Σταυρούλα Μοσχοβίτη Εκδόσεις Εστία 2023 σελ.240-Γράφει: Ο Κώστας Τραχανάς


Μέσα σε μια πορεία βιογραφικής παράδοσης, οι απαρχές της οποίας ανάγονται στον Πλούταρχο με το Βίοι Παράλληλοι, έως τους μεσαιωνικούς βίους αγίων και ηγεμόνων και τις αναγεννησιακές βιογραφίες καλλιτεχνών και λογοτεχνών ο βιογραφικός λόγος θα φιλοτεχνήσει τη φυσιογνωμία του έχοντας ως κεντρικό πρόταγμα την παραδειγματικότητα και τον διδακτισμό, στόχευση με φανερές ή λανθάνουσες πολιτικές και ιδεολογικές σημάνσεις.
Στα χρόνια, όμως, του Διαφωτισμού θα αμφισβητηθεί η επιστημονική εγκυρότητα και το αξιακό φορτίο του βιογραφείν.


Η επιστημονική χειραφέτηση και η ακαδημαϊκή νομιμοποίηση της βιογραφίας, με την ανάδειξή της σε αυτόνομο γνωστικό αντικείμενο, θα αποτελέσει το επίμαχο θέμα συζητήσεων και προβληματισμών της ακαδημαϊκής κοινότητας. Και χωρίς να έχει τελεσίδικα ξεπεραστεί μια σχετική επιφυλακτικότητα για τις ερευνητικές δυνατότητες και τις μεθοδολογικές διαθεσιμότητες του είδους, είναι κοινός τόπος η επιστημονική και ακαδημαϊκή του αναγέννηση, σε βαθμό που δεν είναι λίγοι εκείνοι που μιλούν για «βιογραφική στροφή» των ιστορικών μελετών, ανάλογη με τη «γλωσσική στροφή» στην πολιτική, κοινωνική και πολιτισμική ιστορία της δεκαετίας του 1970 ή ακόμα με την «υφέρπουσα αλλαγή παραδείγματος» στην κοινωνιολογία. Πέρα, όμως, από την όποια υπερβολή που μπορεί να λανθάνει σε μια τέτοια αποτίμηση, αυτό που πλέον δεν αμφισβητείται είναι η ερευνητική εμβέλεια και η πολλαπλή συμβολή της βιογραφίας στον εμπλουτισμό του ιστορικού και κοινωνιολογικού διαλόγου.
Εκτός από την κοινωνιολογία, και για την επιστήμη της ανθρωπολογίας η βιογραφία δεν έπαψε να αποτελεί βασικό εργαλείο ανάλυσης ενώ ούτε οι ιστορικοί της οικονομικής σκέψης έμειναν αδιάφοροι μπροστά στις δυνατότητες της βιογραφικής μεθόδου. Συνάμα, ο λόγος του βιογραφείν θα εμπλουτιστεί και από την ψυχανάλυση με την ανάδειξη του υποσυνείδητου, φωτίζοντας κρυμμένες ή απωθημένες πτυχές της υποκειμενικότητας.


Η διδακτορική διατριβή της Σταυρούλας Μοσχοβίτη με θέμα «Ο Ν.Βλάχος (1893-1956) και η επιστήμη της Ιστορίας» αποτέλεσε την πρώτη ύλη για τη συγγραφή αυτού του βιβλίου.
Η εργασία αυτή παρουσιάζει την ακαδημαϊκή πορεία και τη δημόσια παρουσία του Νικόλαου Βλάχου, καθηγητή της Ιστορίας της Νεότερης Ελλάδας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, διασυνδέοντας το άτομο και τις επιλογές του με τα πολιτισμικά συμφραζόμενα της εποχής στην οποία έζησε, κυρίως με τις πολιτισμικές πραγματικότητες του ελληνικού πανεπιστημίου, ενός θεσμού η μελέτη του οποίου, στο πλαίσιο της ιστορίας της ελληνικής εκπαίδευσης, δεν γνώρισε μέχρι τη δεκαετία του 1990 σημαντική ανάπτυξη.
Η Σταυρούλα Μοσχοβίτη σπούδασε Ιστορία στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού διπλώματος ειδίκευσης στην Πολιτική Επιστήμη από το Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης του Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 1996 διδάσκει Ιστορία στη Μέση Εκπαίδευση.