δυναμική και το ταλέντο τους.

Από την ημέρα που κυκλοφόρησε το βιβλίο σας επικοινώνησαν κάποιοι μαζί σας για να σας πουν ότι έπιασαν μολύβι και χαρτί και γράφουν ή κρατούν το δικό τους ημερολόγιο καταγράφοντας σκέψεις και συναισθήματα;
Αυτό είναι και η επιβεβαίωση μιας επίπονης -ομολογώ- προσπάθειας που απαιτούσε ένα τόσο ιδιαίτερο βιβλίο. Επικοινώνησαν μαζί μου συνάδελφοι που μπήκαν στον πειρασμό να γράψουν μέσα στο γραφείο στο μεγάλο διάλειμμα την άσκηση της μέρας περνώντας πολύ καλά, οικογένειες που Σάββατο βράδυ χειμώνα με τα παιδιά τους έγραψαν μαζί και τους άρεσε, ένας αναγνώστης που όντας στο νοσοκομείο κάποιες μέρες για μια επέμβαση έγραφε κάθε μέρα την άσκησή του με επιμέλεια νιώθοντας πιο χαλαρά και ξεκούραστα, κάποιοι φίλοι που δεν κατάλαβαν τον χρόνο ταξιδιού από Θεσσαλονίκη Αθήνα… Πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους ίσως χωρίς αυτήν την «αιτία» δεν θα έπιαναν μολύβι και χαρτί…

Στο βιβλίο σας υπάρχουν τριακόσιοι τριάντα οκτώ δημιουργοί, όπως πεζογράφοι, ποιητές σκηνοθέτες, ζωγράφοι, συνθέτες και δημοσιογράφοι. Πώς καταλήξατε στη συγκεκριμένη επιλογή ονομάτων;
Η επιλογή ήταν πολύ δύσκολη. Χρειάστηκε αρκετές φορές να ανανεώσω τη λίστα των συμπεριλαμβανομένων ανατρέχοντας σε κείμενα που είχαν επηρεάσει κι εμένα, που με ενέπνευσαν κάποτε, που μου «είπαν» κάτι ελπίζοντας πως ανάλογα θα ανταποκριθούν και οι κάτοχοι αυτού του Ημερολογίου. Ήθελα επίσης να δώσω λόγο σε μικρούς και μεγάλους συγγραφείς, σε φτασμένους συγγραφείς όπως έχω προαναφέρει αλλά και σε ανθρώπους που όταν τους δόθηκε η ευκαιρία έγραψαν κάτι για τα δικά μου δεδομένα «ωραίο». Αν μου δινόταν η ευκαιρία θα μάκραινα τη λίστα, θα συμπεριλάμβανα κι άλλους δημιουργούς αλλά καταλαβαίνετε πως αυτό δεν είναι πάντα εφικτό για πρακτικούς και έξω από τις επιθυμίες μου λόγους.

Ας κάνουμε πιο εύκολη την κατανόηση αυτής της συνέντευξης με ένα παράδειγμα. Ξεφυλλίζοντας νοερά το βιβλίο σας φθάνω στη σελίδα με την ημερομηνία 3 Δεκέμβρη. Τι θα διαβάσω εκεί και τι θα κληθώ να κάνω;

3 Δεκεμβρίου

«…Σε αναπνέω, είμαι γυμνός και εσύ πλάι μου/ κοιμίζεις ένα νεογέννητο όνειρο/Είσαι ένα επιφώνημα φόβου χαράς ηδονής λύπης/ στη γλώσσα των σφυγμών μου./Μέσα στα μελτέμια των ματιών σου/ ανεμίζουν τα μαλλιά της σιωπής μου./Ένα άνθος θηλάζει τη μέρα/ και μια λιμνοθάλασσα ναυλώνει ένα κοχύλι/Δυο σύννεφα ξεβιδώνουν/ από τη θέση του τον ορίζοντα» Αλέξανδρος Δαμουλιάνος, «Οι τελευταίοι εραστές» Ο Αλέξανδρος τετραπληγικός ποιητής, γράφει από τα 15 του χρόνια…Με τίτλο «Οι τελευταίοι εραστές» γράψτε το δικό σας ποίημα σε ελεύθερο ή ομοιοκατάληκτο στίχο συνομιλώντας με το υποκείμενο του πόθου σας

Με την πείρα που έχετε από τα σεμινάρια δημιουργικής γραφής αλλά και ως μεταπτυχιακός φοιτητής με το ίδιο αντικείμενο, πώς θα χαρακτηρίζατε τους Έλληνες συγγραφείς; Χρειάζονται σεμινάρια για να διορθώσουν ή να ενισχύσουν τη γραφή τους;
Δεν είμαι εγώ αυτός που θα κρίνω τους Έλληνες συγγραφείς. Αποποιούμαι μετά βδελυγμίας (χαχα) τέτοιο ρόλο που δεν έχει, άλλωστε και καμιά μια καμιά σημασία για το όλον.΄Όπως προανέφερα τα Σεμινάρια δεν συνδέονται με τη συγγραφή. Για μένα είναι ανοιχτές εκδηλώσεις συνεύρεσης συν γραφής, επικοινωνίας και ανταλλαγής ιδεών, εμπειριών και γραφών που έχουμε ανάγκη όλοι οι σκεπτόμενοι και κρυπτογραφείς… Στα σεμινάρια αυτά η συμμετοχή συγγραφέων και η συνδρομή τους είναι καθοριστική.

Στις δύσκολες μέρες που ζούμε με την ανασφάλεια και τον φόβο απ’ όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μας, αλλά και στον κόσμο γενικότερα, πόσο μπορεί να λειτουργήσει η γραφή ως καταφύγιο ή ως ένα μέσο καταπιεσμένης έκφρασης που βρίσκει τρόπο να εξωτερικευτεί;
Όσο το νερό για τον διψασμένο, ο ήλιος για να ζεστάνεις το κορμί σου και να αισιοδοξείς, η αύρα για να αναπνεύσεις ανακουφισμένος, το ζεστό ρούχο για να μην τουρτουρίζεις στον χιονιά…

Μπορείτε να μας αποκαλύψετε μερικά από αυτά που εσείς θεωρείτε βασικά μυστικά της δημιουργικής γραφής;
Να ακούς, να μαθαίνεις, να γράφεις ακόμα κι αν νομίζεις πως δεν έχεις τίποτα να γράψεις, να θεωρήσεις τη γραφή ένα στίβο άθλησης κι όχι μια αρένα επίδειξης ισχύος ή ανταγωνισμού όπου κάποιος στο τέλος νικάει και κάποιος χάνει.

Τελικά, όμως, ένας άριστος μαθητής σε σεμινάρια δημιουργικής γραφής, μπορεί να γίνει καλός συγγραφέας;
Ένας άριστος μαθητής μέσα από ένα σεμινάριο γραφής αποκαλύπτει ξαφνικά το φως στο σκοτάδι. Βλέπει τη Λογοτεχνία όχι ως μάθημα εξέτασης και αξιολόγησης, αλλά χαίρεται την ανάγνωση και στη συνέχεια τη γραφή, δίνει προτεραιότητα στη φαντασία και τη δημιουργικότητά του αποφεύγοντας τα κλισέ κείμενα με αρχή μέση και τέλος, μαθαίνει πως όλα τα πράγματα έχουν και μια άλλη όψη όχι απαραίτητα κακή πέρα από την «κανονική», γράφει με την ψυχή του σχεδόν αυτόματα, χωρίς δισταγμούς και άγχος, ακούει και μαθαίνει και από τους πιο «κακούς» ή τους «χειρότερους» μαθητές της τάξης που τώρα όμως έχουν βρει την ευκαιρία να ξεδιπλώσουν ένα ταλέντο που ούτε καν φαντάζονταν ότι διαθέτουν. Αν θα οδηγηθεί αργότερα στη συγγραφή κανείς δεν ξέρει, δεν είναι αυτοσκοπός. Σκοπός είναι η χαρά της συμμετοχής στο παιχνίδι και η εμπειρία που θα αποκτήσει μέσα ή έξω από τη σχολική αίθουσα έχοντας πάρει ένα καλό εφόδιο για το μέλλον.

Σας ευχαριστώ για τις πραγματικά ουσιαστικά ενδιαφέρουσες και «προκλητικές» ερωτήσεις σας.

Λίγα λόγια για το βιβλίο
Γενάρης, του χρόνου μπροστάρης, ατενίζει τον χρόνο με σιγουριά κι ελπίδα
Κούτσα, κούτσα τον Φλεβάρη με ένα του άγγιγμα ανθίζει η αμυγδαλιά
Για να έρθει ο Μάρτης μασκαράς και πρωτοχορευτής της Άνοιξης
Δρομολογώντας έναν Απρίλη ιερό, ολάνθιστο και αστροχρυσωμένο
Σειρά έχει ο Μάης στεφανωμένος με της ζωής ολόχρυσο στεφάνι
Ώσπου ο Ιούνης να μεστώσει τα στάχυα σημαίνοντος Καλοκαίρι
Ιούλιος ζεστός σαν άνθρωπος που σφύζει από ζωή μας ταξιδεύει
Λίγο πριν ο Αύγουστος, της Παναγιάς ο μήνας, σημάνει πανηγύρι
Σεπτέμβρης ακολουθεί στου τρύγου τη χαρά, ένα κουδούνι σχολείο αντηχεί
Μέχρι να αριβάρει ο Οκτώβρης μοσχοβολώντας κάθε λογής χρυσάνθεμα
Στο κατόπι ο Νοέμβρης κρατώντας τα πανιά για το λιομάζωμα
Και στη θολούρα του καιρού ένας Δεκέμβρης υπόσχεται τη χαρά της Γέννησης αναμετρώντας τα έργα και τις ημέρες μας λίγο πριν την ολοκλήρωση ενός κύκλου ζωής. . .

Βιογραφικό
Ο Διονύσης Λεϊμονής γεννήθηκε στο Αιτωλικό, στη νερένια πολιτεία… Από πολύ νωρίς στράφηκε στη συγγραφή παιδικών και νεανικών ιστοριών. Είναι απόφοιτος της Φιλοσοφικής Ιωαννίνων. Ζει στη Νέα Ιωνία Βόλου και εργάζεται στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Ασχολείται με την αρθρογραφία σε εφημερίδες και περιοδικά καθώς και με τη συγγραφή λογοτεχνικών έργων. Ασχολείται με την επιμέλεια και κριτική έργων για παιδιά και ενήλικες, την παρουσίαση βιβλίων, πολλά από τα οποία έχει προλογίσει ο ίδιος, τη διοργάνωση φιλολογικών-λογοτεχνικών εκδηλώσεων, τη διοργάνωση σεμιναρίων δημιουργικής γραφής για παιδιά και ενήλικες, αλλά και σε εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (κάτοχος πιστοποιητικού κατάρτισης στη Δημιουργική Γραφή από το Α.Π.Θ, και μεταπτυχιακός φοιτητής στο Τμήμα Δημιουργικής γραφής του Ε.Α.Π.) Επιμελήθηκε και παρουσίαζε επί 7,5 χρόνια τη λογοτεχνική ραδιοφωνική εκπομπή «Μιλάμε για το βιβλίο». Είναι τακτικό μέλος της εξελεγκτικής επιτροπής του Κέντρου Βιβλίου Μαγνησιωτών συγγραφέων (Κε.Βι.Μα.Συ), τακτικό μέλος του Ελληνικού τμήματος (ΙΒΒΥ) του Κύκλου του Παιδικού βιβλίου και πρώην ειδικός γραμματέας του Συνδέσμου Γραμμάτων και Τεχνών Θεσσαλίας. Συμμετέχει σε επιτροπές συγγραφέων για κρίση παιδικών βιβλίων. Έργα του: «Η Κολυμβήθρα του Σιλωάμ», Παππάς 2007, «Το μυστικό της Δαγκάνας(Εκδόσεις Πολιτιστικού Ιδρύματος Τραπέζης Κύπρου 2009), «Το Χαμένο ταίρι», Εκδόσεις Ακρίτας 2009 (επανακυκλοφορία από Εκδόσεις Εν πλω, Αύγουστος ,2017), «Τα Τίμια δώρα», εκδόσεις (Ηρα Εκδοτική, 2013), “Το δέκατο έβδομο κιβώτιο”, σειρά “Περιστέρια”, (Εκδόσεις Πατάκη, 2014), “Το τέταρτο αλογάκι”, σειρά “Περιστέρια”, (Εκδόσεις Πατάκη, 2017), «Δημιουργική γραφή στην τάξη –Α,΄Β΄ και Γ΄ Γυμνασίου» ξεκινώντας μία νέα σειρά εκπαιδευτικών βιβλίων (Εκδόσεις Γράφημα, 2018) και «Ο θαλασσοσφυριχτής» (Αρτέον Εκδοτική, 2018)