Συγγραφέας του βιβλίου «Όλα ένα ψέμα» – Εκδόσεις «Ψυχογιός»

Ένα βαθιά κοινωνικό θέμα. Μια συνταρακτική ιστορία που ξεκινά στην Κρήτη τη δεκαετία του ’40 και το γεγονός πως είναι αληθινή, την κάνει ακόμη πιο συγκλονιστική. Η Μαίρη Παπαπαύλου, με αυτό το δεύτερο βιβλίο της, μεταξύ των γεγονότων που κλήθηκε να καταγράψει και να περιγράψει, έπρεπε να αποδώσει και τα συναισθήματα μιας κακοποιημένης γυναίκας. Και το κατάφερε, ακούγοντας την ψυχή της. «Είναι μια μαγική διαδρομή, μια πραγματικά όμορφη διαδικασία το να μπαίνεις στο μυαλό και στην ψυχή της ηρωίδας σου και να βιώνεις τόσο έντονα συναισθήματα», λέει στο Vivlio-life. Όπως μας εξηγεί, θέλει να κάνει τον αναγνώστη να αντιδράσει στο κακό. «Πετυχαίνοντας να αισθανθεί τον πόνο και την απελπισία της ηρωίδας μου και να γίνει ένα με εκείνην τον βοηθώ να αντισταθεί αν βιώνει κάτι παρόμοιο ή γνωρίζει κάποιον που το βιώνει», γράφει η συγγραφέας και πραγματικά πιστεύω πως τα κατάφερε να εισπράξουμε το κοινωνικό μήνυμά της. Νοιώσαμε τον πόνο της ηρωίδας της και μακάρι όλοι μας να αντισταθούμε όταν βρεθούμε ή γίνουμε μάρτυρες σε ανάλογες καταστάσεις.

Η ιστορία σας ξεκινά στην Κρήτη του 1940. Εκεί, συναντάμε την Ασημίνα και τον Μανώλη. Δυο ήρωες που προκαλούν ακραία συναισθήματα στον αναγνώστη. Μιλήστε μας γι’ αυτούς τους δυο διαφορετικούς χαρακτήρες.
Στην Κρήτη εκείνη την εποχή ήταν σχεδόν έθιμο το κλέψιμο μιας κοπέλας με ή παρά τη θέλησή της. Το ίδιο συνέβη και με τους ήρωές μου. Ο Μανώλης είδε την Ασημίνα, την ήθελε και αποφάσισε να την κλέψει. Καθώς αυτό έγινε χωρίς τη συναίνεση της Ασημίνας ο μόνος τρόπος να μην του φύγει ήταν να την «χαλάσει» όπως έλεγαν. Η Ασημίνα ήταν μια όμορφη και συνετή κοπέλα και ο Μανώλης από την άλλη ένας άξεστος αγροίκος. Πιστέψτε με ήταν πάρα πολλές οι Ασημίνες που ζούσαν σε διάφορα μέρη της Ελλάδας και που αν και κακοποιούνταν από τον άντρα τους δεν τολμούσαν να εγκαταλείψουν την οικογενειακή εστία υπομένοντας καρτερικά το μαρτύριό τους.

Και μετά γνωρίζουμε την όμορφη και γλυκιά Μυρσίνη την κόρη της Ασημίνας. «Μέσα σε μια στιγμή, η ζωή της καταστράφηκε, οι αξίες της ισοπεδώθηκαν, οι ισορροπίες της ανατράπηκαν…», γράφετε στο οπισθόφυλλο και πιστεύω πως όσοι διάβασαν το βιβλίο θύμωσαν όσο κι εγώ με την τύχη της. Ήταν αυτός ο σκοπός σας; Θέλατε να θυμώσουμε;
Ίσως όχι να θυμώσετε αλλά σίγουρα να αντιδράσετε. Ήταν ένας τρόπος να κάνω τον αναγνώστη να αντιδράσει στο όποιο κακό και να αποφασίσει να κάνει κάτι. Πετυχαίνοντας να αισθανθεί τον πόνο και την απελπισία της ηρωίδας μου και να γίνει ένα με εκείνην τον βοηθώ να αντισταθεί αν βιώνει κάτι παρόμοιο ή γνωρίζει κάποιον που το βιώνει.

Και όσο προχωρούμε την ανάγνωση γνωρίζουμε και άλλα πρόσωπα, νοοτροπίες ανθρώπων, γινόμαστε μάρτυρες γεγονότων που άλλοτε μας κάνουν να χαμογελούμε και άλλοτε μας εξοργίζουν. Πώς κρατήσατε την ισορροπία ανάμεσα σε τόσους ανθρώπους που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο εμπλέκονται στην αληθινή αυτή ιστορία;
Πιστεύω πως την ισορροπία την πετυχαίνει πάντα η ίδια η φύση, η ζωή ή αν θέλετε ο Θεός. Από την μια είναι ο πόνος και η συμφορά και από την άλλη οι στιγμές χαράς για να υπάρχει ισορροπία. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι που περιέβαλλαν την Μυρσίνη ήταν η απόδειξη πως παρά την δυστυχία της η Μυρσίνη αγαπήθηκε πολύ και από πολλούς.

Προσωπικά, ξεχωρίζω τον Άγγελο και φαντάζομαι και πολλοί αναγνώστες. Ο πραγματικός Άγγελος – γιατί όπως διευκρινίζετε τα ονόματα οι περιοχές και οι χρονολογίες είναι πειραγμένες για λόγους που είναι κατανοητοί – είχε ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά αυτού του υπέροχου ανθρώπου;
Είχε αρκετά από τα χαρακτηριστικά του ήρωα αλλά όχι σε τόσο μεγάλο βαθμό. Τον εξιδανίκευσα και ήταν μια απόφαση που μου επέβαλε η Μυρσίνη κατά τη διάρκεια της συγγραφής. Ναι έτσι είναι, τους ακούω τους ήρωές μου. Ήταν η ανάγκη της να εξιλεωθεί για τον πόνο που βίωσε και δεν μπορούσα να την παραβλέψω. Παρόλα αυτά πιστεύω πως υπάρχουν αρκετοί άντρες που χαρακτηρίζονται από τέτοιο μεγαλείο ψυχής και που μπορούν να αγαπούν τόσο δυνατά και αληθινά.

Με ποιον απ΄ όλους τους ήρωες ξαγρυπνήσατε κατά τη συγγραφή;
Με την Μάγδα. Ήταν και το άτομο που θαύμαζα πιο πολύ από όλους καθώς την γνώριζα και προσωπικά. Αν και μεγαλωμένη σε παιδόπολη και απομονωμένη από την οικογένεια ήταν συναισθηματικά γενναιόδωρη και δοτική. Η Μάγδα άξιζε τον θαυμασμό των αναγνωστών μου και ήθελα να καταφέρω να τον προκαλέσω.

Ποιος σας δυσκόλεψε περισσότερο προσπαθώντας να προσεγγίσετε όσο το δυνατόν περισσότερο την προσωπικότητά του;
Δεν μπορώ να πω ότι με δυσκόλεψε κάποιος ήρωας περισσότερο από τους υπόλοιπους. Θα πω πως η Μυρσίνη μου προκάλεσε τα πιο έντονα συναισθήματα που κάποιες φορές με υποχρέωσαν να σταματήσω να γράφω για κάποιες ώρες. Όταν περιέγραφα τη σκηνή του βιασμού ή όταν διάβαζε τα γράμματα του Άγγελου ή τη σκηνή που αποχωρίστηκε το παιδί της έκλαιγα μαζί της, συμμεριζόμουν το δράμα της.

Τα συναισθήματά μας αλλάζουν από κεφάλαιο σε κεφάλαιο με την αγωνία να κορυφώνεται σε πολλά σημεία. Πώς μπορεί, αλήθεια, ν’ αποδώσει ο συγγραφέας τα συναισθήματα ενός θύματος κακοποίησης;
Ακούγοντας την ψυχή του. Δεν ξέρω για τους άλλους συγγραφείς εγώ κάθε φορά γίνομαι η ηρωίδα μου και δεν μου είναι καθόλου δύσκολο να μπω στη ψυχή της και να αισθανθώ ό,τι αισθάνεται. Είναι μια μαγική διαδρομή, μια πραγματικά όμορφη διαδικασία το να μπαίνεις στο μυαλό και στην ψυχή της ηρωίδας σου και να βιώνεις τόσο έντονα συναισθήματα.

Τη συγκλονιστική αυτή ιστορία σας τη διηγήθηκε μια Κρητικιά γιαγιά. Θυμάστε κάποια λέξη ή έκφραση που σας έκανε εντύπωση κατά τη διήγησή της;
Η κρητική της διάλεκτος! Ήταν μοναδική εμπειρία να την ακούω να μιλά, εντελώς καινούργια για μένα και με συνεπήρε καθώς πάντα μου άρεσε να αναλύω τις λέξεις και την προέλευση τους. Επίσης εντύπωση μου έκανε και ο δισταγμός που είχε όταν έπρεπε να μου πει κάποια λεπτομέρεια σαν να σκεφτόταν ότι θα πρόσβαλλε την Μυρσίνη ή τη Μάγδα προδίδοντας τα μυστικά τους.

Κακοποίηση. Ένα μεγάλο κεφάλαιο της ελληνικής κοινωνίας που δυστυχώς δεν έχει τέλος. Εξήντα χρόνια μετά την αληθινή σας ιστορία γινόμαστε μάρτυρες ειδήσεων που σοκάρουν. Βιβλία σαν το δικό σας πιστεύετε πως μπορούν να παίξουν έναν κοινωνικό ρόλο; Το ρωτώ αυτό, επειδή ίσως κάποιες γυναίκες διακρίνουν κοινά στοιχεία με την αληθινή σας ιστορία και δεν ξέρουν πώς να τα διαχειριστούν.
Ειλικρινά, δεν ξέρω αν ένα βιβλίο μπορεί να λειτουργήσει ως παρότρυνση για κάποιο κακοποιημένο άτομο στο να ζητήσει βοήθεια, να καταγγείλει ή να τιμωρήσει τον βιαστή του. Σίγουρα όμως προβληματίζει και ανησυχεί τους αναγνώστες και τους κάνει πιο ευαίσθητους σε τέτοιου είδους κοινωνικά θέματα ώστε να επαγρυπνούν και να επεμβαίνουν όπου και όταν χρειάζεται.

Η Ασημίνα, όπως γράφετε στο βιβλίο, «ήταν ένα μπουμπούκι που μαράθηκε πριν καλά καλά ανθίσει». Δε διαφέρει από πολλές γυναίκες της διπλανής πόρτας που κακοποιούνται και στις μέρες μας από τους άντρες τους, αλλά υπομένουν τη βία.Τα στόματα ανοίγουν πιο εύκολα σήμερα, πιστεύετε;
Στις μεγαλουπόλεις ναι, γιατί ο κόσμος είναι περισσότερο ενημερωμένος και πιο ευαίσθητος σε τέτοια θέματα. Στις κλειστές κοινωνίες της επαρχίας σίγουρα τα στόματα κρατούνται ερμητικά κλειστά και κάποιες φορές αποσιωπάται ένα τέτοιο γεγονός ακόμα και από την ίδια την οικογένεια με το φόβο της κοινωνικής κατακραυγής. Στην Ελλάδα έχουμε ακόμα την τάση να ρίχνουμε το φταίξιμο στα ίδια τα κακοποιημένα άτομα με το πρόσχημα ότι προκαλούν τους βιαστές τους. Πόσες φορές δεν έχουμε ακούσει το «Μα και αυτή τι ήθελε να φοράει προκλητικά ρούχα;» Ή «αν δεν ήθελε να της συμβεί ας μην έβγαινε μαζί του!»

Δεν είναι τόσο ο σωματικός πόνος, όσο οι πληγές που συνεχίζουν να αιμορραγούν στην ψυχή των κακοποιημένων γυναικών. Αν η ιστορία σας δεν ήταν αληθινή αλλά μυθοπλασία και άρα μπορούσατε να επέμβετε στα γεγονότα τι θα προσπαθούσατε να αλλάξετε;
Δε διαφέρω από την πλειοψηφία των αναγνωστών. Θα ήθελα και εγώ ένα χάπι εντ. Θα πρόσφερα μια ευτυχισμένη ζωή στη Μυρσίνη, θα την άφηνα να ζήσει και να ευτυχίσει με τον Άγγελο παρά τις αντιξοότητες και να μην πεθάνει τόσο νέα. Και σίγουρα θα της έδινα την ευκαιρία να πει την αλήθεια στη Μάγδα αντί να την μάθει με τόσο βίαιο τρόπο χρόνια μετά.

Μια γυναίκα κακοποιημένη σεξουαλικά εκείνα τα χρόνια δυστυχώς δε έπαυε να είναι «μαγαρισμένη» και «βρώμικη». Πιστεύετε πως είναι διαφορετικά τα πράγματα σήμερα;
Είναι διαφορετικά με την έννοια ότι μια γυναίκα μπορεί να απομακρυνθεί από το περιβάλλον που της θυμίζει ό,τι έζησε και να αρχίσει μια νέα ζωή κάπου αλλού. Κάπου που δεν την γνωρίζουν. Η γυναίκα του σήμερα είναι ανεξάρτητη οικονομικά και αν δεν είναι μπορεί να γίνει καθώς είναι εύκολο να βρει μια δουλειά, ακόμα και στο εξωτερικό, και να κάνει μια νέα αρχή. Υπάρχουν αρκετοί φορείς και ομάδες που μπορούν να βοηθήσουν.

«Ώσπου η Μυρσίνη κουράστηκε να διεκδικεί το φως και αφέθηκε στο σκοτάδι. Παραιτήθηκε και υποτάχτηκε στις βουλές της μοίρας…», γράφετε στο οπισθόφυλλο. Μπορεί μια ψυχή τόσο βαθιά τραυματισμένη όσο η ψυχή της Μυρσίνης να βρει κάποτε τη γαλήνη της;
Τη γαλήνη τη βρίσκουμε μέσα από πολλή δουλειά με τον εαυτό μας. Είναι πολύ δύσκολο να καταφέρεις να δαμάσεις τα τέρατα που σε βασανίζουν και να συγχωρήσεις τους άλλους για τις αδυναμίες και τα λάθη τους. Αυτό το μεγαλείο ψυχής είναι δυσεύρετο. Κάποιοι κατορθώνουν και βρίσκουν τη γαλήνη μέσα από την προσευχή και την πίστη στο Θεό. Κάποιοι μετά από ψυχοθεραπεία και αυτογνωσία. Πιστεύω πως όσοι το κατορθώνουν είναι ουσιαστικά ευτυχισμένοι.

Τι άλλο εκτός από τον χρόνο που πάντα απαλύνει και γλυκαίνει την ψυχή μπορεί να λειτουργήσει σαν βάλσαμο μέσα της;
Οι θετικοί άνθρωποι. Στην προκειμένη περίπτωση το παιδί της, η Δανάη, ο Αρίστος. Πιστεύω πολύ στην θετική ενέργεια που εκπέμπουν κάποιοι άνθρωποι που με τα λόγια τους μπορούν να απαλύνουν πληγές και να αμβλύνουν τον πόνο.

«Ύστερα, ήρθε η Μάγδα». Παρά τα όσα συνοδεύουν τον ερχομό της στη ζωή, είναι αυτό το κορίτσι η ανάσα που θα πάρει ο αναγνώστης μέσα στη δύσκολη αυτή διήγηση;
Ναι, η Μάγδα είναι ένα πλάσμα υπέροχο και χαρισματικό. Είναι η απόδειξη ότι παρόλο που η Μυρσίνη έζησε και έφυγε στο σκοτάδι έφερε στη ζωή ένα κορίτσι γεμάτο φως και λάμψη. Και η απόδειξη πως ο Θεός μας δοκιμάζει και ταυτόχρονα μας ελεεί. Η Μάγδα είναι το δώρο του Θεού στην κακοποιημένη Μυρσίνη, η δικαίωσή της.

«Όσο κακό και αν σου έκανε εκείνος που σε ατίμασε, πρέπει να τον συγχωρήσεις και να προχωρήσεις», παροτρύνει την Μυρσίνη η φίλη της η Βαγγελίτσα. Οι αναγνώστες θα διαπιστώσουν αν τελικά η ηρωίδα σας θα προχωρήσει τη ζωή της, αλλά τελικά πόσο εύκολο είναι να συμβεί αυτό;
Όταν μια γυναίκα βρίσκεται στη φυλακή και μάλιστα για ένα έγκλημα που δεν έκανε, δεν είναι καθόλου εύκολο, είναι όμως εφικτό και η Μυρσίνη το κατάφερε. Η πραγματική Μυρσίνη μάλιστα κατάφερε και λίγα παραπάνω από τη Μυρσίνη του βιβλίου. Και είμαι της άποψης πως αν έστω και ένας άνθρωπος τα καταφέρει τότε χιλιάδες άλλοι μπορούν.

Το «Όλα είναι ψέμα» είναι το δεύτερο βιβλίο σας μετά το «Κάθε ηλιοβασίλεμα». Έχετε σκεφτεί το τρίτο συγγραφικό σας βήμα;
Ήδη βρίσκομαι στη συγγραφή του τρίτου βιβλίου, δεν έχω να πω πολλά γι’ αυτό, μόνο ότι πρόκειται για μυθοπλασία βασισμένη όμως σε μια συνέντευξη που διάβασα σε κάποιο περιοδικό πριν αρκετά χρόνια και μου είχε κεντρίσει το ενδιαφέρον. Το μήνυμα του βιβλίου θα είναι όπως και στα προηγούμενα, κοινωνικό.

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Η ζωή της Μυρσίνης, μέχρι τα δεκαοχτώ της χρόνια, ήταν ένα ανέμελο ταξίδι ξεγνοιασιάς και χαράς μέσα στο ευχάριστο και ήρεμο περιβάλλον του χωριού της. Ήταν το μικρότερο από τα πέντε κορίτσια της οικογένειας, μια όμορφη και έξυπνη κοπέλα, γεμάτη όνειρα και με ένα μέλλον να προμηνύεται λαμπρό.

Όμως, ξαφνικά, όλα άλλαξαν. Μέσα σε μια στιγμή, η ζωή της καταστράφηκε, οι αξίες της ισοπεδώθηκαν, οι ισορροπίες της ανατράπηκαν. Ήταν λες και κάποιος την είχε καταραστεί. Κάθε φορά που συνέβαινε κάτι όμορφο και την έκανε να πιστεύει πως ο άνθρωπος γεννιέται για το φως, γύρω της πύκνωνε το σκοτάδι. Με κάποιο περίεργο τρόπο, ένα αόρατο χέρι έπαιρνε μακριά το καλό και έφερνε στη θέση του το κακό, σβήνοντας την ελπίδα. Ώσπου η Μυρσίνη κουράστηκε να διεκδικεί το φως και αφέθηκε στο σκοτάδι. Παραιτήθηκε και υποτάχτηκε στις βουλές της μοίρας, πριν προλάβει να καταλάβει πόσο πολύ είχε αγαπηθεί, πόσο ευλογημένη ήταν. Γιατί αυτές τις «ευλογίες» τις αντιλαμβάνεται κάποιος όταν, ώριμος πια, κάνει απολογισμό ζωής. Μα η Μυρσίνη δεν πρόλαβε. Κι ύστερα… Ύστερα, ήρθε η Μάγδα…

Μια συγκλονιστική αληθινή ιστορία που αποδεικνύει περίτρανα το μεγαλείο της αγάπης, μια και, πέρα και πάνω απ’ όλα, αγαπάμε για να ζούμε και ζούμε για να αγαπάμε!

Βιογραφικό

Η Μαίρη Παπαπαύλου γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Λευκωσία. Σπούδασε ξένες γλώσσες και έχει επάρκεια διδασκαλίας γαλλικών και αγγλικών. Έχει ολοκληρώσει το πτυχιακό πρόγραμμα «Σπουδές στον Ελληνικό Πολιτισμό », στο Ανοιχτό Πανεπιστήμιο Κύπρου. Έζησε και εργάστηκε στην Αθήνα, στο Σίντνεϊ και στη Λευκωσία. Τα τελευταία είκοσι χρόνια διατηρεί φροντιστήριο ξένων γλωσσών στην πόλη όπου γεννήθηκε. Έχει κατά καιρούς αρθρογραφήσει σε διάφορα ηλεκτρονικά και έντυπα περιοδικά, καθώς και σε μπλογκ. Το μυθιστόρημά της ΚΑΘΕ ΗΛΙΟΒΑΣΙΛΕΜΑ είναι η πρώτη της συγγραφική προσπάθεια