Ποιητική Συλλογή «Μια λέξη στο χώμα» – Εκδόσεις Συρτάρι
Όταν η φιλοσοφία συναντά την ποίηση, τότε γράφονται στίχοι που προσπαθώντας να ερμηνεύσουν τον κόσμο μεταδίδουν εικόνες, σκέψεις, προβληματισμούς, με κοινό στόχο την αναζήτηση της αλήθειας. Αυτό ακριβώς κατάφερε με τη συλλογή του ο Χρίστος Σοροβέλης, σύμφωνα με τον οποίο «Ένας ποιητής είναι ένας μικρός φιλόσοφος κι αντίστροφα. Ο φιλόσοφος ψάχνει την αλήθεια, όπως κι ο ποιητής. Όταν νομίσουν πως την απέκτησαν ή την άγγιξαν, την αμφισβητούν κι επανέρχονται. Είναι μια αέναη προσπάθεια κι αναζήτηση». Τι είναι, όμως, ποίηση για εκείνον αφού συνηθίζεται να λέγεται πως δεν υπάρχει ένας ορισμός που να ικανοποιεί τους ποιητές; Όπως λέει στο Vivlio-life «Για μένα ποίηση είναι να προσπαθήσουμε να βρούμε τη χαμένη ισορροπία μας, τη μήτρα μας, την κρυψώνα όταν παίζαμε μικροί, να γίνουμε για λίγο αόρατοι, να πετάξουμε, να αισθανθούμε πόσο μικροί είμαστε αλλά και πόσο μεγάλοι μπορούμε να γίνουμε, εφόσον συνενωθούμε διά των κοινών προσδοκιών».
- «Μη με ξεχάσεις απόψε εκτός κι αν τα ποιήματα που διάβασες, σου είπαν την αλήθεια για μένα». Είναι η τελευταία πρόταση της συλλογής σας. Τι θέλετε να κρατήσουμε από αυτήν, μιας και απευθύνεται σ’ εμάς τους αναγνώστες;
Αρχικά θα ήθελα να σας εκφράσω τις ευχαριστίες μου για την τιμή να μου δώσετε βήμα μέσω της στήλης σας που προωθεί τη Λογοτεχνία, την Τέχνη, όπως και στον εκδοτικό οίκο Συρτάρι για την εμπιστοσύνη να είμαι μέλος αυτής της λογοτεχνικής οικογένειας. Η τελευταία ρήση της ποιητικής συλλογής δεν ήταν συνειδητή επιλογή, ήταν μια ονειροπόληση, ένα μήνυμα που ήρθε μες στην ψυχή μου ξημερώματα και μια φωνή με οδήγησε να αντιγράψω ακριβώς τη ρήση. Ωστόσο, αυτή η ρήση είναι, ενδεχομένως, το ποιητικό επισφράγισμα της συλλογής, με την έννοια πως θα ήθελα ο αναγνώστης, η αναγνώστρια να «ενωθεί» πνευματικά με τα ποιήματα, να θυμηθεί τα χαμένα του όνειρα, να ξαναθυμηθεί το αυθόρμητο, την παιδικότητα, να ακούσει τον άνεμο και να μη φοβάται, να ελπίζει στο ακατόρθωτο, κι αν αυτά επιτευχτούν μέσω της ποιητικής συλλογής, ας με ξεχάσει, ας ξεχάσει τον πομπό αυτής της ενέργειας. Ας φυτρωθεί ένας σπόρος μες στις ψυχές των αναγνωστών, αυτός είναι ο ποιητικός μου στόχος. - Δεν υπάρχει ένας ορισμός για την ποίηση που να ικανοποιεί τους ποιητές, αφού είναι δύσκολο να οριστεί και οι ορισμοί που υπάρχουν είναι ενδεικτικοί. Τι είναι για σας ποίηση;
Όπως σημειώνει ο ποιητής Μπωντλαίρ «σκοπός της ποίησης είναι αυστηρά κι απλά η ανθρώπινη λαχτάρα για κάποια ανώτερη ομορφιά». Για μένα ποίηση είναι να προσπαθήσουμε να βρούμε τη χαμένη ισορροπία μας, τη μήτρα μας, την κρυψώνα όταν παίζαμε μικροί, να γίνουμε για λίγο αόρατοι, να πετάξουμε, να αισθανθούμε πόσο μικροί είμαστε αλλά και πόσο μεγάλοι μπορούμε να γίνουμε, εφόσον συνενωθούμε διά των κοινών προσδοκιών. - Φιλοσοφία και ποίηση. Από τη μια οι σπουδές και από την άλλη οι λέξεις που άλλοτε ευωδιάζουν και άλλοτε προβληματίζουν, άλλοτε σχηματίζουν ομοιοκαταληξία και άλλοτε όχι. Είναι, πράγματι, δυο δρόμοι παράλληλοι; Ή μήπως είναι δυο δρόμοι που τέμνονται ιδανικά;
Σας ευχαριστώ ειλικρινά για την ερώτηση. Αυτό το ζήτημα με ταλάνιζε καθώς έγραφα την ποιητική συλλογή. Από μορφολογικής πλευράς η ποίηση δεν έχει τόσο ανάγκη από «τεχνάσματα», όσο από Αλήθεια. Θεωρώ πως η ποίηση αγγίζει τη φιλοσοφία κι αντίστροφα. Οι Προσωκρατικοί ασχολήθηκαν με τη φιλοσοφία λόγω της περιέργειας, επινόησαν έννοιες, ιδέες, για να αποδώσουν τις σκέψεις τους, να προσπαθήσουν να ερμηνεύσουν τον κόσμο· αντίστοιχα κι η ειλικρινής ποίηση επινοεί, μεταδίδει εικόνες, σκέψεις, προβληματισμούς, προσπαθεί να αντιληφθεί τη μοναδικότητα, χωρίς απαραίτητα να δίνει λύσεις ή κατευθύνσεις, αφού αυτό εναπόκειται στους αναγνώστες. - Ποια κοινά στοιχεία αναγνωρίζετε ανάμεσα στον ποιητή και εκείνον που αναζητά απαντήσεις σε μεγάλα ερωτήματα της ζωής μέσω των σπουδών Φιλοσοφίας;
Ένας ποιητής είναι ένας μικρός φιλόσοφος κι αντίστροφα. Ο φιλόσοφος ψάχνει την αλήθεια, όπως κι ο ποιητής. Όταν νομίσουν πως την απέκτησαν ή την άγγιξαν, την αμφισβητούν κι επανέρχονται. Είναι μια αέναη προσπάθεια κι αναζήτηση. - Είναι πολλοί εκείνοι που αποφεύγουν να διαβάσουν ποίηση επειδή δεν είναι κατανοητή. Τι τους απαντάτε;
Η ποίηση οφείλει να διευκολύνει τον αναγνώστη να επικοινωνήσει μαζί της, να βρεθεί μια γέφυρα αισθητικής, για να κολυμπήσει μέσα της ο αναγνώστης. Ο άνθρωπος που δεν διαβάζει Λογοτεχνία είναι μισός άνθρωπος. Δεν θα νιώσει ποτέ τη χαρά να «συνομιλήσει» μέσω ενός ποιήματος ή ενός πεζού με τις αντίστοιχες μύχιες σκέψεις εκατομμύριων ανθρώπων που διαβάζουν, να νιώσει ερεθίσματα τα οποία ή αγνοούσε ή τα έκρυβε. Προφανώς, δεν είναι δυνατό να επιβληθεί η μελέτη, η ανάγνωση της Ποίησης, εφόσον απουσιάζει η ανθρώπινη εσωτερική προδιάθεση. Η Ποίηση είναι πάντα έτοιμη να αγκαλιάσει τον άνθρωπο, αρκεί κι αυτός να την αγγίξει. - Αν υποθέσουμε πως είχε δίκιο ο γάλλος γνωμικογράφος Ζουμπέρ, ότι δε θα βρεις την ποίηση πουθενά, αν δεν κουβαλάς λίγη μαζί σου, εσείς πότε αντιληφθήκατε πως κουβαλάτε λίγη ποίηση μαζί σας;
Πιστεύω πως ο κάθε άνθρωπος κρύβει την ποίηση μέσα του: η μάνα που γεννά είναι μια ποιήτρια, διότι δημιούργησε μια ζωή, ο πατέρας που δακρύζει από χαρά είναι ποιητής, διότι ένιωσε το θαύμα, ένα μικρό παιδί που αγγίζει τα πράγματα, για να τα νιώσει, είναι ένας μικρός ποιητής που αναζητά τον εξωτερικό του κόσμο, ένας απελπισμένος άνεργος που αντικρίζει τον ουρανό και χαμογελά, έχει πλάσει μια ποιητική εικόνα άθελά του. Αν πειστώ πως «κουβαλώ», έστω λίγη ποίηση, όπως σημειώνει ο γάλλος γνωμικογράφος Ζουμπέρ, τότε το βάρος είναι αβάσταχτο κι ίσως ανυπόφορο. Θέλω να έχω την αίσθηση πως η ποίηση είναι μια αόρατη μούσα που με επισκέπτεται, όταν γνωρίζει πως δεν θα την προδώσω. - Υπάρχει ποίημα με τον τίτλο που επιλέξατε για κύριο τίτλο της συλλογής σας και βρίσκεται στη σελίδα 15. Εσείς τολμήσατε κάπου κάποτε να χαράξετε «Μια λέξη στο χώμα», πριν συγχωρέσετε τους φίλους σας που δεν το έκαναν, όπως γράφετε;
Όμορφη ερώτηση. Ναι, έχω τολμήσει να χαράξω «Μια λέξη στο χώμα», όπως είναι ο ομώνυμος τίτλος της ποιητικής συλλογής. Μέσα από την επαγγελματική και κοινωνική μου στάση, ευελπιστώ να έχω χαράξει λέξεις ή δρόμους που σηματοδοτούν έναν αυθεντικό, καθαρό ουρανό που οδηγούν στο λεγόμενο ουτοπικό, δηλαδή στο ρεαλιστικό. Να μην πεθάνουμε ζωντανοί. Θα ήθελα κι οι φίλοι να χαράξουν δρόμους ή λέξεις που να συνομιλούν με τους δικούς μου ή να τους αμφισβητούν με γνώμονα την ειλικρίνεια. - Αφιερώνετε το ποίημα «Πάσχα 2019», στη Μαρία του Κρατικού Νοσοκομείου της Νίκαιας που αγωνιζόταν στο κρεβάτι του πόνου «να μην πετάξει η ψυχή της». Πόσο εύκολα οι λέξεις έγιναν ποίημα εκείνη τη δύσκολη μέρα;
Είναι πράγματι μια αληθινή εικόνα. Η μητέρα μου, η Πολυδώρα, είχε εισαχθεί στο Κρατικό Νικαίας κι απέναντί της βρισκόταν ένα νέο κορίτσι, σχεδόν ετοιμοθάνατο. Οι λέξεις σαν να πέταξαν στο χαρτί, καθώς το αντίκρισα, σαν να ήταν μπροστά μου η προαιώνια λύπη κι αναζητούσε ένα χάδι, έστω ψεύτικο, πριν πετάξει η ψυχή της όμορφης νέας. - Συνήθως η ποίηση υμνεί τον έρωτα. Στη συλλογή σας, ωστόσο, ο έρωτας κρύβεται μέσα σε λέξεις κάποιων στίχων και όχι σε ποίημα. Είναι πιο εύκολη για σας αυτή η προσέγγιση του υπέροχου συναισθήματος;
Ο έρωτας προσδίδει τη ζωή ένα εσωτερικό φως, κι αυτό το φως είναι μοχλός δημιουργίας αλλά κι ένα στρατί έμπνευσης με σκοπό να ξεκινήσει ο κάθε άνθρωπος, να τολμήσει, να ονειρευτεί, να ξεγυμνωθεί από το Εγώ του και να προσπαθήσει να πλάσει έναν κόσμο, έστω έναν μικρόκοσμο, που θα είναι ονειρεμένος. Αν όλοι οι άνθρωποι που νιώθουν ερωτευμένοι, είτε με έναν ή μια σύντροφο, είτε μ’ έναν ιερό σκοπό, πλάσουν αντίστοιχους μικρόκοσμους, αυτό σημαίνει πως θα δημιουργηθεί ένας μεγαλόκοσμος γεμάτος έρωτα, δηλαδή γεμάτος αλληλεγγύη, τρυφερότητα, στοργή, εμπιστοσύνη. Κατ’ αυτόν τον τρόπο προσεγγίζω ποιητικά αυτό το συναίσθημα. - Τα περισσότερα ποιήματα της συλλογής σας είναι μεγάλα κι έχουν τίτλο. Υπάρχει ένα που είναι “άτιτλο” και πολύ μικρό:
Μικρά όνειρα,
παιδιά αγέννητα,
παραπονεμένα,
σε έρημα κλειστά κελιά.
Μιλήστε μας για τη σκέψη που γέννησε το “άτιτλο” ποίημά σας.
Το άτιτλο είναι μια ποιητική έμπνευση που με ταλάνιζε πολλά χρόνια, ίσως από τα παιδικά μου χρόνια. Αποτυπώνει τα ακυρωμένα όνειρα, τις χαμένες προσδοκίες, τον φόβο να αποδράσουμε από οτιδήποτε πληγώνει, τα Όχι που δεν τολμήσαμε να εκφράσουμε, τα Ναι που είπαμε λόγω της συνήθειας ή της κοινωνικής σύμβασης. Κι αυτά τα όνειρα μας κοιτούν παραπονεμένα, σε έρημα κλειστά κελιά.
Σας ευχαριστώ θερμά για την ξεχωριστή συνέντευξη. Ήταν χαρά και τιμή μου!
Από τη συλλογή
ΑΤΙΤΛΟ
Μισά όνειρα,
παιδιά αγέννητα,
παραπονεμένα,
σε έρημα κλειστά κελιά.
Βιογραφικό
Ο Χρίστος Γρ. Σοροβέλης γεννήθηκε το 1973 στο Αγράμπελο Ξηρομέρου Αιτωλ/νίας και ζει στην Αθήνα. Είναι πτυχιούχος του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών του τμήματος της Φιλοσοφικής Σχολής. Ασχολείται με τη διδασκαλία – μελέτη της Ελληνικής Ποίησης, καθώς και με τη διδασκαλία και την έρευνα της Ελληνικής και Ευρωπαϊκής Φιλοσοφίας. Είναι συντάκτης πανεπιστημιακών σημειώσεων του Ανοιχτού Πανεπιστημίου. Η πρώτη του παρουσία στα Ελληνικά Γράμματα είναι με την Ποιητική Συλλογή «Υπάρχω, αν και δεν με γνωρίζουν» από τις Εκδόσεις Σόκολη.
No comments!
There are no comments yet, but you can be first to comment this article.