“Le Paquebot” Pierre Assouline (Πιερ Ασσουλίν)

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΟΛΙΣ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ και ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ : ΜΑΡΙΑΝΘΗ ΠΑΣΧΟΥ

Σκουπίζει ένα δάκρυ στα κρυφά” κατά την επιστροφή του, έχοντας βιώσει κατάσαρκα το τραγικό ναυάγιο του υπερωκεανίου, ο πρωταγωνιστής του μυθιστορήματος. Σαν άλλος Οδυσσέας που επιστρέφει ρακένδυτος από την πολυετή περιπλάνηση του, αλλά χωρίς να τον περιμένει ο πιστός του σκύλος, ο Άργος, ούτε ο Εύμαιος που φροντίζει για τη διατήρηση της περιουσίας του μυθικού βασιλιά…

Ο Πιερ Ασσουλίν, άλλη μία φορά, αναπτύσσει την ιστορία του βασιζόμενος σε ένα πραγματικό γεγονός και το μετατρέπει αλληγορικά σε ένα εκπληκτικό έργο. Μεταφέρει τον αναγνώστη μυθιστορηματικά στην υπαρκτή ιστορία του υπερωκεανίου, το “Ζορζ Φιλιππάρ“, που βυθίστηκε ανοικτά του Άντεν, στην είσοδο της Ερυθράς Θάλασσας κατά την επιστροφή του από το παρθενικό του ταξίδι το 1932, είκοσι χρόνια μετά τη βύθιση του Τιτανικού. Έχουν προηγηθεί τα συνεχή βραχυκυκλώματα στις ηλεκτρικές εγκαταστάσεις που αγνοούνται κατά το ταξίδι, με το μοιραίο αποτέλεσμα.

Το πολυτελές κρουαζιερόπλοιο αποπλέει από τη Μασσαλία για τη Γιοκοχάμα για το παρθενικό ταξίδι των 18.000 χιλιομέτρων. Είναι το νεότευκτο “καμάρι” της Γαλλικής ναυσιπλοΐας και η υπερατλαντική του κρουαζιέρα αναμένεται να είναι ένας τόπος κοσμικής συνάθροισης, εργαλείο επίδειξης ισχύος και πολιτιστικής προβολής για τον πλοιοκτήτη.

Το ενδιαφέρον συγκεντρώνεται στους χώρους της πρώτης θέσης που κατακλύζονται από αστούς διαφορετικών εθνοτήτων, που ανήκουν στις υψηλότερες βαθμίδες της κοινωνικής κλίμακας. Όλοι περιβάλλονται από μία αίσθηση ενός αέναου παρόντος, με τη ρευστότητα του χρόνου να σαρώνει τη γνωστή μέχρι τώρα καθημερινότητα.

Ο πολυήμερος αποκλεισμός πάνω στο πλοίο, αφημένο στην απεραντοσύνη του ωκεανού, περιτριγυρισμένο από το υγρό στοιχείο όπου η βαρύτητα χάνει τη δύναμη της, επιδρά στην ψυχολογία των επιβαινόντων και τους απελευθερώνει.

Ο Πιερ Ασσουλίν αναπαριστά θεατρικά την ατμόσφαιρα του πραγματικού πλοίου και φιλοτεχνεί το πορτρέτο του βασικού χαρακτήρα στο επινοημένο πρόσωπο του Γάλλου Ζακ-Μαρί Μποέρ, ο οποίος είναι η αφηγηματική φωνή του μυθιστορήματος. Είναι ο φανατικός βιβλιόφιλος, ο βιβλιοπώλης και συλλέκτης σπάνιων εκδόσεων, ένα βαθιά καλλιεργημένο άτομο, με ευελιξία στην ανάπτυξη συλλογισμών και τη διατύπωση σκέψεων. Διαβάζει το “ΜΑΓΙΚΟ ΒΟΥΝΟ” του Τόμας Μαν, όταν επιθυμεί να απομονωθεί στο κατάστρωμα, γνωρίζοντας καλά ότι κανείς δεν ενοχλεί εκείνον που διαβάζει…

Η μονοτονία του ταξιδιού, πριν μετατραπεί σε πλήξη, ενεργοποιεί τον Ζακ-Μαρί Μποέρ να αρχίσει το παιγνίδι της παρατήρησης των συνοδοιπόρων του, της προσέγγισης γνωριμιών και της ανάλυσης χαρακτήρων. Προικισμένος με πνευματική καλλιέργεια, ισχυρό ένστικτο και αλάνθαστη διαίσθηση, αντιπαραβάλλει τα πρόσωπα που συνδιαλέγεται με μυθιστορηματικούς χαρακτήρες της τέχνης.

Στη φυσιογνωμία του καθενός καθρεφτίζεται η ψυχοσύνθεση του, όπως θυμάται να έχει διαβάσει ο ίδιος στον Καντίν του Βολταίρου.

Η πρόταση του να ανοίξουν έναν σταθερό κύκλο συζητήσεων στη Γαλλική Γλώσσα, αφού βρίσκονται σε Γαλλική επικράτεια, στο καπνιστήριο του υπερωκεανίου, με γνώμονα την πηγή πλούτου από την ανταλλαγή σκέψεων, έχει απήχηση σε πολλούς από τους ετερόκλητους επιβάτες.

Τις μεταξύ τους ανάλαφρες συζητήσεις διαδέχονται αρχικά οι σπουδαιοφανείς συνομιλίες με τις πολιτικές διαφωνίες, με τους Γερμανούς ταξιδευτές να έχουν τον πρώτο λόγο και οι οποίες αναπόφευκτα καταλήγουν σε εντάσεις και συγκρούσεις.

Είναι η εποχή του μεσοπολέμου που πληθαίνουν οι ενδείξεις μιας επικείμενης αναταραχής με την κυριαρχία του Χίτλερ, του Γερμανού αυτού αριβίστα που εκπέμπει μαγνητισμό σε πολλούς πατριώτες του με την ακτιβιστική φρενίτιδα, και προξενεί διεθνή αναστάτωση στους υπόλοιπους πληθυσμούς.

➖”Οδεύουμε ολοταχώς στον γκρεμό, χωρίς να μας συγκρατεί τίποτα από τη συντριβή“.

Το συναρπαστικό “ΥΠΕΡΩΚΕΑΝΙΟ” είναι χωρισμένο σε δύο κυρία μέρη:

Πηγαιμός” και “Ερχομός“. Ο ημερολογιακός σχηματισμός της καταγραφής των συμβάντων είναι πλούσιος σε γλωσσική ευφυΐα με αναφορές από τον Μαρσέλ Προυστ έως τον Πλάτωνα.

Το μυθιστόρημα είναι ένα πολυεπίπεδο, μαγευτικό αριστούργημα με στοχαστικούς διαλόγους και συνειρμικούς συλλογισμούς. Είναι το “μαγικό βουνό” του εμπνευσμένου μυθιστοριογράφου, για το οποίο αξίζει να μνημονευθεί η μεταφραστική ικανότητα από τη Γαλλική Γλώσσα της Μαριάνθης Πάσχου.

➖”Ο κάθε μυθιστοριογράφος ζει δια πληρεξουσίων σε παράλληλα σύμπαντα. Είναι εκτός χρόνου. Με το που προσγειώνεται όμως και πάλι στη γη, γίνεται δέσμιος της διαύγειας του“.

(Με βαθύτατη θλίψη αναφέρουμε την αναχώρηση πριν μερικούς μήνες από αυτή την επίγεια ζωή της αξιόλογης Μαριάνθης Πάσχου.)

Ο Πιερ Ασσουλίν γεννήθηκε το 1953 στην Καζαμπλάνκα.

Είναι κριτικός βιβλίου, διδάσκει στο Ινστιτούτο Πολιτικών Επιστημών του Παρισιού και είναι μέλος της κριτικής επιτροπής του βραβείου Goncourt.

Έχει τιμηθεί, μεταξύ άλλων, με το Βραβείο Δοκιμίου της Γαλλικής Ακαδημίας και το Βραβείο Γαλλικής Γλώσσας.

Έχει εκδώσει δοκίμια, βιογραφίες, έρευνες και συνεντεύξεις.

Από τις εκδόσεις “Πόλις” έχουν κυκλοφορήσει επίσης τα βιβλία του:

✔️Ξενοδοχείο Lutetia (Βραβείο Maison de la Presse)

✔️Το ΠΟΡΤΡΕΤΟ

✔️Οι προσκεκλημένοι

✔️Οι βίοι του Ιωβ (Βραβείο Méditerranée και Βραβείο Prince – Pierre-de-Monaco)

✔️Ένας πύργος στη Γερμανία – Ζιγκμαρίνγκεν (Βραβείο της Έκθεσης Βιβλίου της Γενεύης)

✔️Γκόλεμ (Βραβείο Cabourg)

✔️ΤΟ ΥΠΕΡΩΚΕΑΝΙΟ