Il consiglio d’Egitto

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΣΑΣΑ (Leonardo Sciascia)

Εκδόσεις Καστανιώτη

Μετάφραση: Ανταίος Χρυσοστομίδης

Ο ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΣΑΣΑ προσεγγίζει την επίσημη ιστορία και συγκεκριμένα ένα αληθινό γεγονός και το αναπλάθει σε ένα αλληγορικό αφήγημα με στοιχεία αστυνομικά έως κωμικά. Με αιχμές για τη δύναμη της εξουσίας, την υπέρμετρη φιλοδοξία και την άκρατη απάτη εμψυχώνει την ιστορία του με σκωπτική και ειρωνική διάθεση.

Γεννημένος στη Σικελική γη, βαθιά πολιτικοποιημένος, αναβιώνει την ταραγμένη ιστορία του τόπου του τον 18ο αιώνα σε ένα περιορισμένο σε αριθμό σελίδων, αλλά απολύτως περιεκτικό μυθιστόρημα.

Η Σικελία περνάει αιώνες κάτω από τη σκληρή μπότα της ξένης κυριαρχίας. Διαδοχικοί εισβολείς με την εναλλαγή κάθε φορά στην εξουσία καταπιέζουν τους κατοίκους που πολλές φορές αντιδρούν με τα ίδια μέσα που μεταχειρίζονται οι κατακτητές, τα μέσα της απάτης και της συνωμοσίας.

Η αφετηρία της ιστορίας ορίζεται με την αναπάντεχη άφιξη του Αμπνταλάχ Μοχάμεντ μπεν Ολμάν, πρέσβη του Μαρόκου, στην αυλή της Νάπολης τον Δεκέμβριο του 1782. Μία ξαφνική θύελλα παρασύρει το καράβι που επιβαίνει με προορισμό το Μαρόκο και το ρίχνει με αγριότητα στις Σικελικές ακτές.

Ο αντιβασιλέας Καρατσιόλο, γνωρίζοντας ότι η κυβέρνηση της Νάπολης επιθυμεί διακαώς καλές σχέσεις με τον αραβικό κόσμο, σπεύδει να βοηθήσει εκμεταλλευόμενος τη συγκυρία.

Κατά τη συνάντηση στο παλάτι, διαπιστώνεται ότι η συνεννόηση μεταξύ τους είναι αδύνατη αφού δεν κατέχει ο ένας τη γλώσσα του άλλου. Τότε καλείται προς βοήθεια ο εφημέριος από τη Μάλτα που γνωρίζει τα αραβικά.

Ο εφημέριος Τζουζέπε Βέλα περιφέρεται καθημερινά απασχολημένος με χίλια πράγματα εκτός από το κύριο επάγγελμα του εφημέριου του Τάγματος της Μάλτας. Η ενασχόληση του με την αριθμομαντεία και την ερμηνεία ονείρων, που δίνουν λύσεις σε αφελείς, του επιφέρει χρηματικά κέρδη.

Αποδέχεται με προθυμία τον ρόλο του διερμηνέα και, όταν σε μία από τις ξεναγήσεις πέφτει στα χέρια του ένα συνηθισμένο αραβικό χειρόγραφο για τη ζωή του Μωάμεθ, σκέπτεται ότι είναι η ευκαιρία της ζωής του. Μεταφράζει το κείμενο παραποιώντας το ότι δήθεν είναι ένας πολύτιμος κώδικας που περιγράφει την κατάκτηση της Σικελίας, τα γεγονότα που οδήγησαν σε αυτήν, ακυρώνοντας το έως τότε γνωστό ιστορικό πρωτόκολλο. Ξενυχτάει κρυφά ανασυναρμολογώντας το χειρόγραφο φύλλο φύλλο και μεταφράζοντας το σε μία διάλεκτο της Μάλτας, που δεν κατέχει κανείς εκεί, παίζοντας δεξιοτεχνικά μέχρι να πάρει τη μορφή του γνήσιου ντοκουμέντου.

➖”…όπως ο ακροβάτης που περνάει από το ένα τολμηρό νούμερο σε ένα άλλο πιό τολμηρό, πιό δύσκολο…

Η ανακάλυψη του υποτιθέμενου αξιολόγου χειρογράφου θεωρείται κορυφαία επιτυχία και εκτοξεύει τη φήμη του εφημέριου μέχρι τον Πάπα στη Ρώμη με τον ίδιο τον Βέλα να την εκμεταλλεύεται στο έπακρο. Δεν σταματάει να επεξεργάζεται στο μυαλό του σκέψεις να βάλει σε εφαρμογή για την περεταίρω ανέλιξη του σε αξιώματα. Τα γεγονότα όμως που ακολουθούν αλλάζουν άρδην την κατάσταση με απρόσμενες εξελίξεις.

➖”Πόσο δύσκολο θα ήταν, για ένα μυαλό σαν το δικό του, να ενισχύσει την απάτη και με λίγο εκβιασμό;“.

Η υπόθεση είναι χωρισμένη σε τρία μέρη.

Η απάτη του εφημέριου (1782-1786), η ενθουσιώδης επιστολή στον βασιλέα για την ανακάλυψη (1793) και η αποκάλυψη της απάτης (1795)

Ο ΣΑΣΑ μεταφέρει αυτούσιο το κλίμα της εποχής με ατμοσφαιρικούς διαλόγους και απολαυστική πλοκή. Το μυθιστόρημα αναγνωρίζεται διεθνώς ως μεγάλο συγγραφικό έργο και μεταφέρεται στις κινηματογραφικές αίθουσες με επιτυχία.