“Der Reisende” (ULRICH ALEXANDER BOSCHWITZ)

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ: ΚΛΕΙΔΑΡΙΘΜΟΣ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΜΑΡΙΑ ΑΓΓΕΛΙΔΟΥ(Maria Angelidou)

Από το πρώτο του μυθιστόρημα το 1937, το ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΣΤΟ ΠΕΡΙΘΩΡΙΟ ξεχωρίζει στη συγγραφική σκακιέρα ο Μπόσβιτς σε ηλικία μόλις 22 ετών. Μετά δύο χρόνια, διωγμένος από την πατρίδα του, γράφει το δεύτερο και τελευταίο του μυθιστόρημα, Ο ΤΑΞΙΔΙΩΤΗΣ.

Περνούν πολλά χρόνια μετά τον θάνατο του μέχρι να βρεθεί το χειρόγραφο, να γίνει η επιμέλεια και να εκδοθεί, τοποθετώντας τον δημιουργό του στο πάνθεον της λογοτεχνίας.

Ο Γερμανοεβραίος συγγραφέας γεννήθηκε στο Βερολίνο το 1915 από εύπορη οικογένεια. Σπουδάζει στη Σορβόνη όταν η οικογένεια του απελαύνεται και αναγκάζεται σε αλλεπάλληλες μετακινήσεις. Το 1942 του επιτρέπεται η επιστροφή στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά,κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, το πλοίο στο οποίο επέβαινε τορπιλίστηκε και βυθίστηκε, με αποτέλεσμα ο Μπόσβιτς να βρει τραγικό θάνατο σε ηλικία 27 ετών.

Το μυθιστόρημα του Ο ΤΑΞΙΔΙΩΤΗΣ έχει κέντρο βάρους τη συγκλονιστική μαρτυρία των δραματικών διώξεων που υφίστανται οι Εβραίοι στη Γερμανία με την κορύφωση τους τη νύχτα της 9ης προς τη 10η Νοεμβρίου 1938, τη γνωστή ως Νύχτα των Κρυστάλλων, και αποτελεί ένα ιστορικό ντοκουμέντο. Η μυθοπλασία είναι καθαρά ανθρωποκεντρική και προβάλλεται μπροστά από το συγκεκριμένο ιστορικό φόντο.

Ρυθμιστής της γραφής του Μπόσβιτς είναι η συλλογή ιστοριών από την προσωπική περιπέτεια της οικογενείας του και τις μαρτυρίες συμπατριωτών του. Με πρωτοφανή ωριμότητα για την ηλικία του ολοκληρώνει μία τριτοπρόσωπη μυθιστορία, η οποία μεταφράζεται λογοτεχνικά από τη Μαρία Αγγελίδου, μεταγγίζοντας συγκλονιστικά στον αναγνώστη την αγωνία και την απελπισία του μυθιστορηματικού ήρωα, ο οποίος βρίσκεται σε μία ψυχολογική τροχιά περιδίνησης αντιμετωπίζοντας ένα προσωπικό και οικογενειακό αδιέξοδο.

Ο Ότο Ζίλμπερμαν είναι ένας ευκατάστατος Γερμανοεβραίος με ανεπτυγμένη επιχειρηματική δραστηριότητα.

Ευυπόληπτος και νομοταγής πολίτης αισθάνεται ασφάλεια στο Βερολίνο όπου ζει με τη Γερμανίδα σύζυγο του και, ανυποψίαστος, θεωρεί ότι κανείς δεν μπορεί ποτέ να του προσάψει το παραμικρό παράπτωμα.

Πάρα ταύτα, έρχεται μόνο μία στιγμή που μπορεί να ανατρέψει τα δεδομένα και να μετατρέψει την ήρεμη καθημερινότητα σε τραγωδία. Φρικτά γεγονότα ξεσπούν και ο διωγμός των Εβραίων είναι ανελέητος. Ο Ζίλμπερμαν ξαφνιάζεται από το απρόοπτο γεγονός και εκτίθεται εντελώς απροετοίμαστος για κάθε εκκρεμότητα που πρέπει να διευθετηθεί.

Παλιοί φίλοι και στενοί συνεργάτες του αλλάζουν αυτόματα συμπεριφορά και, εκμεταλλευόμενοι τη νέα συνθήκη, μεταχειρίζονται αθέμιτα μέσα και μηχανεύονται εκβιασμούς. Απειλές εκστομίζονται.

➖”Εσείς έχετε πιό κοφτερά μυαλά, εμείς έχουμε πιό γερές γροθιέςκι είμαστε και περισσότεροι“.

Στον απόηχο του Μεγάλου Πολέμου, η ειρήνη αποδεικνύεται επίπλαστη σε έναν τόπο όπου ο φασισμός δεν αχνοφαίνεται απλά, αλλά επιβάλλεται. Στον Μεγάλο Πόλεμο ο Ζίλμπερμαν ήταν με πολλούς εναντίον πολλών. Τώρα μόνος του αγωνίζεται να αποφύγει τη σύλληψη και να αποδράσει διαφεύγοντας σε μία γειτονική χώρα.

Περνάει μέρες ταξιδεύοντας ασταμάτητα χωρίς ουσιαστικό προορισμό ανασύροντας μνήμες από τη ζωή του στο παρελθόν. Ένα ατέρμονο “πήγαινε-έλα” από σταθμούς τρένων, σε αποβάθρες και βαγόνια και πίσω σε εστιατόρια και φθηνές πανσιόν.

➖”Πουθενά δεν πάω”. “Απλά ταξιδεύω“.

Συναναστρέφεται αγνώστους που συναντά τυχαία στις περιπλανήσεις του και τους οποίους δεν παύει να υποψιάζεται με την ανασφάλεια να τον κυριεύει. Επιστρατεύει κάθε λογική σκέψη που διατείνεται ότι κατέχει ακόμα στην αναζήτηση σωτηρίας.

Δίνει υποσχέσεις στον εαυτό του σε μία προσπάθεια να τον εμψυχώσει και συνεχίσει να ζει κόντρα στην αποκαρδιωτική κατάσταση που έχει περιέλθει και που, με γρήγορους ρυθμούς, η ανησυχία κορυφώνεται ανεξέλεγκτα και ο φόβος μεταλλάσσεται σε απόγνωση και τρόμο.

Η ταπείνωση και ο προγραμματισμένος αφανισμός του έχουν προσωποποιηθεί στον εχθρό που τον απειλεί ευθέως με μία μη αναστρέψιμη πορεία προς έναν αναπόφευκτο τερματισμό…

Ποιός είναι ο ορισμός της ανθρώπινης αντοχής; Ποιό το όριο στη ψυχική δύναμη, στο σθένος της αντιμετώπισης αντίξοων καταστάσεων;

➖”Η παλιά μου ζωή, η κανονική μου ζωή, αυτή βρίσκεται ακόμα μέσα μου. Μ’ όλα τούτα δεν ξέρω πώς ν’ αντιδράσω. Ήμουν ελεύθερος άνθρωπος“.