DAYS OF ASTONISHING BRIGHTNESS

ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ

Άαρον Άππελφελντ Aharon Appelfeld (1932 – 2018)

Εκδόσεις: ΑΓΡΑ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΕΒΡΑΙΚΑ: ΜΑΓΚΥ ΚΟΕΝ Maggie Cohen

◼️Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Έργου Ξένης Λογοτεχνίας στην Ελληνική Γλώσσα 2002

◼️ΒΡΑΒΕΙΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ 2023 (ΧΑΡΤΗΣ 64 – ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2024) για τη μετάφραση από τα Εβραϊκά του βιβλίου

ΜΕΡΕΣ ΘΑΥΜΑΣΤΗΣ ΔΙΑΥΓΕΙΑΣ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΓΡΑ

Διαθέτοντας τα χαρακτηριστικά του μεγάλου δημιουργού, ξεχωρίζει στο λογοτεχνικό χώρο ο Άαρον Άππελφελντ, Εβραϊκής καταγωγής, ο οποίος γεννιέται το 1932 στο Τσέρνοβιτς της τότε Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας, της μετέπειτα Ρωσίας. Στη στοργική και εύπορη οικογένειά του συνηθίζεται να μιλούν τη Γερμανική γλώσσα, ενώ οι παππούδες στο χωριό τα γίντις.

Η μητέρα του εκτελείται μαζί με πολλούς άλλους Εβραίους κατά την εισβολή των Γερμανών το 1940 και εκείνος με τον πατέρα του εκτοπίζονται σε στρατόπεδο συγκέντρωσης. Στην ηλικία μόλις οκτώ ετών καταφέρνει να αποδράσει και οι Ουκρανικές στέπες και τα Καρπάθια όρη είναι τα μέρη που περιπλανιέται. Με μόνη συντροφιά τη σιωπή του σε έναν αγώνα επιβίωσης και καχυποψίας για τους ανθρώπους που εμφανίζονται μπροστά του απρόβλεπτοι, θα καταλήξει το 1946 στο άγνωστο για εκείνον Ισραήλ, επαναπροσδιορίζοντας την ταυτότητα του.

Με αναμμένη τη σπίθα για μόρφωση, διδάσκεται την Εβραϊκή γλώσσα – την “υιοθετημένη μητρική του γλώσσα”. Ακολουθεί η στρατιωτική θητεία και οι σπουδές στο Πανεπιστήμιο και από τα τέλη του 1950 στρέφεται στη λογοτεχνία συγγράφοντας περισσότερα από σαράντα έργα, μυθιστορήματα και συλλογές ποιημάτων.

Ο Φίλιπ Ρόθ είναι ένας από τους σημαντικούς λογοτέχνες ο οποίος αναπτύσσει στενή φιλία με τον Άππελφελντ και τον κάνει χαρακτήρα στο μυθιστόρημα του “Επιχείρηση Σάϋλοκ“.

Η συνάντηση του Άππελφελντ με τον αργότερα νομπελίστα Σμούελ Αγκνον είναι επίσης καθοριστική στη ζωή του.

➖”Το γράψιμο με έβγαλε από τα βάθη της απελπισίας. Είναι το θεμέλιο πάνω στο οποίο ξαναέχτισα τη ζωή μου“.

Στο αυτοβιογραφικό του έργο ΙΣΤΟΡΙΑ ΜΙΑΣ ΖΩΗΣ ο συγγραφέας καταθέτει προσωπικές μαρτυρίες από την περιπέτεια της ζωής του, όπως αυτές καταγράφονται από το ίδιον μέσα από το ιδιότυπο ημερολόγιο του, σε μία “πάλη που παίρνουν μέρος όλες οι συνιστώσες της ψυχής“.

Στο βιβλίο του ΗΜΕΡΕΣ ΘΑΥΜΑΣΤΗΣ ΔΙΑΥΓΕΙΑΣ ο αναγνώστης γνωρίζει τη βιωματική διαδρομή του ήρωα του, του Τέο Κόρνφελντ, τις ημέρες που ακολουθούν μετά την απελευθέρωση του το 1945 από το στρατόπεδο οκτώ – ο αριθμός που προσδιορίζει τη φυλακή του και την ηλικία του την εποχή της απόδρασης.

Ακολουθεί έναν δρόμο με τις αναμνήσεις να τον συντροφεύουν στα οράματα και στα όνειρα του κατά την επανένταξη του στην πραγματική ζωή.

Όταν ο Τέο συνειδητοποιεί ότι οι δεσμοφύλακες έχουν εξαφανιστεί και η πύλη του στρατοπέδου είναι ανοικτή, μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ξεχύνεται με λαχτάρα στην αναζήτηση της κατεύθυνσης που οδηγεί στο σπίτι του. Διασχίζει χέρσα χωράφια διάσπαρτα με εγκαταλελειμμένα ίχνη της πολεμικής μηχανής, θλιβερά απομεινάρια που “χάσκουν σαν με έκφραση άδοξου θανάτου“, μέχρι να βρεθεί σε καταπράσινους αγρούς και να συναντήσει αλληλέγγυους ανθρώπους.

Ο απελευθερωμένος κρατούμενος φαίνεται να επιστρέφει στο φως και στη ζωή μεταφορικά και κυριολεκτικά, σε έναν αέρα που έχει μία γλυκιά γεύση.

➖”Τα χρόνια του πολέμου, η πείνα και η καταναγκαστική εργασία είχαν απωθήσει ετούτες τις φωτεινές εικόνες στα βάθη της ψυχής του. Και τώρα, στεκόταν μαρμαρωμένος μπρος στο θέαμα του εγκαταλελειμμένου παρεκκλησιού“.

Οι νέες εικόνες που αντικρίζει στην περιήγηση του ενεργοποιούν συνειρμούς από την παιδική του ηλικία, από μέρη που συνήθιζε να πηγαίνει με τη μητέρα του, όπως τα παρεκκλήσια.

Οι μνήμες που έχουν μείνει αποκοιμισμένες τα χρόνια του εγκλεισμού αναδύονται τώρα και τον κυριεύουν σε μία ανάγκη συμφιλίωσης του παρόντος χρόνου με το παρελθόν.

Μια αναπάντεχη συνάντηση γίνεται η γέφυρα που τον συνδέει νοερά με τους γονείς του, και με λυμένες κάποιες απορίες, τους κατανοεί και συμφιλιώνεται μαζί τους, αν και είναι πλέον απόντες.

Αρθρώνεται ένας τριτοπρόσωπος λόγος απλός και γλυκός, χωρίς υπερβολές ή φλυαρίες, και ένα ύφος νοσταλγικό και συγκινητικό με την περιγραφή της ζωής που ξεφεύγει από την παρένθεση της αιχμαλωσίας και ανοίγεται σε έναν αγώνα προσαρμογής και χαρτογράφησης νέων δεδομένων.

Η θαυμαστή διαύγεια, η καθαρότητα του νου, ανόθευτη, φωτίζει τους χώρους και τους ανθρώπους στο νέο περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από ενσυναίσθηση, αλληλεγγύη και αλτρουισμό, καθώς η ομαδική ζωή στην κοινότητα του στρατοπέδου έχει αναπτύξει την αδελφικότητα μεταξύ των κρατουμένων.

Η Μάγκυ Κοέν τιμάται πρόσφατα για την εξαιρετική μετάφραση του μυθιστορήματος “ΜΕΡΕΣ ΘΑΥΜΑΣΤΗΣ ΔΙΑΥΓΕΙΑΣ” με το ΒΡΑΒΕΙΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ 2023

(ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΧΑΡΤΗΣ 64 – ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2024)