Η Γεωργία Καρασαββίδου γεννήθηκε το 1968 στο Βούπερταλ της Γερμανίας. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Γαλλικής γλώσσας και φιλολογίας του ΑΠΘ, καθώς και του αντίστοιχου Τμήματος του Πανεπιστημίου της Rouen. Είναι κάτοχος του Μεταπτυχιακού Διπλώματος με θέμα διπλωματικής εργασίας «Παθητική και συνειδητή ιδεολογία στην παιδική πολυπολιτισμική λογοτεχνία».
Στo πλαίσιo του ευρωπαϊκού προγράμματος Grundtvig παρέδωσε στη Γαλλία, και για έναν χρόνο, μαθήματα γαλλικής και ελληνικής γλώσσας και πολιτισμού, καθώς και διδακτικής μεθοδολογίας, με έμφαση στη χρήση λογοτεχνικών κειμένων.
Εργάστηκε ως καθηγήτρια στην ιδιωτική και τη δημόσια εκπαίδευση, αλλά και ως υπάλληλος στον τομέα της διοίκησης και της οικονομίας. Το 2009 βραβεύτηκε με το Α´ Βραβείο Παιδικού Διηγήματος στον Λογοτεχνικό διαγωνισμό του Δήμου Μουδανιών. Ζει στη Θεσσαλονίκη, και εργάζεται ως υπεύθυνη προγραμμάτων στον οργανισμό Agape.
Από τις εκδόσεις Αρχονταρίκι και την κατηγορία της παιδικής Λογοτεχνίας, κυκλοφορεί το έργο της με τίτλο Ο ΔΡΑΚΟΣ ΣΑΝΛΟΥΜΙΕΡ ΚΑΙ ΤΟ ΑΦΩΤΟ ΔΑΣΟΣ, το οποίο στάθηκε η αφορμή για τη συνέντευξη που ακολουθεί και που πρόθυμα μας παραχώρησε η συγγραφέας.

1 Τον περασμένο Σεπτέμβρη, κυκλοφόρησε από τις Εκδόσεις Αρχονταρίκι το έργο σας για μικρούς αναγνώστες, με τίτλο Ο ΔΡΑΚΟΣ ΣΑΝΛΟΥΜΙΕΡ ΚΑΙ ΤΟ ΑΦΩΤΟ ΔΑΣΟΣ. Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με την παιδική λογοτεχνία;
Πιστεύω ότι δεν μπορείς να αποφασίσεις έτσι απλά να ασχοληθείς με την παιδική λογοτεχνία. Οι ιστορίες έρχονται και σε βρίσκουν μόνες τους, οι ήρωες ξαφνικά “ζωντανεύουν” και το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να τους αφήσεις να σε παρασύρουν στον δικό τους κόσμο. Έχει σημασία όμως να αγαπάς την παιδική λογοτεχνία, και να πιστεύεις στα θαύματα που αυτή μπορεί να κάνει στην παιδική ψυχή και την παιδική φαντασία.

2 Πώς γεννήθηκε ο Δράκος ΣΑΝΛΟΥΜΙΕΡ;
Η ιστορία του Δράκου Σανλουμιέρ ξεκίνησε ένα βράδυ έτσι απλά, σαν παραμύθι “ύπνου”. Για πολλά βράδια την “ξαναγράφαμε” μαζί με τον μικρό μου εγγονό, την αλλάζαμε, την “πλάθαμε” ξανά και ξανά, όπως κάθε τι που έχει ζωή μέσα του και δεν μπορεί να μείνει στατικό.
Κάποια στιγμή, λοιπόν, μου είπε ο μικρός με όλο του τον παιδικό αυθορμητισμό: “Είναι ωραία ιστορία! Να της βάλουμε εικόνες και να την κάνουμε βιβλίο!”

3 Για να γράψει κανείς για παιδιά χρειάζεται να βλέπει τη ζωή μέσα από τα μάτια των παιδιών, χρειάζεται να μιλά σε μια γλώσσα διαφορετική από εκείνη των ενηλίκων. Πόσο εύκολο είναι αυτό για έναν ενήλικα, ειδικά όταν προσπαθεί να αναδείξει τόσο σοβαρά κοινωνικά θέματα;
Όλοι μας υπήρξαμε κάποτε παιδιά και θεωρώ ότι έχουμε κρατήσει μέσα μας σκέψεις και συναισθήματα που βιώσαμε στην παιδική μας ηλικία. Σε αυτά ανατρέξαμε και ως γονείς, όταν χρειάστηκε να παρηγορήσουμε το παιδί μας που έκλαιγε (κάποιες φορές ίσως, παράλογα – σύμφωνα με τα δικά μας κριτήρια). Για να γράψει λοιπόν κάποιος μια ιστορία που απευθύνεται σε παιδιά, θα έλεγα ότι δεν χρειάζεται να “μιλάει” μια διαφορετική γλώσσα από εκείνη των ενηλίκων. Χρειάζεται απλώς να σκύψει μέσα του και να θυμηθεί πως ήταν ο ίδιος παιδί, να θυμηθεί πώς ήταν η καρδιά του τότε, πώς ένιωθε.
Όταν γεννιόταν η ιστορία του Δράκου Σανλουμιέρ και του Φάνη δεν είχα σίγουρα στο μυαλό μου την ανάδειξη ενός τόσο ευαίσθητου θέματος όπως αυτό του εκφοβισμού. Στα μάτια μου μπροστά είχα τον μικρό μου εγγονό -που αντιπροσώπευε ένα σωρό άλλα παιδιά στην ηλικία αυτή- και θέλησα απλά να του πω: «Να στέκεσαι όρθιος και να προχωράς μπροστά, ακόμη και όταν φοβάσαι να το κάνεις!»

4 «Μπορείς να νιώθεις τον φόβο, αλλά να μην φοβάσαι» άκουσε ένα ψίθυρο στο αυτί του ο Φάνης και τη δύσκολη στιγμή που ήρθε πλέον αντιμέτωπος με τον Δράκο ο ίδιος ο Φάνης για να πάρει δύναμη ψιθύρισε «Νιώθω τον φόβο αλλά δεν φοβάμαι…» Είναι εύκολο να μάθουμε τα παιδιά μας να μην φοβούνται τελικά;
«Νιώθω τον φόβο, αλλά δεν φοβάμαι» σημαίνει ότι ξέρω ότι φοβάμαι, αλλά άσχετα από αυτό που νιώθω θα σταθώ, και θα προχωρήσω.
Ο φόβος είναι ένα απολύτως φυσιολογικό συναίσθημα και απαραίτητο για την επιβίωσή μας. Ίσως λοιπόν ο στόχος μας να πρέπει να είναι άλλος: Να μάθουμε στα παιδιά μας πρώτα απ’ όλα να αποδέχονται τον φόβο ως ένα απολύτως φυσιολογικό συναίσθημα, καθώς το στερεότυπο του άτρωτου και ατρόμητου ήρωα που προβάλλεται -ιδιαίτερα στην τηλεόραση- δεν προάγει ιδιαίτερα κάτι τέτοιο. Κατόπιν, να τα βοηθήσουμε να διακρίνουν την πηγή του φόβου: Τον προκαλεί κάποιος εξωγενής παράγοντας ή πηγάζει από το ίδιο το παιδί; Είναι δικαιολογημένος; Είναι παράλογος; Και, ακόμη και αν είναι δικαιολογημένος, ποια θα είναι η αντίδραση του παιδιού; Θα κάνει πίσω ή θα τον πολεμήσει;
Γιατί, τελικά, το παιδί μπορεί να ελέγξει μόνο τη δική του αντίδραση, και από αυτήν εξαρτώνται πολλά. Σε αυτήν, λοιπόν, θα πρέπει να επικεντρωθούμε.

5 Στις μέρες μας ο εκφοβισμός είναι συχνό φαινόμενο και όλο και περισσότερο κυριεύει την κοινωνία. Ποια πιστεύετε ότι θα είναι τα αποτελέσματά του σε βάθος χρόνου; Μήπως, τελικά, οι κοινωνίες του κόσμου βαδίζουν ολοταχώς προς έναν κόσμο δυστοπικό, με ό,τι αυτό συνεπάγεται;
Προτιμώ πάντοτε να κρατάω την αισιόδοξη πλευρά. Πιστεύω ότι υπάρχουν λύσεις, μπορούμε να επέμβουμε και να επιβραδύνουμε -ή ακόμη και να σταματήσουμε- την πορεία σε έναν τέτοιο κόσμο. Αρκεί να δώσουμε στα παιδιά τα κατάλληλα εφόδια, ώστε να γίνουν ανθεκτικά, όχι σκληρά. Να κρατήσουν την αγάπη, την ενσυναίσθηση, την αλήθεια, την αυθεντικότητά τους, και παράλληλα να τα βοηθήσουμε να αποκτήσουν ψυχική αυτονομία, να βάζουν όρια (και να αντιστέκονται σε οποιονδήποτε προσπαθήσει να τα ξεπεράσει), να δίνουν μάχες και να προχωράνε μπροστά, ακόμη και όταν φοβούνται ότι δεν θα τα καταφέρουν.

6 Ένα από τα κύρια μηνύματα αυτού του έργου είναι πως ο πραγματικός ήρωας δεν είναι αυτός που φοβάται και δεν τολμά, αυτός που φοβάται και αφήνεται, αλλά αυτός που με αποφασιστικότητα συνεχίζει να προχωράει μπροστά και να προσπαθεί για το καλύτερο. Τελικά, χρειάζεται όλοι μας να κοιτάξουμε κατάματα τους φόβους μας για να πάψουμε να τους βλέπουμε;
Το να τους κοιτάξουμε κατάματα, να καταλάβουμε τη φύση τους, το είδος του φόβου (ή της φοβίας), να εντοπίσουμε την πηγή, την αιτία, είναι το πιο σημαντικό βήμα, καθώς δηλώνει τη δική μας απόφαση και στάση απέναντί τους, ωστόσο είναι μόνο η αρχή. Για να φτάσουμε όμως στο σημείο να πάψουμε να τους βλέπουμε, ίσως να χρειαστεί να δώσουμε αρκετές “μάχες”.

7 Στο παρελθόν τα παραμύθια και τα παιδικά βιβλία δεν είχαν εικόνες και στο ακόμα μακρινότερο παρελθόν τα παραμύθια διακινούνταν προφορικά, από στόμα σε στόμα. Πόσο πιστεύετε ότι η εικονογράφηση παίζει σημαντικό ρόλο στην παρουσίαση του παιδικού βιβλίου; Μήπως ελλοχεύει ο κίνδυνος κάποιες φορές να κυριαρχήσει η εικόνα έναντι του κειμένου;
Εικόνα και κείμενο έχουν συμπληρωματική και όχι ανταγωνιστική σχέση, «διαβάζονται» παράλληλα, και δε δίνουν πάντοτε τις ίδιες πληροφορίες. Η απεικόνιση για παράδειγμα ενός, σχετικά, συμπαθούς και όχι τόσο τρομακτικού δράκου, δίνει στον κάθε μικρό αναγνώστη την ευκαιρία να μην κατηγοριοποιήσει στερεοτυπικά τον δράκο στους «κακούς» και περνάει έμμεσα το μήνυμα ότι τίποτε δεν είναι άσπρο-μαύρο, τελικά.
Τα παιδιά της πρώτης σχολικής ηλικίας ίσως να διαβάσουν την ιστορία αυτή δίνοντας βαρύτητα στις εικόνες, ενώ τα παιδιά των τελευταίων τάξεων του Δημοτικού, στους συμβολισμούς που είναι “κρυμμένοι” όχι μόνο στο κείμενο, αλλά και στις εικόνες του βιβλίου. Αλλά και αυτός ακόμη ο διαχωρισμός είναι πολύ σχετικός τελικά, καθώς κάθε παιδί είναι μοναδικό. Αυτή, εξάλλου, είναι και η ομορφιά της παιδικής λογοτεχνίας.

8 Την ομολογουμένως εξαιρετική εικονογράφηση του βιβλίου σας υπογράφει η εικονογράφος Χριστίνα Χρηστίδου. Μιλήστε μας για αυτήν τη συνεργασία και πώς η απόδοση του κειμένου σας αποτυπώθηκε, συντονίστηκε και συμπορεύθηκε μέχρι την τελική έκδοση του βιβλίου;
Η Χριστίνα έκανε πράγματι μία εκπληκτική εικονογράφηση. Πέρα από το αδιαμφισβήτητο καλλιτεχνικό της ταλέντο, κατάφερε να “μπει” μέσα στην ιστορία, να κατανοήσει τους χαρακτήρες και τα συναισθήματα των ηρώων, και να τα αποτυπώσει στην εικονογράφηση του βιβλίου.
Για την συνεργασία και τον πολύ καλό συντονισμό μας πιστεύω ότι έπαιξε ρόλο το ότι γνωριζόμαστε πολλά χρόνια, ότι έχουμε κοινή αισθητική, κοινό τρόπο θέασης των πραγμάτων, αλλά και της ζωής, γενικότερα.

9 Ψυχαγωγική, διδακτική, επίκαιρη, διαχρονική. Τι ακριβώς πιστεύετε πως πρέπει να είναι η παιδική λογοτεχνία;
Είναι σημαντικό να είναι ευχάριστη και ελκυστική για τα παιδιά, και να τα ψυχαγωγεί -πώς αλλιώς θα την αγαπήσουν; Να είναι επίκαιρη και να αντανακλά τη σύγχρονη πραγματικότητα των παιδιών. Αν μπορεί να είναι και διαχρονική, ακόμη καλύτερα!
Μπορεί να δίνει μηνύματα και αξίες, αλλά χωρίς άμεσο διδακτισμό, κάτι που θα έχει μάλλον το αντίθετο αποτέλεσμα.
Σημαντική τέλος είναι και η συνυποδηλωτική χρήση της γλώσσας (εικόνες, συμβολισμοί κ.ά.), καθώς αυτή δίνει στα παιδιά αναγνωστική ελευθερία και τη δυνατότητα να δώσουν τη δική τους ξεχωριστή εκδοχή, και να αναπτύξουν έτσι τη φαντασία και τη δημιουργική τους σκέψη.

10 Μετά τον Δράκο ΣΑΝΛΟΥΜΙΕΡ ποια είναι τα μελλοντικά συγγραφικά σχέδια της Γεωργίας Καρασαββίδου; Μπορεί ο Φάνης να είναι ο ήρωας που τα παιδιά θα συναντήσουν ξανά;
Θα ήθελα πολύ να μας δοθεί, στο μέλλον, η ευκαιρία να δούμε τα πράγματα και από την πλευρά του Δράκου Σανλουμιέρ και να καταλάβουμε τι του συνέβη και φέρθηκε με αυτόν τον τρόπο στα ζώα του δάσους.
Δεν ξέρω αν θα επιστρέψει με επιθετική ή συμφιλιωτική διάθεση, αλλά θα επιστρέψει. Και το μόνο σίγουρο είναι ότι ο Φάνης θα είναι εκεί!

Το βιβλίο στις Εκδόσεις Αρχονταρίκι
https://archontariki.eu/product/%ce%bf-%ce%b4%cf%81%ce%b1%ce%ba%ce%bf%cf%83-%cf%83%ce%b1%ce%bd%ce%bb%ce%bf%cf%85%ce%bc%ce%b9%ce%b5%cf%81-%ce%ba%ce%b1%ce%b9-%cf%84%ce%bf-%ce%b1%cf%86%cf%89%cf%84%ce%bf-%ce%b4%ce%b1%cf%83%ce%bf%cf%83/

«Ένα βιβλίο που αγγίζει το ευαίσθητο θέμα του εκφοβισμού, αναδεικνύοντας συγχρόνως την ψυχική δύναμη που είναι ικανή να τον νικήσει!
Τι γίνεται όταν αυτά που θεωρούμε μικρά και ακίνδυνα γίνονται ξαφνικά μεγάλα και προσπαθούν να μας φοβίσουν και να επηρεάσουν τη ζωή μας; Μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε;

Η Γεωργία Καρασαββίδου, με αυτήν την υπέροχη ιστορία της, απλώνει το χέρι σε κάθε παιδί, και το καλεί να σταθεί με θάρρος και αποφασιστικότητα απέναντι σε κάθε πρόκληση, ώστε να μπορέσει να αλλάξει τα πράγματα γύρω του, ακόμη και όταν όλα δείχνουν πως δεν υπάρχει ελπίδα! Οι πανέμορφες εικόνες της Χριστίνας Χρηστίδου απογειώνουν την παιδική δημιουργικότητα και φαντασία. Τα παιδιά “μπαίνουν” μέσα στην ιστορία και ταξιδεύουν μαζί της, μπορούν μάλιστα να δώσουν στις τελευταίες της σελίδες, τη δική τους, προσωπική, εκδοχή.
Όταν το βιβλίο τελειώσει, ο κάθε μικρός αναγνώστης θα είναι ένας καινούργιος ήρωας που θα μπορεί “να νιώθει τον φόβο, αλλά να μη φοβάται”, έχοντας ως μεγαλύτερο όπλο το δικό του φως!»

facebookShare on Facebook
TwitterTweet
FollowFollow us
PinterestSave