ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΡΜΑΝΩΡ
Όταν η έμπνευση συναντά τη γνώση, ως αποτέλεσμα βαθιάς έρευνας και μελέτης της αληθινής Ιστορίας, τότε συντελείται ένας συγγραφικός άθλος και ως τέτοιος μπορεί να θεωρηθεί η “Πολυφίλητη” του Νίκου Ψιλάκη.
Ο ιστός της μυθιστορίας πλέκεται με μεθοδικότητα και εκτυλίσσεται χρονικά για είκοσι και κάτι χρόνια από την έναρξη της πολιορκίας του Χάνδακα, της πρωτεύουσας του Regno di Candia – του Βασιλείου της Κρήτης – από το 1647 μέχρι την κατάληψη από τους Αγαρηνούς πολιορκητές το 1669, αφού έχει προηγηθεί η κατάληψη των Χανίων και του Ρεθύμνου από τους ιδίους.
➖”Τούτη είναι η Κρήτη. Γαλέρα κι αυτή, θαλασσοδαρμένη. Με τρία κατάρτια ν’ ανεμίζουνε στ’ άστρα. Και τρία μεγάλα κάστρα, φημισμένα σ’ Ανατολή και σε Δύση. Τα δύο κάστρα πατήθηκαν, κουρσεύτηκαν, πάνε. Κι έμεινε μόνο τούτο, το τρίτο στη σειρά, ν’ αντιστέκεται“.
Η ραχοκοκκαλιά της υπόθεσης διακλαδίζεται σε επί μέρους ιστορίες οι οποίες αλληλοσυμπληρώνονται. Είναι ο κόσμος ο οποίος, έγκλειστος στο Κάστρο, βιώνει μία ασάλευτη καθημερινότητα, όπου η φωνή του Κρητικού ενώνεται με εκείνη του Βενετού και του Αγαρηνού.
Η ζωή του είναι αναλώσιμη και η μνήμη είναι εκείνη που νικάει την ύλη, αποκτά υπόσταση και αιωρείται απερίσπαστη αφήνοντας την παρακαταθήκη της…
➖”Παράξενο πράμα η μνήμη. Αποκοιμιέται για χρόνια σαν υπνωτισμένη κι όταν την ακουμπήσεις τινάζεται. Φωνάζει, κραυγάζει, δεν τη χωρεί μήτε ο τόπος πια μήτε ο χρόνος“.
Η Φραντζέσκα, νόθα θυγατέρα του ποτέ κυρ Νεσούνου, τολμάει να φύγει από το χωριό της με το δικό της νόθο βρέφος στην αγκαλιά και, διακινδυνεύοντας μέσα από άγνωστους τόπους, προλαβαίνει να κλειστεί στο Κάστρο, πριν αρχίσει η μεγαλύτερη σε χρόνο πολιορκία πόλης στην Ιστορία.
Βρισκόμενη σε απόγνωση, αφήνει έκθετο το βρέφος στα σκαλιά του Αγίου Σαλβατόρου και κάνει προσπάθεια να επιβιώσει σε ένα περιβάλλον ρευστό, με την πολιορκία να εντείνεται και την πανούκλα να θερίζει ζωές.
Γίνεται τροφός ενός ορφανού κοριτσιού και ζει μετέωρη, “παρούσα και απούσα” ταυτόχρονα, κλεισμένη στα τείχη μαζί με ετερόκλητα πρόσωπα από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα, κάποια από τα οποία έχουν γεννηθεί εκεί και δεν έχουν γνωρίσει τη ζωή έξω απ’ αυτά.
Η Φραντζέσκα είναι ουσιαστικά το συμβολικό πρόσωπο που συγκεντρώνει το ενδιαφέρον με τους συσχετισμούς που αναπτύσσονται. Ο Αγουστής, ο Μανέας, ο μισέρ Λορέντζος, ο κυρ Λέο, η γριά, η Εργινούσα και ο Αλέξιος είναι μερικοί από τους επινοημένους χαρακτήρες που τοποθετούνται στον πραγματικό τόπο, στην Χώρα τον 17ον αιώνα. Είναι οι πρωταγωνιστές στο θεατρικό έργο της ζωής τους που παίζεται για χρόνια χωρίς να σβήνει η ελπίδα τους “να βρουχηθεί ο λιόντας της Βενετίας, να ορμήσει, να κατασπαράξει μέχρι και τον τελευταίο γενίτσαρο“.
Αναγνωστικός πλούτος η ευρυμάθεια του συγγραφέα που συγκροτεί έναν λογοτεχνικό λόγο, ποιητικό, διαυγή και ευανάγνωστο, ο οποίος κοσμείται από λαογραφικά στοιχεία, παροιμίες και μαντινάδες.
Η γλώσσα διατηρεί την προσαρμοστικότητα της στον χωροχρόνο με τις επιλεγμένες λέξεις να περιγράφουν ανάγλυφα τον τόπο και τα συναισθήματα των ανθρώπων και να ζωγραφίζουν σαν “λεκτικές” πινελιές, όπως κάνουν με ακρίβεια οι πινελιές του καλλιτέχνη, προσδίδοντας μία παρατεταμένη αναγνωστική επίγευση με τα κενά ανάσας του αναγνώστη να παρατηρούνται μέχρι την τελευταία λέξη στην τελευταία σελίδα.
Το υπέροχα φιλοτεχνημένο εξώφυλλο από τον Μανώλη Σαριδάκη και ο αινιγματικός τίτλος “Πολυφίλητη” συνιστούν μία ποιοτική έκδοση και συνδράμουν στο κάλεσμα για ανάγνωση του βιβλίου.
➖”Πώς πλάθει ο κανατάς τα κανάτια του; Πώς στροβιλίζεται στα χέρια του ο τροχός κι ο πηλός παίρνει σιγά σιγά μορφή και γίνεται πότε λαήνα, πότε σταμνί; Έτσι στροβιλίζονται στο δικό μου μυαλό οι ιδέες, παίρνουν κι αυτές μορφή, γίνονται λέξεις, κι άλλες λέξεις… Κι αυτές δεν τις κρατώ για δικού μου“.
Ο Νίκος Ψιλάκης είναι δημοσιογράφος και συγγραφέας λογοτεχνικών, ιστορικών και λαογραφικών βιβλίων. Έχει τιμηθεί, μεταξύ άλλων, δύο φορές με το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών και το βραβείο “Νίκος Καζαντζάκης” για την προσφορά του στα γράμματα.
Ανάμεσα στις πολλές δραστηριότητες του περιλαμβάνονται οι επιμέλειες σεναρίων για περισσότερα από 80 ντοκιμαντέρ στην ΕΡΤ (1986-1993) και η πραγματοποίηση πολλών εκθέσεων φωτογραφίας.
No comments!
There are no comments yet, but you can be first to comment this article.