Συγγραφέας του βιβλίου «Ονειρεύτηκα τη Διδώ» – Εκδόσεις «ΠΑΤΑΚΗ»
«Ε, ναι, ρε φίλε, αυτή ήταν η Διδώ! Μυρίζω το άρωμά της, ακούω το γέλιο της». Αυτό ήθελε να ακούσει η Λένα Διβάνη από τους αναγνώστες του βιβλίου της «Ονειρεύτηκα τη Διδώ» και όπως δηλώνει είναι πολύ χαρούμενη επειδή το άκουσε «Όχι από ένα, ούτε από δύο αλλά από τέσσερα άτομα πολύ κοντά στη Διδώ. Οι αναγνώστες που δεν τη γνώριζαν ήταν πιο εύκολο να πειστούν αλλά οι γνώριμοί της ήταν δύσκολος στόχος. Δεν γελιούνται αυτοί…». Η ιδέα για την ανάσταση της Διδώς Σωτηρίου στις ψυχές των Ελλήνων γεννήθηκε γύρω στο δύσκολο 2014, όταν η συγγραφέας αναζητούσε λίγο φρέσκο αέρα μέσα στο ζόφο της κρίσης. Κατάφερε να χάνεται πολλές ώρες της ημέρας μέσα στην αγρίως απίθανη ζωή της ηρωίδας της και να σημειώνει όσα της έλεγε «χαρτί και καλαμάρι (μερικά απ΄ αυτά γελώντας πονηρά, άλλα δακρύζοντας)» κι όλα τα κατέγραψα. Η Διδώ δεν κρυβόταν, ούτε ντρεπόταν για τίποτα – ήταν ανοιχτό βιβλίο!». Όπως λέει στο Vivlio-life η συγγραφέας «Ήθελα να τη ζωντανέψω και τη ζωντάνεψα. Χιλιάδες αναγνώστες ήδη την ξαναγάπησαν και δεν πρόκειται να την ξεχάσουν εύκολα. Δεν θέλω τίποτα άλλο».
Ο τίτλος του βιβλίου σας, κυριολεκτεί. Είχατε την τύχη να σας επισκεφθεί στον ύπνο σας η Διδώ Σωτηρίου και μάλιστα παραμονή της πιο σκοτεινής Πρωτοχρονιάς. Εκείνης του 2021. Ήταν η στιγμή που γεννήθηκε η ιδέα αυτού του βιβλίου;
Κάθε άλλο! Η ιδέα για την ανάσταση της Διδώς στις ψυχές των Ελλήνων γεννήθηκε γύρω στο 2014, όταν η δική μου ψυχή είχε μαυρίσει από το κοινωνικό ρήγμα και τον αλληλοσπαραγμό που είχε προκαλέσει η οικονομική κρίση. Έψαχνα προφανώς λίγο φως, ελπίδα, κουράγιο για να συνεχίσω και ήξερα πως αυτά τα πρόσφερε πάντα η Διδώ σε όποιον την πλησίαζε. Άρχισα λοιπόν αμέσως την έρευνα. Δεν ήθελα όμως να της γράψω ένα κανονικό, συνηθισμένο βιβλίο. Έψαχνα να βρω τη φόρμα που θα την έκανε να μιλάει στον αναγνώστη σαν να ήταν ζωντανή. Αυτή τη μαγική φόρμουλα ήρθε η Διδώ το 2021 και μου την αποκάλυψε. Μάλλον βαρέθηκε να με περιμένει και ανυπομονούσε να ξαναγεννηθεί!
«Γιατί, Διδώ μου, να σ’ το πω ανοιχτά, πάντα ήσουν για μένα το μέτρο της ζωής», γράφετε στο αντί προλόγου κείμενό σας. Είναι ολοφάνερο πως η Διδώ Σωτηρίου είναι το ίνδαλμά σας. Το γράφετε, άλλωστε, στο οπισθόφυλλο. Δώστε μας κάποιους λόγους που λειτούργησε ως πρότυπο για σας αυτή η σπουδαία γυναίκα.
Γιατί απλούστατα αν διαβάσετε το βιβλίο θα καταλάβετε ότι αυτή η γυναίκα τα είχε όλα: Εξυπνάδα, δίψα για μόρφωση και για περιπέτεια, αγάπη για τον άνθρωπο (και δη τον φτωχό και τον αδικημένο) άπλετη, κουράγιο, ταλέντα ποικίλα, κέφι τρελό, γοητεία ακαταμάχητη, και πάνω απ΄ όλα όρεξη για ζωή μέχρι την τελευταία της πνοή. Και όλα αυτά παρά το γεγονός ότι η ζωή την έστειλε καταμεσής όλων των καταστροφικών περιπετειών που πέρασε η Ελλάδα. Τις αντιμετώπισε όλες παλικαρίσια.
«Αν ήμουν γλύπτρια, θα σου είχα στήσει άγαλμα έξω από το σπίτι μου, με τον μπερέ σου και με τα όλα σου. Αφού όμως γεννήθηκα παραμυθού κι εσύ πρόλαβες και πέθανες πριν προλάβω να σε γνωρίσω, δεν είχα άλλον τρόπο να τιμήσω το πέρασμά σου απ’ τη γη». Ποιον τίτλο θα βάζατε στο πέρασμα της Διδώς Σωτηρίου από τη γη;
«Πάνω απ΄ όλα η ζωή!» (είναι ένα σύνθημα του Μάη του 68)
«Είχα ανάγκη, βλέπετε, μέσα στον ζόφο της κρίσης να ανασάνω λίγο φρέσκο αέρα», γράφετε για την εποχή που σχεδιάζατε το βιβλίο σας. Σας έδωσε η συγγραφή του τον φρέσκο αέρα που αποζητούσατε;
Ω ναι. Κάθε μέρα επί 8-9 μήνες καθόμουν στην καρέκλα του γραφείου μου, άνοιγα το λαπτοπ και χανόμουν μέσα στην αγρίως απίθανη ζωή της Διδώς που μοιάζει με χολιγουντιανή ταινία. Ούτε κορονοϊό σκεφτόμουνα, ούτε την κλεισούρα, τίποτα! Ταξίδευα στον χωροχρόνο!
Όταν φωνάξατε «Διδώ, έτοιμη; Πάμε!», σίγουρα είχατε καταλήξει σε ποια κεφάλαια της ζωής της θα δώσετε μεγαλύτερο βάρος. Υπάρχουν κομμάτια της που δεν αγγίξατε συγγραφικά;
Όλα μου τα είπε χαρτί και καλαμάρι (μερικά απ΄ αυτά γελώντας πονηρά, άλλα δακρύζοντας) κι όλα τα κατέγραψα. Η Διδώ δεν κρυβόταν, ούτε ντρεπόταν για τίποτα – ήταν ανοιχτό βιβλίο!
Μέσα σε τριακόσιες εβδομήντα δυο σελίδες κατορθώσατε να χωρέσετε τη ζωή μιας σημαντικής γυναίκας που διέσχισε ολόκληρο τον 20ο αιώνα. Πού στρέψατε την έρευνά σας ώστε να έχετε μια ολοκληρωμένη εικόνα της ηρωίδας σας;
Ξεσκόνισα τα πάντα όπως καταλαβαίνετε: τα βιβλία της, τις συνεντεύξεις της, τα πάντα. Πιο πολύ όμως βοήθεια πήρα από τα δύο πιο αγαπημένα της πρόσωπα εν ζωή: Τον ανιψιό της Νίκο Μπελογιάννη τζούνιορ, το παιδάκι της αδερφής της που μεγάλωσε η ίδια και την Άλκη Ζέη, ανιψιά του άντρα της Διδώς, του υπέροχου Πλάτωνα. Αυτοί μου εξομολογήθηκαν τις μικρές και τις απόκρυφες λεπτομέρειες που ολοκλήρωσαν την εικόνα της Διδώς μέσα μου.
Δίνετε σ’ εμάς τους αναγνώστες ένα σπουδαίο δώρο. Να διαβάσουμε όσα σας διηγήθηκε «με το νι και με το σίγμα της ζωής της που ήταν αγρίως απίθανη!». Ποια είναι εκείνα τα στοιχεία που κάνουν τη ζωή της Διδώς Σωτηρίου αγρίως απίθανη;
Η τρελή σύμπτωση ότι η Διδώ ήταν ασορτί με την Ελλάδα. Κάθε καταστροφή της χώρας έφερνε τη Διδώ στο προσκήνιο. Η μοναδική αυτή γυναίκα δεν φοβήθηκε, μπήκε σε όλες τις φωτιές με χαμόγελο, με κόκκινο μπερέ, άρωμα και αγωνιστική διάθεση. Έτσι έζησε μια ζωή σαν τρεις ταινίες του Χόλυγουντ: πολεμική περιπέτεια, δικαστικό δράμα, κατασκοπευτική αλλά και ερωτική ταινία. Δεν άφησε τίποτα έξω. Ρούφηξε τη ζωή με τα καλά της και τα κακά της σαν να ήταν χυμός ανανά!
Ίσως ο καλύτερος τρόπος για να μην ξεχάσουμε τη Διδώ Σωτηρίου είναι αυτό το βιβλίο. Αν μπορούσατε να τη ρωτούσατε πως της φάνηκε η φανταστική βιογραφία της, τι πιστεύετε πως θα απαντούσε;
Αν δεν ήμουν εγώ να σε ξυπνήσω ακόμα θα περιμέναμε να βρεις τη φόρμα άχρηστη! (και θα γελούσε γιατί ήταν μεγάλο πειραχτήρι)
«Ε, ναι, ρε φίλε, αυτή ήταν η Διδώ! Μυρίζω το άρωμά της, ακούω το γέλιο της». Αυτό θέλατε να ακούσετε από τους αναγνώστες της ιστορίας της ζωής της, όπως μας λέτε. Το ακούσατε;
Μα γι αυτό είμαι τόσο χαρούμενη. Το άκουσα όχι από ένα, ούτε από δύο αλλά από τέσσερα άτομα πολύ κοντά στη Διδώ. Οι αναγνώστες που δεν τη γνώριζαν ήταν πιο εύκολο να πειστούν αλλά οι γνώριμοί της ήταν δύσκολος στόχος. Δεν γελιούνται αυτοί…
- «Δεν είδα γύρω μου να σέβεται κανείς τον άνθρωπο. Είδα να σέβονται τον πλούτο, τη δύναμη, την εξουσία, τη μοχθηρία, την ατιμία». Πόσο επίκαιρα πιστεύετε πως είναι σήμερα τα λόγια της Διδώς Σωτηρίου, που έχουν χαρακτηριστεί και ως απόφθεγμά της;
Δυστυχώς τώρα είναι πιο επίκαιρα παρά ποτέ. Και πρέπει να σας πω πως το είχε προβλέψει πως ο 21ος αιώνας θα μας αλλάξει τα φώτα…
- «Άνθρωποι, έχετε γεια! Μη με ξεχάσετε». Πέντε σπουδαίες λέξεις για μια σπουδαία γυναίκα που θα μείνουν στο μυαλό κάθε αναγνώστη. Πώς νιώθετε τώρα που παραδώσατε τη συνομιλήτριά σας σε όλους εμάς; Σας λείπει;
Νιώθει γεμάτη και ικανοποιημένη που έκανα το καθήκον μου. Ήθελα να τη ζωντανέψω και τη ζωντάνεψα. Χιλιάδες αναγνώστες ήδη την ξαναγάπησαν και δεν πρόκειται να την ξεχάσουν εύκολα. Δεν θέλω τίποτα άλλο.
Λίγα λόγια για το βιβλίο
«Εγώ σ’ όλη μου τη ζωή πήγαινα ασορτί με την Ελλάδα. Δράμα αυτή; Δράμα κι εγώ. Αδύνατον να ξεσπάσει καταιγίδα στη χώρα και να μη βρεθώ στο κέντρο της εγώ».
Διδώ Σωτηρίου
Μέσα στον ζόφο των αλλεπάλληλων κρίσεων ένιωσα ξαφνικά την έντονη ανάγκη να ανασάνω λίγο φρέσκο αέρα, να αισιοδοξήσω. Αποφάσισα λοιπόν ότι είχε έρθει η ώρα να ξαναζωντανέψω το ίνδαλμά μου, τη Διδώ Σωτηρίου. Είναι άδικο να τη λησμονούν σιγά σιγά οι παλιότεροι και να την αγνοούν τελείως οι νεότεροι. Δεν υπήρχε άλλη σαν κι αυτή τη γυναίκα-πολεμίστρια του καλού που διέσχισε ολόκληρο τον 20ό αιώνα, βρέθηκε στο επίκεντρο κάθε ελληνικής τραγωδίας (από τη Μικρασιατική Καταστροφή μέχρι τη χούντα) και κατάφερε να δρασκελίσει όλα τα ερείπια φορώντας το αιώνιο χαμόγελό της, κόκκινο μπερέ, κολιέ και άρωμα. Άρχισα αμέσως την έρευνα (με αφορμή την οποία εν τέλει εμπνεύστηκα το βιβλίο Ζευγάρια που έγραψαν την ιστορία της Ελλάδας) και ευτυχώς, γιατί χάθηκαν εν τω μεταξύ η Άλκη Ζέη κι ο Νίκος Μπελογιάννης, οι μοναδικοί επιζώντες που την ήξεραν από την καλή και την ανάποδη.
Ελπίζω ότι έγραψα μια εντελώς υβριδική βιογραφία με τον χαρακτηριστικό τίτλο Ονειρεύτηκα τη Διδώ. Γιατί πράγματι την ονειρεύτηκα ολοζώντανη, ακαταπόνητη και γελαστή, όπως ήταν πάντα, να μου διηγείται με το νι και με το σίγμα τη ζωή της που ήταν αγρίως απίθανη!
Βιογραφικό
Η Λένα Διβάνη ήταν καθηγήτρια της Ιστορίας Εξωτερικής Πολιτικής στη Νομική Σχολή Αθηνών από το 1981 έως το 2022 που παραιτήθηκε. Έχει δημοσιεύσει πέντε ιστορικές μελέτες και πολλά άρθρα για τη σύγχρονη Ελλάδα και τη σχέση της με τις Μεγάλες Δυνάμεις αλλά και τους Βαλκάνιους γείτονές της, για τις μειονότητες και τον εθνικισμό στη ΝΑ. Ευρώπη. Παράλληλα έχει δημοσιεύσει ως λογοτέχνης δώδεκα μυθιστορήματα και συλλογές διηγημάτων, που έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και έχουν διασκευαστεί για την τηλεόραση, έναν συγκεντρωτικό τόμο με τα θεατρικά της έργα και τέσσερα παιδικά βιβλία. Έχει γράψει επίσης το σενάριο της σειράς ντοκιμαντέρ «Τα σύνορα της Ελλάδας», την οποία και παρουσίασε στο Cosmote History. Το βιβλίο της Ζευγάρια που έγραψαν την ιστορία της Ελλάδας (Εκδόσεις Πατάκη, 2019) διασκευάστηκε από την ίδια σε σειρά εννέα επεισοδίων που προβλήθηκαν επίσης από το Cosmote History το 2020. Από τις Εκδόσεις Πατάκη κυκλοφορούν επίσης τα βιβλία της Το πικρό ποτήρι: Ο Καποδίστριας, η Ρωξάνδρα και η Ελλάδα (2020) και Ονειρεύτηκα τη Διδώ (2022). Υπήρξε ιδρυτικό μέλος της Επιτροπής για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα και αντιπρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Βιβλίου και του Οργανισμού Συλλογικής Διαχείρισης Έργων Λόγου. Στις ελεύθερες ώρες της γυρίζει τον κόσμο με τα πόδια.
No comments!
There are no comments yet, but you can be first to comment this article.