Δήμητρα Παπαναστασοπούλου
Εκδόσεις 24γράμματα

Μέσα στη ροή του χρόνου η Ιστορία τροφοδότησε την λογοτεχνία και συνεχίζει να είναι πηγή έμπνευσης για πολλούς συγγραφείς οι οποίοι την μπλέκουν με τη μυθοπλασία αναφερόμενοι σε ιστορικά γεγονότα, δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο μια μαγική συνθήκη για την εύκολη εκμάθησή της.

Σε αυτή την κατηγορία λογοτεχνών ανήκει και η Δήμητρα Παπαναστασοπούλου η οποία -όντας θαυμάστριά της και δεινή μελετήτρια- την χρησιμοποιεί ως βασικό υλικό στη συγγραφή της.

Στο πρόσφατο βιβλίο της “Η φωτιά της ψυχής” στράφηκε στην “καυτή” ιστορία της Μέσης Ανατολής και στις “ωδίνες” της γέννησης των κρατών της περιοχής.
Ένα πολιτικά δύσκολο θέμα που αφορά το παλαιστινιακό, η εμφύλια σύρραξη στον Λίβανο, ο ρόλος των μεγάλων δυνάμεων στην περιοχή, η σκληρή καθημερινότητα που αποπνέει μυρωδιά θανάτου, οι άνθρωποι που παραπαίουν από τα διχαστικά πάθη και τα επικίνδυνα παιχνίδια της εκάστοτε εξουσίας, ζώντας αντιφατικά πότε μέρες πολέμου και πότε ειρήνης, είναι η μεγάλη εικόνα μέσα στην οποία τοποθετεί την ιστορία της.

Μία ταλαιπωρημένη περιοχή, αυτή του Λιβάνου, η οποία περνώντας από την οθωμανοκρατία στην επιρροή των σταυροφόρων και δημιουργώντας τη νέα πληθυσμιακή ομάδα των Μαρωνιτών που υπήρξαν το κόκκινο πανί για τους ντόπιους Δρούζους καθώς και οι αναταραχές και οι αγώνες που οδήγησαν στην σημερινή του μορφή είναι η περιοχή την οποία μετά από κοπιώδη έρευνα και από αληθινές μαρτυρίες μας παρουσιάζει.

Σε μια χώρα όπου κανείς δεν νιώθει ασφαλής μιας και τα όπλα χωρίς σοβαρό λόγο και αιτία, επικαλούμενα μόνο την θρησκευτική και πολιτική αντίθεση ξερνούν θάνατο, ζει και δραστηριοποιείται η βασική ηρωίδα της.

Πρόκειται για την οικογενειακή ιστορία της Λιντά, την οποία είχε την ευκαιρία να γνωρίσει δια ζώσης. Ήταν μία γυναίκα που έζησε το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα μία πολυτάραχη ζωή, ασυμβίβαστη με τα κοινωνικά στερεότυπα της εποχής, μορφωμένη, δυναμική, παθιασμένη και ακτιβίστρια.

Μία γυναίκα με ιστορία προγονική που ανάγεται πίσω στην τουρκοκρατούμενη Βέροια του 1906 και που συνεχίζεται με αλλεπάλληλες μετακινήσεις και παλινοστήσεις μεταξύ Θεσσαλονίκης, Παρισιού, Χαλέπ Βηρυτού, Κωνσταντινούπολης και τούμπαλιν.
Γεννήθηκε στη Συρία από Ελληνίδα μάνα και κοσμοπολίτη με ελληνικές καταβολές πατέρα. Γαλουχήθηκε από την μητέρα και την θεία της με την ελληνική κουλτούρα, ενώ από τον πατέρα της ήρθε σε επαφή με την υψηλή μόρφωση, την φιλοσοφία της ανατολής και αγάπησε τη λαχτάρα των μικρών λαών για έθνος και πατρίδα. Πολύ νωρίς κάνει την επιλογή της εντοπιότητάς της, νιώθει Σύρια.
Ονειρεύεται ότι όλα τα ποθούμενα για ένα λαό μπορούν να συμβούν αρκεί να υπάρχουν ενεργοί πολίτες που θα κινήσουν όλα εκείνα τα γρανάζια που θα φέρουν το δίκαιο και τον πολιτισμό στο έθνος τους, ακόμη και αν οι ίδιοι γεμίσουν τραύματα, ή χάσουν τη ζωή τους.
Η καταστροφή της Βηρυτού όμως από χέρια Συρίων τη γεμίζει ντροπή…

Μία γυναίκα που αναζητά την πηγή απ’ όπου θα αντλήσει η ίδια δύναμη για να συνεχίσει την προσπάθεια της εθνικής συμφιλίωσης Μουσουλμάνων και Χριστιανών…

Και… γιατί ο κόσμος δεν αδιαφορεί για τη θρησκεία του διπλανού του;

Μία γυναίκα με τρομακτική δύναμη και σθένος και με… “έναν δικό της εσωτερικό μηχανισμό που έθετε σε κίνηση τα νήματα της ζωής και την οδηγούσε από την αφάνεια του σκοταδιού του θανάτου στο φως της ζωής

Κι ο έρωτας; Αυτός ο δυνατός έρωτας της Λιντά για τον Δρούζο Καρίμ των μυστικών υπηρεσιών που γεννιέται μέσα στη φωτιά κι από φωτιά είναι φτιαγμένος; Κι αυτός, πάει χέρι χέρι με την αιωνιότητα και τον θάνατο.

Το μυθιστόρημα είναι πολυπρόσωπο με την αφήγηση να διατρέχει πολλές προσωπικές ιστορίες καλύπτοντας τρεις και παραπάνω γενιές και μεταφέροντας με δεξιοτεχνία το παρελθόν μέσα στο παρόν με το πρόσχημα των αναμνήσεων.

Θίγει θέματα σχέσεων μέσα στις οικογένειες όπως αυτές του παιδιού με τους γονείς – “η μαμά θεώρησε ότι έπρεπε να πάρουμε ελληνική εκπαίδευση και μας έστειλε στην αδελφή της. Αυτό δεν σημαίνει πως δεν μας θεωρεί παιδιά της…” – σκιαγραφεί τις σχέσεις των δύο φύλων μέσα στις δεκαετίες του προηγούμενου αιώνα αναδεικνύοντας με μαεστρία τη σιωπηρή λατρεία του Φιλίπ για τη Λιντά και το τραύμα της αδιέξοδης σχέσης καθώς και τον φλογισμένο έρωτα της Λιντά για τον Καρίμ.

Με αφήγηση ουδέτερη και ρεαλιστική και με ακροθιγή σχολιασμό αναδεικνύει τα σοβαρά, πολλές φορές αιματηρά πολιτικά γεγονότα στα οποία εμπλέκονται οι ήρωες είτε προσωπικά είτε ως απλοί παρατηρητές.
… μετά την περιήγηση στην Σατίλα, έναν από τους πιο πυκνοκατοικημένους και απομονωμένους παλαιστινιακούς καταυλισμούς, ανασαίνοντας την αποφορά της βρομιάς και αντικρίζοντας με ορθάνοιχτα μάτια την αθλιότητα σε όλα της τα πρόσωπα…“.

Στα χαλαρά ρομαντικά κεφάλαια του βιβλίου επιτρέπει στον λυρισμό να δώσει τον τόνο στα συναισθήματα. Σε άλλα σημεία η γρήγορη ροή της δράσης δίνει στον αναγνώστη την αίσθηση του πολιτικού θρίλερ.

Η συναρπαστική αφήγηση πότε τριτοπρόσωπη και πότε πρωτοπρόσωπη ως αναπόληση των ηρώων, καθιστά τον αναγνώστη συνοδοιπόρο και παρατηρητή στις καταστάσεις και τα γεγονότα που βίωσαν, στα κοινωνικοπολιτικά γεγονότα στα οποία υπήρξαν ενεργοί συμμέτοχοι ή απλώς μάρτυρες καθώς και στις στιγμές του εσωτερικού στοχασμού τους, στις πράξεις αλληλεγγύης αλλά και στη ματαίωση των ονείρων.

Με ένα κατατοπιστικό σημείωμα της συγγραφέως στο οποίο μας καταθέτει τις πηγές των πληροφοριών της για την Λιντά και με ένα υπέροχο, σχεδόν… βελούδινο στην αφή και την όψη εξώφυλλο, “η φωτιά της ψυχής” βάζει σοβαρή υποψηφιότητα στην λίστα των ιστορικών μυθιστορημάτων που πρέπει να διαβαστούν, ιδίως από τους λάτρεις του είδους.

◾ Βιογραφικό
Η Δήμητρα Παπαναστασοπούλου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Λάρισα. Σπούδασε στη Ρόδο (ΑΣΤΕΡ) και στη Θεσσαλονίκη (Ανωτάτη Βιομηχανική), όπου έμεινε και εργάστηκε για 20 χρόνια. Είναι παντρεμένη και ζει στην Αθήνα. Αρθρογραφεί σταθερά στα διαδικτυακά περιοδικά “The Mythologists”, “iporta.gr”, “Books & Style”. Πολλά από τα άρθρα της μπορείτε να τα βρείτε και στο προσωπικό της μπλoγκ: myownnovelsworld.blogspot.com.