Συγγραφέας του βιβλίου «Μανόν Λεσκώ» – Εκδόσεις Άπαρσις

Την ιστορία αγάπης του Ιππότη ντε Γκριέ και της Μανόν Λεσκώ, της γνωστής όπερας του Τζάκομο Πουτσίνι, μετέφερε στο βιβλίο της η Τζίνα Φωτεινοπούλου. Πρόκειται για μια μουσικό-θεατρική διασκευή σε εικονογραφημένο βιβλίο με διπλό CD και είναι αποτέλεσμα μιας ισχυρής καλλιτεχνικής σύμπραξης στο στούντιο ηθοποιών, λυρικών τραγουδιστών, μουσικών, εικαστικών και παιδιών, που κράτησε δέκα μήνες. Όπως λέει στο Vivlio-life η συγγραφέας «Η μεταγραφή της όπερας έγινε με απόλυτο σεβασμό στο έργο του συνθέτη, οι μουσικοί που έπαιξαν, άριστοι γνώστες του πρωτοτύπου, έπαιξαν απόλυτα δεξιοτεχνικά και παράλληλα με τις εκφραστικές δυναμικές που απαιτούνται». Η συγκεκριμένη έκδοση είναι μια καθαρά εκπαιδευτική προσέγγιση της όπερας και όχι η ίδια η όπερα. Είναι η έμπνευση μιας υψιφώνου του 2023 πάνω σε μια άλλη έμπνευση του 1893 από μια αρχική έμπνευση και γραφή του 1730».

Ιππότης ντε Γκριέ και Μανόν Λεσκώ. Αυτοί είναι οι πρωταγωνιστές της όπερας του Τζάκομο Πουτσίνι που αποφασίσατε να μεταφέρετε στο βιβλίο σας, που, όμως απευθύνεται σε παιδιά. Ποια είναι η ηλικία που πιστεύετε μπορεί να την κατανοήσει;
Το βιβλίο «Μανόν Λεσκώ» είναι η μουσικοθεατρική διασκευή της ομώνυμης όπερας του Τζάκομο Πουτσίνι με πρωταγωνιστές δύο πολύ νέους ανθρώπους, τη δεκαοκτάχρονη Μανόν Λεσκώ και τον φοιτητή Ρενάτο Ντε Γκριέ. Κατά την άποψή μου δεν υπάρχουν ιστορίες που δεν μπορούν να κατανοηθούν από τα παιδιά, εξαρτάται από τον τρόπο που αυτές εξιστορούνται. Το ηλικιακό όριο στο συγκεκριμένο βιβλίο ξεκινά από την ηλικία των δέκα ετών μόνο και μόνο γιατί δομείται γλωσσολογικά με τρόπο που απαιτεί κάποια εξοικείωση με τον αφηγηματικό και έμμετρο λόγο, ωστόσο ακόμα και αυτό το όριο είναι σχετικό. Το βιβλίο ασφαλώς δεν απευθύνεται μόνο σε παιδιά και εφήβους αλλά και σε όλους όσοι δεν είναι εξοικειωμένοι με την όπερα και θεωρούν το συγκεκριμένο είδος κάτι δυσνόητο ή βαρύγδουπο. Μέσα από την ανάγνωση και την ακρόαση, μιας και το βιβλίο συνοδεύεται από διπλό CD, ο αναγνώστης-ακροατής μαθαίνει τον μύθο, γνωρίζει τους ήρωες, εντυπώνει αβίαστα τα σημαντικότερα μουσικά μοτίβα της όπερας όπως επίσης τις άριες (τραγούδια) των πρωταγωνιστών και πολλά χορωδιακά μέρη της όπερας.

Μια ιστορία αθάνατης αγάπης. Μιλήστε μας γι αυτή την αγάπη και για την επιλογή του επιθέτου “αθάνατη”.
Η λέξη «αθάνατη» είναι σε εισαγωγικά διότι στο βιβλίο χρησιμοποιείται ως επίθετο που αποδίδεται στο ουσιαστικό «αγάπη» από τον χορό, ο οποίος σχολιάζει τις πράξεις των ηρώων και την έκβαση της ιστορίας. Πέρα όμως από αυτό, η συγκεκριμένη ιστορία είναι πράγματι μία από τις πολλές «αθάνατες αγάπες» σε συγγραφικό και δραματουργικό επίπεδο όπως αυτή του Ρωμαίου και της Ιουλιέττας ή του Τριστάνου και της Ιζόλδης.
Η ιστορία αυτή δεν είναι κύημα του Τζάκομο Πουτσίνι αλλά του μυθιστοριογράφου Αντουάν Φρανσουά Πρεβώ ή αλλιώς Αββά Πρεβώ. Ο Πρεβώ με τη συγκεκριμένη ιστορία αγάπης που ήταν ο έβδομος τόμος του έργου του «Οι αναμνήσεις ενός ευγενούς» και που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1731 επηρέασε λογοτεχνικά όλο τον 18ο και 19ο αιώνα. Αν και το έργο απαγορεύτηκε από τις κυβερνήσεις, το γαλλικό και σύντομα το ευρωπαϊκό κοινό παραληρούσε για τη συγκεκριμένη ιστορία. Κάπως έτσι έφτασε να την ανακαλύψει και ο Πουτσίνι το 1890, 160 χρόνια μετά την έκδοση του Πρεβώ. Αθάνατη δραματουργική αγάπη λοιπόν μιας και διαχρονική.

Η πληροφορία, που μας δίνετε ότι το έργο είχε απαγορευτεί από τις κυβερνήσεις είναι σημαντική. Ποιος ήταν ο λόγος μιας τέτοιας απόφασης;
Το έργο του Αββά Πρεβώ και όχι η όπερα του Πουτσίνι, είχε απαγορευτεί στο Παρίσι όπως σας είπα, προφανώς διότι μια τέτοια αγάπη φάνταζε ιδιαιτέρως προκλητική για τα ήθη της εποχής, μάλλον θα έπρεπε να λειτουργεί ως παράδειγμα προς αποφυγή και όχι προς μίμηση. Ασφαλώς, το έργο του Πρεβώ είχε πολύ πιο ακραίες περιγραφές του ήθους της Μανόν αλλά και του απελπισμένου Ντε Γκριέ, γόνου αριστοκρατικής οικογένειας. Οι κυβερνήσεις επικροτούσαν τους εξιδανικευμένους χαρακτήρες στην τέχνη και όχι τους τρωτούς. Ο Πουτσίνι, ως λάτρης των «τρωτών» χαρακτήρων, προφανώς γοητεύθηκε από τον «απαγορευμένο» έρωτα και παρόλο που κράτησε θα έλεγα τα πιο ευγενή στοιχεία της ιστορίας του Πρεβώ, παρουσίασε τους ήρωές του όπως και ο ίδιος έλεγε ως «θύματα ενός απελπισμένου πάθους» και όχι ως λεπτεπίλεπτους πρωταγωνιστές ανάμεσα σε μενουέτα, φρου -φρου και αρώματα.

Βάλτε μας και στην πλοκή της ιστορίας που θα κρατήσει δέσμιους της αγάπης τους πρωταγωνιστές σας. Πού ζουν, ποια είναι τα ιστορικά γεγονότα που πλαισιώνουν την ιστορία και ποιοι είναι οι δευτεραγωνιστές δίπλα τους;
Πρόκειται για μια ιστορία αγάπης δύο νέων η οποία εκτυλίσσεται στη Γαλλία του 1730. Δεν γίνεται αναφορά σε ιστορικά γεγονότα της περιόδου, καθώς επικεντρωνόμαστε στις συγκυρίες που φέρνουν κοντά ή απομακρύνουν τους δύο ερωτευμένους. Η νεαρή Μανόν Λεσκώ, λίγο πριν τον εγκλεισμό της σε μοναστήρι της Αμιένης, ερωτεύεται τον ρομαντικό φοιτητή Ρενάτο Ντε Γκριέ. Με «τα φτερά του έρωτα» φεύγουν μαζί, κρυφά απ’ όλους, για το Παρίσι. Η προσκόλληση όμως της Μανόν στις ανέσεις και στα υλικά αγαθά φέρνει απρόσμενες αλλαγές. Στο αν θα κερδίσει η αγάπη ή το χρήμα σημαντικό ρόλο παίζουν ο αδερφός της Μανόν, λοχίας Λεσκώ, που είναι ένας τυχοδιώκτης με ιδιαίτερη προσκόλληση στους «πλούσιους φίλους» αλλά και ο Ζερόντ Ντε Ραβουάρ, ο μεσήλικας θησαυροφύλακας του βασιλιά και ο νέος πλούσιος φίλος του λοχία Λεσκώ ο οποίος καθηλώνεται από την ομορφιά της Μανόν και τη διεκδικεί.
Στην εξέλιξη της ιστορίας γνωρίζουμε δύο κόσμους, τον κόσμο μιας φοιτητούπολης όπου γίνεται η γνωριμία της Μανόν με τον Ντε Γκριέ και στη συνέχεια τον κόσμο των κολάκων της βασιλικής αυλής όπου ζει ο Ζερόντ. Από τους δύο κόσμους ξεχωρίζουν κάποιοι χαρακτήρες, όπως ο επιστήθιος φίλος του Ντε Γκριέ, ο ζωηρός και πληθωρικός Εντμόντο, αλλά και οι τραγουδιστάδες και ο χοροδιδάσκαλος από το περιβάλλον του Ζερόντ.
Καταλυτικό ρόλο στην «υπογράμμιση», «υπερτονισμό» κάποιων γεγονότων παίζει ένας μικρός γυναικείος χορός, οι κουτσομπόλες, οι οποίες δεν υπάρχουν ως χαρακτήρες στην όπερα του Πουτσίνι, αλλά επινοήθηκαν στη συγκεκριμένη διασκευή, προκειμένου να σχολιάζουν με καυστικό αλλά και χιουμοριστικό τρόπο τις πράξεις των ηρώων και την εξέλιξη της πλοκής. Κάτι ακόμα που επινοήθηκε και δεν υπάρχει στην όπερα είναι η αναφορά στις «τρεις Μοίρες» που γνέθουν το νήμα της κοινής ζωής των δύο νέων, με λίγα λόγια ένας ελληνικός μύθος μέσα στον μύθο της όπερας.

Πρόκειται για μια μουσικό-θεατρική διασκευή σε εικονογραφημένο βιβλίο με διπλό CD. Όσοι το κρατήσουν στα χέρια τους θα πρέπει να γνωρίζουν πως πρόκειται για το αποτέλεσμα μιας ισχυρής καλλιτεχνικής σύμπραξης. Ποιοι την απαρτίζουν;
Πράγματι, η Μανόν Λεσκώ είναι ένα συλλογικό καλλιτεχνικό έργο ηθοποιών, λυρικών τραγουδιστών, μουσικών, εικαστικών και παιδιών. Ο αφηγηματικός, έμμετρος και τραγουδιστικός λόγος του κειμένου «ζωντανεύει» στα δύο CD μέσα από μονάδες και σύνολα. Τον ρόλο του αφηγητή ανέλαβε ο ηθοποιός Δημήτρης Παπανικολάου, ενώ πρωταγωνιστούν οι ηθοποιοί Δημήτρης Πιατάς (Ζερόντ), Άλκις Κούρκουλος (λοχίας Λεσκώ), Θανάσης Τσαλταμπάσης (Εντμόντο), Στέλιος Ιακωβίδης (χοροδιδάσκαλος), Τζένη Διαγούπη, Ελένη Καρακάση, Μαριλού Κατσαφάδου, Ευτυχία Φαναριώτη (κουτσομπόλες) Αλέξανδρος Ζουριδάκης, Μιχάλης Κατσούλης, Ανδρέας Κωνσταντινίδης, Λαέρτης Μαλκότσης (τραγουδιστάδες). Τον ρόλο του Ρενάτο Ντε Γκριε ανέλαβε ο τενόρος Γιάννης Καλύβας, ενώ η ίδια εγώ τον ρόλο της Μανόν. Στην απόδοση των χορικών και των χορωδιακών μερών συμμετέχουν οι τελειόφοιτοι του τμήματος υποκριτικής της Δραματικής Σχολής του Εθνικού Θεάτρου 2021-2022 καθώς επίσης η Χορωδία του Δήμου Αθηναίων υπό τη διεύθυνση του μαέστρου, Σταύρου Μπερή. Ως προς το ηχογράφημα τη μουσική μεταγραφή της όπερας για οκτώ όργανα ανέλαβε ο Ηλίας Καλούδης και έπαιξαν οι καταξιωμένοι μουσικοί Δημήτρης Βεζύρογλου (πιάνο), Χρυσή Πιλαφτσή (φλάουτο, πίκολοφλάουτο), Γιάννης Οικονόμου (όμποε), Κώστας και Σπύρος Τζέκος (κλαρινέτο, μπάσο κλαρινέτο,) Γωγώ Ξαγαρά (άρπα), Δημήτρης Τίγκας (κοντραμπάσο).
Σε ό,τι αφορά το βιβλίο, την εικονογράφηση ανέλαβε η Αιμιλία Κονταίου και τη γραφιστική επιμέλεια η Νικολέττα Γεωργιάδου.
Ασφαλώς υπάρχουν και οι αφανείς μετέχοντες, οι ηχολήπτες, οι τυπογράφοι που με την αισθητική τους και την τεχνογνωσία τους ένωσαν τα κομμάτια του ογκωδέστατου «καλλιτεχνικού παζλ» αλλά και το δυναμικό προσωπικό του εκδοτικού οίκου άπαρσις με τον εκδότη κ.Γιώργο Ευσταθίου, που φρόντισε ώστε να δημιουργηθεί μια πολυτελής έκδοση.

Ανάμεσα σε ηθοποιούς και μουσικούς και τρία παιδιά σε μία σύμπραξη, γεμάτη δημιουργία και χαμόγελα. Ποιοι ήταν οι μικροί σας βοηθοί;
Τα παιδιά που μετέχουν στο ηχογράφημα, αν και δεν έχουν μεγάλο ρόλο, ωστόσο μου χάρισαν αυτό το μοναδικό πλεονέκτημα της «μικρής πινελιάς» που ορίζεται από το παιδικό ηχόχρωμα και που γίνεται φορέας ευχών για θετική έκβαση στην υπόθεση.

Η δημοφιλής όπερα του Τζάκομο Πουτσίνι για πρώτη φορά, λοιπόν, σε ελληνική έκδοση. Είχε ένα ιδιαίτερο βάρος και ευθύνη για σας αυτό το εγχείρημα;
Όταν υπάρχει αγάπη και θαυμασμός για το έργο ενός συνθέτη και μια ιδέα που προκύπτει από μια πρόθεση να γνωρίσει το έργο αυτό όσο το δυνατόν περισσότερος κόσμος σε μια απλουστευμένη μορφή αλλά καθόλου απλοϊκή, τότε δεν υπάρχει αυτό το ιδιαίτερο βάρος.
Η μεταγραφή της όπερας έγινε με απόλυτο σεβασμό στο έργο του συνθέτη, οι μουσικοί που έπαιξαν, άριστοι γνώστες του πρωτοτύπου, έπαιξαν απόλυτα δεξιοτεχνικά και παράλληλα με τις εκφραστικές δυναμικές που απαιτούνται. Η συγκεκριμένη έκδοση είναι μια καθαρά εκπαιδευτική προσέγγιση της όπερας και όχι η ίδια η όπερα. Είναι η έμπνευση μιας υψιφώνου του 2023 πάνω σε μια άλλη έμπνευση του 1893 από μια αρχική έμπνευση και γραφή του 1730.

Δέκα μήνες στο στούντιο χρειάστηκε η Μανόν Λεσκώ ώστε να παραδοθεί στους μικρούς σας αναγνώστες. Γιατί απαιτήθηκε τόση προετοιμασία και ποια ήταν η στιγμή που είπατε «ναι, τώρα είμαστε έτοιμοι;»
Από την αρχή ήμασταν έτοιμοι για κάτι ιδιαιτέρως απαιτητικό, οπότε και το χρονοδιάγραμμα είχε υπολογιστεί σε ένα ετήσιο πλάνο. Από το κείμενο μέχρι τη ζωντανή απόδοσή του από τόσους συμμετέχοντες, την ηχοληψία, την εικονογράφηση, τη σύνδεση τυπογραφικών και εικονογραφικών στοιχείων ο δρόμος είναι μεγάλος και τα βήματα έγιναν με υπομονή και επιμονή, προκειμένου το αποτέλεσμα να δικαιώσει το αρχικό μου όραμα. Η έκδοση αλλά και η άμεση θετική ανταπόκριση του κόσμου μου χαρίζουν μεγάλη ηθική ικανοποίηση και μπορώ με σιγουριά να πω ότι άξιζε ο κόπος και ο χρόνος.

Όπως γράφετε το βιβλίο σας έχει εκπαιδευτικό, πολιτιστικό αλλά και ψυχαγωγικό χαρακτήρα. Ας δώσουμε, λοιπόν, στους γονείς αλλά και στα ίδια τα παιδιά που ενδιαφέρονται να το διαβάσουν, τους λόγους που το χαρακτηρίζετε έτσι.
Η συγκεκριμένη έκδοση εκπαιδεύει μικρούς και μεγάλους, καθώς τους εξοικειώνει με ένα μουσικοθεατρικό είδος τέχνης μέσα από τη μητρική τους γλώσσα. Οι αναγνώστες -ακροατές διαβάζουν, ακούν, τραγουδούν (υπάρχουν bonustracksσε μορφή καραόκε), αποκτούν γνώσεις και κουλτούρα. Εκτός από το κυρίως σώμα της ιστορίας, υπάρχουν αρχικά και καταληκτικά κείμενα που λειτουργούν ενισχυτικά εκπαιδευτικά γύρω από την όπερα, τον Τζάκομο Πουτσίνι, τους στιχουργούς της όπερας κ.α.
Ψυχαγωγικό, γιατί ευχαριστεί και αναγάγει ταυτόχρονα. Υπάρχουν όλα όσα δημιουργούν μια ωραία ροή στην εξέλιξη της ιστορίας, ρομαντικά, δραματικά, κωμικά στοιχεία, αγωνία και όλα αυτά μαζί ουσιαστικά ψυχαγωγούν και παράλληλα υπηρετούν την αλήθεια ενός σπουδαίου οπερατικού έργου. Στον χαρακτήρα «ψυχαγωγικό» θα προσέθετα και τη δυνατότητα για μιμήσεις και αναπαραστάσεις πρωταγωνιστών και δευτεραγωνιστών μέσα από μονολόγους και διαλόγους.

Οι συγγραφείς που απευθύνονται στην ευαίσθητη παιδική ηλικία αυτό που επιζητούν είναι να καταφέρουν να περάσουν στους μικρούς τους αναγνώστες τα μηνύματά τους. Τι θέλετε να κρατήσουν από την Μανόν Λεσκώ οι φίλοι σας;
Στη συγκεκριμένη περίπτωση δε δημιουργώ ένα έργο με δική μου μυθοπλασία, μεταφέρω ένα έργο, ένα οπερατικό έργο και την αλήθεια του, οπότε δε στοχεύω σε κάποια μηνύματα πέρα από το να μοιραστώ την ιστορία. Άλλωστε, η ιδέα της μεταφοράς του Πουτσινικού έργου μέσα από μουσικοθεατρικές διασκευές προέκυψε όταν οι αντίστοιχες αφηγήσεις μου στα δικά μου παιδιά, ηλικίας εννέα και δέκα ετών τότε, προκάλεσαν το έντονο ενδιαφέρον τους, το οποίο και με οδήγησε στη γραφή. Πολύ απλά, χωρίς καμία άλλη σκέψη πέραν της εξιστόρησης, αποφάσισα να απευθυνθώ ευρύτερα, σε μικρά και μεγάλα παιδιά μέσα από ένα εκδοτικό εγχείρημα.

Λίγα λόγια για το βιβλίο
Μια ιστορία αγάπης βασισμένη στην ομώνυμη όπερα του Τζάκομο Πουτσίνι -Η νεαρή Μανόν Λεσκώ, λίγο πριν τον εγκλεισμό της σε μοναστήρι της Αμιένης, ερωτεύεται τον φοιτητή Ρενάτο Ντε Γκριέ. Με «τα φτερά του έρωτα» φεύγουν μαζί, κρυφά απ’ όλους, για το Παρίσι. Η προσκόλληση όμως της Μανόν στις ανέσεις και στα υλικά αγαθά φέρνει απρόσμενες αλλαγές. Ποιος θα κερδίσει άραγε; Η αγάπη ή το χρήμα; Οι τρεις Μοίρες, που όλα τ’ αποφασίζουν από πριν για τους ανθρώπους, γνέθουν το νήμα της ζωής… Η ανέμη γυρίζει και το κόκκινο κουβάρι ξετυλίγεται… Η ιστορία των δύο νέων θα είναι γεμάτη από συνεχόμενες και αναπάντεχες ανατροπές Μια ιστορία αγάπης βασισμένη στην ομώνυμη όπερα του Τζάκομο Πουτσίνι Η όπερα του Τζάκομο Πουτσίνι για πρώτη φορά σε ελληνική έκδοση. Μια μουσικό-θεατρική διασκευή της όπερας σε εικονογραφημένο βιβλίο με διπλό CD από την υψίφωνο-φιλόλογο Τζίνα Φωτεινοπούλου. Για μικρούς (από 10 ετών) και μεγάλους. Μια ισχυρή καλλιτεχνική σύμπραξη ηθοποιών, λυρικών τραγουδιστών, μουσικών, εικαστικών, παιδιών σε ένα βιβλίο με εκπαιδευτικό, πολιτιστικό, ψυχαγωγικό χαρακτήρα. Ένα έργο υπό την αιγίδα και με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού. Εικονογράφηση: ΑΙΜΙΛΙΑ ΚΟΝΤΑΙΟΥ Μουσική μεταγραφή: ΗΛΙΑΣ ΚΑΛΟΥΔΗΣ Αφηγητής ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΡΩΤΑΓΩΝΙΣΤΟΥΝ Οι ηθοποιοί ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΙΑΤΑΣ, ΑΛΚΙΣ ΚΟΥΡΚΟΥΛΟΣ, ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΣΑΛΤΑΜΠΑΣΗΣ, ΣΤΕΛΙΟΣ ΙΑΚΩΒΙΔΗΣ, ΤΖΕΝΗ ΔΙΑΓΟΥΠΗ, ΕΛΕΝΗ ΚΑΡΑΚΑΣΗ, ΜΑΡΙΛΟΥ ΚΑΤΣΑΦΑΔΟΥ, ΕΥΤΥΧΙΑ ΦΑΝΑΡΙΩΤΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΖΟΥΡΙΔΑΚΗΣ, ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ, ΑΝΔΡΕΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΙΔΗΣ, ΛΑΕΡΤΗΣ ΜΑΛΚΟΤΣΗΣ Ο τενόρος ΓΙΑΝΝΗΣ ΚΑΛΥΒΑΣ Η σοπράνο ΤΖΙΝΑ ΦΩΤΕΙΝΟΠΟΥΛΟΥ ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΥΝ ΤΑ ΣΥΝΟΛΑ – Τελειόφοιτοι τμήματος υποκριτικής Δραματικής Σχολής Εθνικού Θεάτρου 2021-2022 – Χορωδία Δήμου Αθηναίων υπό τη διεύθυνση του Σταύρου Μπερή

Βιογραφικό
Υψίφωνος, πτυχιούχος ελληνικής φιλολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών (τμήμα Μεσαιωνικών και Νεοελληνικών σπουδών), σπούδασε κλασικό τραγούδι στο Ωδείο Αθηνών (δίπλωμα μονωδίας με άριστα παμψηφεί, τάξη Κικής Μορφονιού) και παραστατικές τέχνες (μουσική-υποκριτική-χορό/ δίπλωμα ΒΑ Honors in Performing Arts/ειδίκευση σε μιούζικαλ και τζαζ) σε διακεκριμένα πανεπιστήμια του Λονδίνου.

Συνεργάστηκε με συμφωνικές ορχήστρες και μικρότερα μουσικά σύνολα σε θέατρα και μουσικές σκηνές εντός και εκτός Ελλάδας. Έχει πρωταγωνιστήσει σε πολυάριθμες παραγωγές της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών και του Φεστιβάλ Αθηνών.

Το 2017 πρωταγωνίστησε ως Μουζέττα (Μποέμ) στο Περμ (Ρωσία) υπό τη διεύθυνση του Θεόδωρου Κουρεντζή. Το 2018 πρωταγωνίστησε στην Εθνική Λυρική Σκηνή στην όπερα «Ζ» του Μηνά Μπορμπουδάκη σε σκηνοθεσία Κατερίνας Ευαγγελάτου, ενώ το 2019 στην όπερα για παιδιά «Η πριγκίπισσα και το μπιζέλι» του Έρνστ Τοχ και στην όπερα «Έντα Γκάμπλερ» του Γιώργου Δούση.

Την περίοδο 2020-2022 ξεκίνησε να μεταγράφει σε μουσικο-θεατρικές διασκευές τις όπερες του ιταλού συνθέτη Τζάκομο Πουτσίνι, τις οποίες και μετέφερε σε audio book από τις εκδόσεις «άπαρσις» και με την υποστήριξη του ΥΠΠΟΑ (Απρίλιος 2021: όπερα «Τουραντότ», Δεκέμβριος 2022: όπερα «Μανόν Λεσκώ»).

Παλαιότερα, μεταξύ άλλων, ερμήνευσε τον ύμνο των Special Olympics στην τελετή έναρξης των αγώνων (2004), πρωταγωνίστησε στην τελετή αναβίωσης των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων (Παναθηναϊκό Στάδιο, 2013) και στην ιστορικής σημασίας συναυλία «Όλη η Ελλάδα για το Μίκη», παρουσία του Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος διηύθυνε μέρος της συναυλίας(Παναθηναϊκό Στάδιο, Ιούνιος 2017).
Το 2008 ίδρυσε το «Στέκι μελέτης-μόρφωσης-πολιτισμού» στη Νέα Σμύρνη και το ωδείο «Ευμέλεια».